De Pijp heeft een eigen filmfestival!

Datum: 19 maart 2025 / Auteur(s): Rob Godfried Simon Bunt Stefanie Jansen 

In het midden van deze krant zit het volledige programma van Filmfestival De Pijp.
We spreken met de organisatie van dit unieke buurtfilmfestival. 

Ongeveer een jaar geleden vond in Rialto de première van de film ‘De Pijp uit’ plaats over de gentrificatie van De Pijp. De zaal zat vol met betrokken buurtbewoners en na afloop heerste er een heel fijn soort saamhorigheid. Het publiek was heel divers: bewoners, ondernemers, filmliefhebbers en ook een paar politici. Er werd uitvoerig nagepraat. Over de film, over de ontwikkelingen in buurt, maar ook over hoe leuk het is om samen film te kijken.

In dezelfde periode werd over buurtbewoner Musa van Maaren de documentaire ‘Ik zeg je eerlijk’ gemaakt die in première ging op de IDFA van 2024. De film gaat over de workshops die hij geeft op scholen over seksuele geaardheid. Musa, die vroeger Peter heette, is bekeerd tot de Islam. Hij maakt er geen geheim van homoseksueel te zijn en praat daar graag en makkelijk over met zijn leerlingen, die veelal ook een moslim achtergrond hebben.

Stefanie Jansen, coördinator van Netwerk De Pijp: “Tijdens een Netwerk De Pijp vergadering ontstond naar aanleiding van de film over Musa het idee een eigen ‘IDFA’ in De Pijp te organiseren met films over of door De Pijp en haar bewoners.”

Inmiddels is er veel gebeurd. Er is een datum, er zijn locaties, er is een programma. Wekelijks komt een groep van acht enthousiaste Pijp-bewoners bij elkaar om de vorderingen te bespreken.
“We hebben wel eerder filmavonden georganiseerd”, zegt Jansen. “Maar een heel festival, dat is iets anders; dat doe je niet op een namiddag. Dus hebben we een oproep gedaan om bewoners te vinden die dat wilden organiseren. Ik had niet verwacht dat daar zó snel zulke
leuke reacties van zulke professionele mensen op zouden komen. Ervaren filmmakers en festivalorganisatoren, allemaal uit De Pijp! De vergaderingen met deze groep zijn altijd enorm productief en gezellig.”

Betrokken buurtbewoners
Veel mensen zijn heel erg betrokken bij de buurt. Dat merkte Simon Bunt ook tijdens het maken van ‘De Pijp uit’. “Ontroerend om te zien wat het sluiten van een fourniturenzaakje (‘Jan de Grote Klein Vakman’ op de Albert Cuypstraat) aan emoties losmaakt!”

“De Pijp is een soort nest van creatief talent. Het is zo leuk om dat samen te brengen”, zegt Marga Bernard. Het blijft niet alleen bij film, er zullen ook optredens plaatsvinden. Zo heeft Susan Koenen onder meer een fantastische film gemaakt over de 15-jarige Emma Wijdeveld uit De Pijp die dol is op Ramses Shaffy. “Dit is de openingsfilm op vrijdagavond 28 februari in de Oranjekerk. Na afloop zal Emma daar met haar eigen band optreden!”

Miep van Dam organiseert regelmatig in De Volkskamer in de Van Ostadestraat documentaire vertoningen voor Stadsdorp De Pijp: “Met zijn achten hadden we al meteen een hele lijst van films die we graag wilden vertonen. ‘Zij gelooft in mij` van Pijp-bewoner John Appel over oud Pijp-bewoner André Hazes was natuurlijk een inkoppertje. De Volkskamer doet trouwens ook mee als locatie voor het festival!”

“Maar ook films die gemaakt zijn in de jaren ‘70 en ‘80 over kraken en woningnood zijn prachtig. En nog steeds actueel eigenlijk”, vindt Bernard. “En van de ene film kom je bij de ander die ook de moeite waard is. We hebben echt een heel bijzonder programma.”

“De reactie van de filmmakers die we benaderen, is meteen heel positief,” vult Harry Kappelhof aan. “Je hoeft alleen maar te zeggen: We gaan een filmfestival organiseren en iedereen zegt meteen wat een goed plan ze dat vinden. Dit filmfestival moest er gewoon komen.”
Het criterium was films over De Pijp of films gemaakt door bewoners uit De Pijp. Bunt: “Die bron blijkt zowat onuitputtelijk, zoveel wordt er in de Pijp gemaakt, dus dat filmfestival gaat een blijvertje worden. Utrecht en Rotterdam: eat your heart out!”

Locaties
“Heel verrassend is dat we het Taalhuis, dat net geopend is aan de Gerard Doustraat 220, gevonden hebben als hoofdlocatie”, zegt Claartje Kortbeek, die het zakelijke aspect van de organisatie voor haar rekening neemt. “We dachten in eerste instantie aan de bekende plekken als CC Amstel en Cinetol, maar die zitten natuurlijk al lang van tevoren met hun eigen planning. Myrte Jansen, oprichtster van het Taalhuis, was meteen enthousiast. Het pand is heel geschikt. Het heeft hele mooie, grote en hoge lokalen, die we met behulp van Beamsystems omtoveren in een bioscoop. Een beetje reclame mag wel, toch? Dan gaan ze ons misschien wel sponsoren, haha.”

Bunt: “Ook leuk: de vorige huurder van dat prachtige pand was architect Herman Hertzberger. En er is afgelopen jaar een geweldige film over hem gemaakt. Zo leuk om die daar, juist op die plek te vertonen. Hopelijk komt Herman zelf ook naar het festival. Hij krijgt sowieso een VIP-pasje!”

“We hebben ondersteuning toegezegd gekregen van verschillende instanties. De gemeente Amsterdam ondersteunt het festival met verschillende subsidies. Het meeste is vrijwilligerswerk, maar je hebt toch ook behoorlijk wat geld nodig”, zegt Kortbeek. “We zitten nog met een gat in de begroting, maar dat komt vast ook goed!”

“En zeg je film in De Pijp, dan zeg je natuurlijk
Rialto”, stelt Rietje de Jong. “Ik werk daar als vrijwilliger, dus we hebben korte lijntjes. Super dat we daar terecht kunnen op zaterdagmiddag! ”

Festivalsfeertje
“We willen echt een festivalsfeertje creëren”, zegt Bernard. “Het is verspreid over verschillende locaties. En we hebben bij bijna alle voorstellingen de maker of de hoofdpersoon bereid gevonden om aanwezig te zijn. Dat maakt het ook bijzonder, een beetje zoals het IDFA vroeger was.”

Bunt: “We houden allemaal veel van dit gekke buurtje en zijn er ook heel erg bij betrokken. Soms heb je het gevoel dat diezelfde buurt van je afgenomen wordt door al die toeristen en internationals. Dan is zo’n festival goed om te beseffen in wat voor bijzondere buurt je toch woont!

“Niet dat we iets tegen internationals hebben,” stelt Jansen. “We hebben zelfs speciaal voor hen een programma met Engels ondertitelde films.”

Kortbeek, tot slot: “Juist dat er zoveel verandert om ons heen, zorgt voor een sterke verbondenheid tussen de buurtbewoners. Dat moeten we koesteren en we mogen er best trots op zijn.”

De Pijp Krant Februari Katern Filmfestival 2025