Gaat het niet een beetje ver om De Pijp Krant met de New York Times te vergelijken? Nee, eigenlijk niet. Ze worden allebei gemaakt door een gedreven redactie die kritisch om zich heen kijkt, maar ook zijn lezers wil vermaken en verbinden. Alleen de schaal is anders.

De Verenigde Staten kent inmiddels grote witte vlekken op de kaart waar geen papieren krant meer te krijgen is. De mensen worden afhankelijk van internet en social media. We hebben de effecten daarvan gezien. Algoritmen duwen de kijker in hun eigen informatiebubbel. Een giftige combinatie van platvloersheid en manipulatie brengt populisten aan de macht.

Een geruststellend contrast dan, zo’n groepje Tweede Kamerleden dat politici aan de tand voelt over de kindertoeslagaffaire. Af en toe streng, maar vooral pogend om processen te begrijpen, tot in detail. Saai is goed! De pers was belangrijk bij het naar boven halen van het toeslagenschandaal en recentelijk het complotdenken binnen een partij die door veel aanhangers tot voor kort nog acceptabel kneiterrechts werd gevonden. Als de geschiedenis iets leert, dan wel dat extreem gedachtengoed ons nooit verder heeft gebracht.

Terug naar De Pijp Krant. Deze editie is weer rijk gevuld met cultuur, achtergronden bij het rapnieuws, (inter)nationale hulp en het eigengereid handelen van gemeente en woningcorporatie. Inderdaad, kritisch op Pijpse schaal, maar ook op stadsdeel- en wijkniveau is humbug, draaikonten en onwaarheid nooit ver weg. We zijn nu eenmaal in groepen levende dieren. Des te belangrijker dat De Pijp Krant-antenne uitgetrokken blijft.

Ik bewonder deze redactie. Ik heb ze de afgelopen drie jaar mogen ondersteunen. Bij gebrek aan kopij schreef ik in het begin zelf nog artikelen, maar dat hoefde, helaas voor mij, al een tijd niet meer. De krant loopt als een trein. Ik zwaai af bij het wijkcentrum en zal de krant met zijn redactievergaderingen en het contact met de bezorgers missen. Ze gaan de 50ste jaargang in. Mocht het nodig zijn: steun en help ze, maar vooral, lees die krant!

“Het gaat eigenlijk altijd over geld”, zegt Eva. “Dat is heel belangrijk, want ik denk dat 90% van onze klanten op het bestaansminimum zit. Elk tientje telt.” Het probleem is meestal communicatie met overheidsinstanties. Die willen geld, of ze vertellen juist in hun brieven dat je bezwaar kunt maken tegen hun heffingen. Maar ja, hoe? Voor Eva en Arthur een fluitje van een cent. Ze hebben allebei rechten gestudeerd. Eva is als ZZPer vooral bezig met belastingrecht voor ondernemers en Arthur heeft een achtergrond in het strafrecht.

Bureaucratische absurditeit
Als steun en toeverlaat voor hun klanten worden Eva en Arthur vaak geconfronteerd met de traagheid van de bureaucratie. Arthur vertelt: “Van een meneer werd de kwijtschelding van de gemeentebelasting beëindigd. Na een paar ongeopende brieven gevolgd door een schrijven van de deurwaarder had hij ettelijke honderden euro’s betaald en zich daarmee in de schulden gestoken. Achteraf bleek het allemaal onterecht. Het heeft een jaar geduurd voordat hij zijn geld terugkreeg.” De toename van dit soort gevallen viel op. Eva en Arthur wilden dan ook weten hoe dat kwam. “Jaar in jaar uit wordt de belasting kwijtgescholden. De gemeente wilde blijkbaar bij een grote groep Amsterdammers wel eens weten of dat nog terecht was. Begrijpelijk. Maar vervolgens moest iedereen een nieuw verzoek tot kwijtschelding met bewijsstukken indienen, terwijl de gemeente niet gedacht had aan uitbreiding van de capaciteit om dit allemaal te verwerken. Gevolg: vertragingen, onterechte aanmaningen en erger.”

Lachen
Misschien tegenstrijdig, maar volgens Arthur zijn die bureaucratische absurditeiten de reden dat er nog wat plezier te beleven valt. Eva vult aan: “Ik bel dan een instantie met de speaker aan. Als er dan weer wat geks gezegd wordt, wisselen de klant en ik geluidloos lachend een veelbetekenende blik uit.” Af en toe een lach is mooi meegenomen, maar Arthur en Eva doen het toch vooral vanwege de voldoening om anderen te helpen. Eva: “Onze beroepsgroep heeft de naam uit geldwolven te bestaan. Geld verdienen is prima, maar juist nadat ik ZZP-er werd kon ik tijd vrij maken om als vrijwilliger mensen te helpen voor wie het allemaal wat minder makkelijk is. Het is ook een verrijking. Iedereen leeft in zijn eigen kringetje. Ik spreek nu mensen buiten die kring en begrijp veel beter welke moeilijkheden ze ondervinden in het dagelijks leven.” Arthur noemt dat ‘zichzelf maatschappelijk scherp houden’. “Je mag ook best zeggen dat je het voor jezelf doet: mensen helpen geeft een goed gevoel. Maar bureaucraten tegengas geven is het leukst.”

Niet genomen beslissingen
Overheidsinstanties begrijpen vaak niet in welke financiële problemen ze mensen brengen door niet op tijd een beslissing te nemen. Arthur legt uit: “Ze overschrijden dan een termijn, wat feitelijk neerkomt op een weigering van een verzoek tot bijvoorbeeld teruggave van geld. Daar kunnen wij dan weer tegen in beroep gaan.” Onze juridische helpers staan veel tijd in de wacht om vervolgens iemand aan de lijn te krijgen die niet meewerkt. ‘Moet je opletten wat ik ga doen’ is dan de favoriete reactie van Arthur tegen die onwillige.

Grenzen
Eva en Arthur treden nooit namens klanten op. Ze helpen met het invullen van formulieren, maar ze worden altijd ondertekend door de klant zelf. Een belastingaangifte invullen zit er ook niet in. Daar zijn ze teveel jurist voor. Als je namens iemand iets gaat doen ben je aansprakelijk voor fouten. Niet dat Eva en Arthur die snel zullen maken. Hun hulp is meestal niet ingewikkeld, maar wel enorm belangrijk voor hun bezoekers. Ze hebben geen computer, geen internet en lezen geen Nederlands. “Hebben ze dan geen kinderen die kunnen helpen?”, vraagt Eva zich dan af. Ze denkt dat dat een kwestie van schaamte kan zijn. Bezoekers doen vaak of ze geen hulp vragen, maar een praatje komen maken. “Oh ja, ik heb hier nog een brief”, zeggen ze dan.

Tevreden
Na een bezoek van een kwartier loopt een klant tevreden naar buiten. Hij had een beroepsschrift van zijn advocaat opgestuurd gekregen. De advocaat had er een briefje bijgedaan met de mededeling dat het een kopie betrof. Meer was het niet, maar zelfs dat zorgde voor verwarring. Binnen twee minuten was de man door Eva gerustgesteld. De rest van de tijd wilde hij even zijn verhaal kwijt over dat beroep zelf.

Kent u mensen die hulp nodig hebben, vooral op sociaal-juridisch gebied? Eva en Arthur staan klaar om te helpen.
Elke maandag van 13 tot 15 uur, spreekkamer 3 in het Huis van de Wijk de Pijp, Tweede van der Helststraat 66. Het is gratis en een afspraak is niet nodig.

Bewoners aan zet
Maar goed, de auto’s zijn weg en dat betekent dat de hele openbare ruimte in de Frans Halsbuurt heringericht moet worden. Bewoners en ondernemers zijn van harte uitgenodigd om vanaf het begin
van het proces die inrichting mee vorm te geven. Zoals het eigenlijk altijd zou moeten. Dagelijks bestuurslid van het stadsdeel Rocco Piers belooft dat ontwerpen van bewoners ook uitgevoerd zullen worden: “Daar kunt u mij op afrekenen.”. Dat zei hij op de eerste bijeenkomsten op 6 en 7 maart in het sjieke College Hotel.

Groen wandel-eldorado?
Die bijeenkomsten gingen vooral over de kaders waarbinnen de bewoners kunnen gaan ontwerpen. Projectleider Pieter van Zijl maakt een onderscheid tussen ‘harde’ kaders en ‘zachte’ uitgangspunten. Hard zijn landelijke en gemeentelijke wet- en regelgeving. Zo is er al een terrassenplan vastgesteld en is het gebruik van de stenen en het straatmeubilair gebonden aan de wijk. Actueel vanwege de klimaatverandering zijn de regels om de straten rainproof (waterbestendig) te maken. Het regent vaker harder en de straten moeten dat af kunnen voeren. Ook wat er onder de straat ligt beperkt. Kabels
en leidingen lopen langs de huizen en de grote rioolbuis ligt in het midden van de straat. Hierdoor is er weinig variatie mogelijk in de ligging van stoep en rijweg. En u had een groen wandel-eldorado in
gedachten? Er moet rijweg blijven voor de hulpdiensten.

Ongekend niveau van deelname
Ondanks deze beperkingen is de indruk dat de intentie van de kant van de gemeente goed is. “Het lijkt echt de bedoeling dat de buurt zelf gaat bepalen hoe het er uit gaat zien.”, zegt Gertrude. Maar is het proces ook goed uitgedacht? Uit het nogal karige verslag van de eerste avonden is niet op te maken dat de zaal zich zorgen maakte over de breedte van de betrokkenheid van de buurt. Senior ontwerper Peter Ulle verheugt zich op de samenwerking met de bewoners, maar geeft toe dít niveau van deelname en zeggenschap nog niet eerder te hebben meegemaakt. Een mevrouw uit de zaal stelt voor een keuzelijst samen te stellen waar over gestemd kan worden door iedereen in de buurt. In de tweede
ronde van het proces wordt zij op haar wenken bediend.

Puzzel
Op 26 en 28 maart kon de buurt haar eigen uitgangspunten formuleren, de zogenaamde buurtkaders. Met de mobiele telefoon werd direct over stellingen gestemd, geformuleerd door de gemeente en door de bewoners zelf. Later in het proces kan iedereen in de buurt zijn stem uitbrengen. Zeker als er geen duidelijke meerderheid is zullen de keuzes moeilijk worden. Wilt u een enigszins lege straat of een met alles er op en er aan? Met een duidelijk profiel met stoepranden of zonder? Keuzevrijheid per straat of meer eenheid voor de hele buurt? Voor de ontwerpers is het wel zo prettig als vrijwel iedereen bepaalde uitgangspunten ziet zitten: ‘grijs’, zoals fietsenrekken, moeten omzoomd worden met groen; de straten moeten 15 km ‘auto te gast’ zones worden en sport en spel voor volwassenen hoeft niet zo nodig, maar kunst wel.

Doe mee
Het succes staat of valt met de kwaliteit van de ontwerpsessies die in juni gehouden zullen worden. De bewoners samen zijn ontwerper: ‘Hoe houden we met zijn alleen één pen vast?’, wordt de uitdaging voor de ontwerpbegeleiders. Aan de vele ideeën zal het niet liggen. Woon je in de Frans Halsbuurt?

Meld je aan via amsterdam.nl/projecten/frans-halsbuurt.
Zie ook franshalsbuurt.nl