Geuren en kleuren

Datum: 1 juli 2012 / Editie: July 2012 / Auteur(s): Heleen van der Putt

Op de hoek van de Van Woustraat en Pieter Aertszstraat zit al sinds jaar en dag de bloemenstal van Sonja en Adje. Alle veranderingen in de buurt zagen ze al die tijd aan zich voorbij trekken. Winkels die verdwenen, en wat er voor in de plaats kwam. Yuppen die oude panden gingen opknappen, de totaal veranderde bevolkingssamenstelling, dat soort dingen. Daarnaast is de stal een prima plek om de voorbijgangers te observeren, en staan Sonja en Adje ook altijd open voor een praatje met vaste klanten. Buurvrouw Heleen van der Putt doet de komende tijd verslag vanuit de bloemenstal.

Proost!
Wij verkopen helaas geen gekoeld bier meer, zegt een briefje op de deur van Albert Heijn. Schippers, die van gezondheid gaat die wel op de tribune zitten vanavond? Dat ze maar een goeie bal voor d’r kanis krijgt. Adje gaat even weg. Denk je aan m’n eieren schat? Welke eieren?? Als je daar blijft staan dan ga ik ermee gooien zegt Sonja.

Een klant twijfelt: ze zijn wel lang hè die lelies, kun je ze ook korter maken? Je kan ze héél kort maken, ik kan er zelfs een drijfschaal van maken. Dat is nou ook weer niet de bedoeling. Sonja zet de pioenrozen vooraan, die moeten blijkbaar weg. Intussen komt het bier hard de Albert Heijn uit. Een paar vrouwen passen hun net gekochte stapel oranje hoedjes. Ga je d’r tegen aan meid!? Een oudere klant komt even klagen: een jonge dokter had hem het verkeerde medicijn gegeven, prompt lag ie op de hartbewaking. Je moet die jonge dokter aanklagen, adviseert Sonja. Ja ja!! Veel scootmobielen vandaag, rolstoelen en cantas. Op een ervan zit een man als een amazone. Een paar buurtbewoners met scootmobielen worden besproken. Eentje ervan rijdt je in de AH van je sokken als je niet uitkijkt volgens Adje.

Hai lieverd heb je lang niet gezien!! Roept Sonja tegen het zoontje van een klant die wat komt uitzoeken. Vijf euro de tien, die zijn 3,50 een bos. OK!! Zegt de kleine. Heb jij misschien een idee? Vraagt de volgende klant. Ja, als ik het mag zeggen, dan moet je toch oranje nemen vindt Sonja. De vrouw gaat weg met oranje chrysanten. Een scooter met twee oranje gasten komt recht op de deuren van Albert Heijn afgereden, daar wordt ie geparkeerd. Nou nou. Bier zeker, nee peuken.

Een vrouw heeft net niet genoeg geld bij zich denkt ze, voor haar bosje. Geef maar alles. Vijf cent te kort. Kom morgen maar brengen bromt Ad. Dan zijn ze dicht. Er staat een man, al behoorlijk dronken, die neemt nog een slok uit z’n plastic flesje, geen cola zo te zien. Jointje d’r bij. Dag Cobus! Coby komt erbij. Heb jullie gemist, dacht als het langer duurt dan ga ik bellen. Nee joh, we waren een weekje weg, effe er tussenuit. Coby gaat verhuizen, naar een huisje op de Albert Cuyp. Ik kijk zó op de kramen. Wat gezellig… fijn voor, je lekker! Ja, ik dacht ik wil toch een beetje in de drukte blijven.

De voorbeschouwing is al begonnen, horen we via via. Sonja vindt Johan Derksen een verschrikking. Net een zieke zeehond met die snor. Daar komt een flinke boezem voorbij, met wapperende veren aan haar oren, ultrakort strak rokje, AH-tas. Allemaal oranje. Gecompleteerd door KNVB-shirt en goudkleurige sneakers. Jij bent er klaar voor! roept Sonja. Mevrouw mevrouw!! De blonde studente is zich van geen kwaad bewust met haar fiets. Zet ‘m even tegen het raam aan schat! Met een buurman worden wat mixdrankjes besproken. Tequila Sunrise, Wodka Lime, daar doen ze dan van dat krusijs bij zegt Sonja, lekker! Of Bombay met tonic, ook heerlijk. En dat ene, die K…K… K…Sonja kan er niet opkomen. K3! Roept Adje. Nee…hè..…Caipirinha!

Was da nou?

Datum: 1 juli 2012 / Editie: July 2012 / Auteur(s): Heleen van der Putt

Lekkere jongen hè, die kom je liever niet tegen in het donker.

We troffen deze zeeduivelkop aan in de bakken van vishandel Molenaar op de Cuyp. Een trage vis die niet zo goed kan zwemmen. Daarom heeft hij een soort hengel boven zijn kop met een pluimpje eraan als aas.

Met zijn indrukwekkend gebit vermaalt de zeeduivel vervolgens de vissen die erin zijn getrapt. Door die grote bek en niet te vergeten zijn flinke maagcapaciteit kan hij behoorlijke formaten aan. Zo werd eens een kabeljauw van ongeveer zijn eigen lengte in de maag van een zeeduivel aangetroffen.

Goed om te weten: zo’n kop doet het prima als basis voor bouillon, met nog wat ander visoverschot erbij natuurlijk. Maar niet te lang trekken, 20 minuten max. Anders wordt het een bitter soepje.

Geuren en kleuren

Datum: 1 mei 2012 / Editie: May 2012 / Auteur(s): Heleen van der Putt

Op deze plek bent u inmiddels gewend aan de wederwaardigheden in en rond de bloemenstal van Sonja en Adje. Op de hoek van Woustraat en Pieter Aertszstraat. Maar Adje sukkelt nogal met zijn gezondheid, reden waarom Sonja er de laatste tijd meestal in haar eentje voorstaat. De laatste weken was het dus razend druk, daar kwam dan ook nog eens Moederdag bij, een van de topdagen in het jaar. Kortom: even geen tijd om de buurvrouw te woord te staan. In de volgende Pijpkrant zullen we in Geuren en Kleuren weer verslag doen vanuit de stal.

Deb heb de beste patat

Een andere geur- en kleurrijke plek is snackbar (of snakbar, zoals de klanten zeggen) Mash van Debby, aan het Gerard Douplein. Als we binnenvallen op een doordeweekse middag heeft zich de vaste klantenkring verzameld: een grijzende meneer lost in een hoekje onverstoorbaar het cryptogram op uit de krant. Verder is de kleine ruimte volop gevuld met drie generaties vriendinnen van Debby: Oma (‘van de Pijp’), dochter Rachel en haar twee kids Senna en zoontje Anouar, die nog in de wagen ligt. Als ik oma vraag hoe je die laatste naam spelt moet ze even nadenken. Had hem dan ook gewoon Henk genoemd! Merkt ook aanwezige vriendin Wanda op.

Verder zit hier nog Sandra en ook Debby’s dochtertje Rosa scharrelt rond. Zij huppelt met Senna het bakgedeelte van Mash in. Hoho! In de voorgevel blijven hoor, roept oma. De dames komen allemaal al zo’n achttien jaar elke dag in de snakbar. Vanaf het begin, ze zijn ‘buurtjes’ en dikke vriendinnen van Debby. Met z’n allen hebben ze zojuist een lading barra’s gegeten, van een Surinamer van de Cuyp. Het fijne hier is ook, je mag gewoon roken, want ja het is een eenpersoonszaak hè. Elke dag is het Geuren en kleuren hier buurtinvatsie zegt oma. En Deb heb de beste patat van de hele Pijp! Ik vraag de dames of ze André Hazes hebben gekend. Nou, vertelt Deb, mijn oom Johnny Kraaijkamp senior heeft hem nog ontdekt. Dat was op de Albert Cuyp.

Veel beeldende elementen aan de muren van Mash. Telekids staat keihard op, op de ruit zijn een kop koffie en broodje met roze hamburger geschilderd. Er hangt een kleurig peuterschilderij en een doekje met rennende olifanten. Een pop van Ernie met een grote zonnebril op. Crystals Gel staat op een plankje, voor de frisse lucht vermoed ik.

Het hondje van Wanda heeft vanochtend haar hele wenkbrauwenpotlood opgegeten. Had je maar geen hond moeten nemen merkt Rachel op. Goh Bassie en Adriaan zijn op de buis. In tropische oorden zo te zien. Da’s Curacao zegt Wanda, zat ik er maar. Ik vraag me af of de oranje slingers op het plein nog van Koninginnedag zijn, en waarom ze er nog steeds hangen. Ja voetbal komt er weer aan hè, zegt oma, dus dat kan gewoon blijven hangen. Anders wordt het overwerk. Oma draagt boven haar bril een hippe witte pet waar haar paardenstaart met roze elastiek onderuit floept. Hee, dat lijkt wel Japans zeg ik, die tekens op je pet. Nee hoor, is gewoon New York. Kijk dan, een N en een Y, maar dan anders. Nu zie ik het ook.

Oma richt zich weer even tot Rosa en Senna. Blobberdeblopperdeblop in je zandkasteel! Ze gaan even buiten spelen, en Senna komt even later weer binnen. Wanda roept: Oh Rachel ze heeft een vieze duivenveer. Gelijk je handen wassen!!

Geuren en kleuren

Datum: 1 april 2012 / Editie: April 2012 / Auteur(s): Heleen van der Putt

Op de hoek van de Van Woustraat en Pieter Aertszstraat zit al sinds jaar en dag de bloemenstal van Sonja en Adje. Alle veranderingen in de buurt zagen ze al die tijd aan zich voorbij trekken. Winkels die verdwenen, en wat er voor in de plaats kwam. Yuppen die oude panden gingen opknappen, de totaal veranderde bevolkingssamenstelling, dat soort dingen. Daarnaast is de stal een prima plek om de voorbijgangers te observeren, en staan Sonja en Adje ook altijd open voor een praatje met vaste klanten. Buurvrouw Heleen van der Putt doet de komende tijd verslag vanuit de bloemenstal.

Bloemen die blijven

Adje is hartstikke allergisch voor bloemen. Vooral chrysanten, narcissen, zonnebloemen. En lelies! Maar tegenwoordig eigenlijk overal voor. Ik krijg er jeuk van, en ik heb constant een tranend oog. Kijk dan! Vannacht lag ik nog met drie ijszakken op mijn kop. Adje vertelt dat ie eigenlijk uit de diamanten komt. Eerst slijpen, toen bedrijfsleider. Die zaak ging failliet, schuld van de baas. En ja m’n vrouw zat toen al in de bloemen, dus.

Is dit alles wat u nog heeft? Heb je zo’n grote vaas dan? Ik neem die laatste zonnebloemen. Goed schat. We gaan er even tussenuit. Even een time out zegt Sonja. See you! Roept een oud kereltje uit het niets, hij heeft een paar mooie exemplaren van oren. See you! Straatkantverkoper Ivo krijgt cash van een vrolijke meid op een mountainbike.

Daar komt een blinde uit de Albert Heijn met een wel heel lange stok, met een grote feloranje knop aan het uiteinde. De stok verdwijnt tussen de bloemen. Ho!Ho!Ho! Roept Adje. Ho!Ho!Ho! Roept de blinde man terug en haalt zijn stok terug. Waarom zo’n grote stok? Vraagt Ad zich af. Hij loopt verder, en op dat moment probeert net een witte limo de straat in te draaien. Ho, hij ramt met die stok op die auto! De blinde heeft het gelukkig snel door. Ineens ontstaat er een opstopping. De limo kan er niet in, een luxe ligscootmobiel moet eerst nog de stoep op zien te komen, dat duurt even, en er komt ook nog een auto tegen het verkeer in gereden. Wat moet je nou, roept Adje naar de mannen in de veegkar die daarna komt aangehobbeld. Bekenden, zo te zien.

Een meneer arriveert die verzorging hoog in het vaandel heeft: achterover gekamd zilvergrijs haar, een flitsende zonnebril met wit montuur, openstaande witte bloes met een gouden kettinkje erboven. Hij grijnst z’n tanden bloot als ie zijn bloemen aanwijst.

Alleen warm water hè? Ik zeg niks meer, is Sonja’s antwoord. We nemen trouwens even een time out. Moet even kunnen. En in september gaan we dan met de bus naar Spanje. Je bent een verwende vrouw zegt de klant. Ik ben een hele verwende vrouw.

Prettig weekend!! Een gezelligerd die even voor een praatje komt vraagt zich af wat we nu moeten doen, met dit weer. Ja tv kijken, en internet. Maar dat heb ik niet. Ik heb al 15 jaar een computer. Maar geen internet. Ik ken onderhand dat hele Windows XP uit mijn hoofd grinnikt ie. Een bejaarde vrouw loopt langs met haar stok en de boodschappenkar achter zich aan. De bloemen staan nog hoor!! Ja die horen we dus wel vaker hè, zegt Adje.

Bloemen apart verkopen, als tak in een plasticje, ik vind het allemaal belachelijk. Dat zou ik nóóit doen, zegt Sonja. Daar begin ik niet aan. Zij en Adje zijn trouwens van plan nog lang door te gaan in de bloemen. Je blijft zo lekker onder de mensen. Wat moet ik thuis doen? Je bent een keer uitgestofzuigd, je gaat de straat op en dan ga je geld uitgeven. Shoppen. Dan kun je toch zeker veel beter hier zitten?

IVKO toont dagelijks leven van De Pijp in WO II

Datum: 1 april 2012 / Editie: April 2012 / Auteur(s): Heleen van der Putt

Met het oog op de komende 4 Mei herdenking doet het IVKO mee aan het project Achterhuizen in De Pijp. Het project is een idee van Cultuur Cluster Asscher. En is bedoeld om de geschiedenis van De Pijp in de Tweede Wereldoorlog te belichten in een expositie in bibliotheek Cinetol.

Leerlingen van Mavo 3 en Havo 4 onderzochten wat er in die tijd eigenlijk allemaal gebeurde achter de voordeuren van de bewoners van de buurt. Het dagelijks leven in oorlogstijd, met andere woorden. Ze maakten er vervolgens allerlei kunstwerken over, die van 21 april tot 16 juni te zien zijn in Cinetol. We praten met een paar meiden van een van de groepjes.

Als ik het IVKO binnenwandel en blijkt dat ik een trapje of acht op moet voor de gemaakte afspraak, zet ik me steunend in beweging.‘ Goed voor je lijf’, lachen de in de hal hangende jongens me uit. In het afgesproken Domein 5, aan lokalen doen ze hier niet, wachten behalve docente Neline Kuipers leerlingen Jara (15), Naida (16) en Claire (16). Ze zitten in Havo 4, en volgen naast de gewone blokken flink wat creatieve vakken als dans, drama, mime, muziek, mode, fotografie en film. De laatste maanden hebben de dames hard gewerkt aan Achterhuizen in De Pijp, dat plaatsvindt in het kader van de verplichte praktische onderzoeksopdracht voor Geschiedenis. Docenten Neline en Ignace hebben het idee voor het project uitgewerkt, samen met regisseur en producent Monique Masselink. Jara: ‘Het begon als een geschiedenisopdracht, maar we hebben er meteen maar een creatief project van gemaakt.’ De klas werd verdeeld in groepjes die elk een onderwerp voor hun rekening namen. Het groepje van Jara, Naida en Claire koos ervoor zich te verdiepen in het wel en wee van Koco’s IJssalon, in oorlogstijd gevestigd aan de van Woustraat. Een idee van Naida, die haar moeder er al vaak over had horen vertellen. De taken werden verdeeld: Naida en Claire verzamelden eerst alle info, vooral via internet. Die werd daarna door Jara geredigeerd in een uniforme schrijfstijl. Claire en Naida zochten en maakten plaatjes bij dit deel van de expo. Claire gebruikte daarbij vooral fotografie en Naida zocht het in haar favoriete creatieve uiting: mode. En, oh ja, Jara gaat nog een tijdlijn maken voor op de tentoonstelling, die belooft ook behoorlijk creatief te worden.

Ze zijn het erover eens: ‘Juist goed om met je onderwerp zo dicht in de buurt te blijven van de plek waar onze school staat.’

‘Het belooft behoorlijk creatief te worden‘

De drie vertellen dat ze het duiken in het wel en wee van ijssaloneigenaren Cohen en Kohn razend interessant vonden. Van het project hebben ze dan ook vooral geleerd om archiefonderzoek te doen en informatie te verwerken. Om die ook nog eens om te zetten in een educatief en creatief product! Naida: ‘Er komt gelukkig behoorlijk wat creatie bij kijken, dat maakt het allemaal extra boeiend. Zoals filmpjes, maquettes van huizen, de kleding die de mensen droegen. Maar ook geschilderde portretten van kinderen die verdwenen en niet meer terugkwamen. Amber, ook uit ons groepje, heeft een fictief historisch verhaal geschreven. Allemaal behoorlijk heftig natuurlijk. Maar zo maken we deze periode hopelijk meer invoelbaar voor de mensen die de tentoonstelling komen bezoeken. En dat is de bedoeling van ons project.’

Het is spannend, nog maar even te gaan tot de opening van de tentoonstelling. Het groepje van Jara, Naida en Claire wil graag ook een luisterverhaal maken rond hun onderwerp. Maar ja, hoe pak je dat technisch aan? Ach, ze zijn het nog aan het uitzoeken en daar komen ze wel uit. Ook over de promotie van het project wordt nog hard nagedacht. Facebook, Twitter, dat soort dingen.

Claire: ‘ We zijn blij dat de tentoonstelling in de bieb is, daar komen namelijk toch al mensen, kleine moeite om dan ook even de tentoonstelling mee te pikken.’

De tentoonstelling van Achterhuizen in De Pijp vindt van 21 april tot 16 juni plaats in Cinetol, Tolstraat 160. De tentoonstelling wordt geopend op 21 april a.s. (www.oba.nl)

Wat is IVKO?
IVKO staat voor Individueel Voortgezet Kunstzinnig Onderwijs.

De school komt voort uit de eerste helft van de twintigste eeuw, toen veel nieuwe ideeën over onderwijs ontstonden. Bijvoorbeeld bij onderwijshervormers als Maria Montessori en Rudolf Steiner en Kees Boeke. De laatste ontwikkelde het IVO-onderwijs (zoals het toen nog heette) in Nederland. De onderwijshervormers verzetten zich tegen traditionele, klassikale kennisoverdracht: van leraar op leerling in een autoritaire verhouding. Voortaan zou de persoonlijke ontwikkeling van de leerling voorop staan en kinderen moesten in hun eigen tempo kunnen leren. Dit is ook nu nog het uitgangspunt van het IVKO-onderwijs.

Leerlingen van het IVKO (De K werd dus later toegevoegd) hebben veel individuele vrijheid in de keuze van onderwerpen en activiteiten die aansluiten bij hun persoonlijke interesse. Daarom werken ze vaak zelfstandig, waardoor ze meteen veel verantwoordelijkheid krijgen.

De K van kunstzinnig komt terug in de centrale rol van de creatieve vakken. Naast verplichte reguliere vakken als Nederlands, Engels, geschiedenis en aardrijkskunde, krijgen de leerlingen les in muziek, dans, drama, mime, mode, theatertechniek, film en fotografie. In de eerste twee jaar krijgt iedereen les in alle creatieve vakken. Daarna kies je drie hoofdvakken. In minstens één daarvan doe je dan eindexamen.

De eerste IVKO-school in Amsterdam kwam er in 1962, op initiatief van danspedagoge en oprichter van het Scapinoballet Hans Snoek. In 1984 nam de school zijn intrek in een gebouw aan de Plantage Middenlaan, tegenover de Hollandsche Schouwburg. De plek van waaruit eerder in de Tweede Wereldoorlog bij razzia’s opgepakte joden werden gedeporteerd naar Westerbork.

De nieuwe IVKO-school aan de Rustenburgerstraat, die voorjaar 2011 opende, heeft een vmbo-t (voorheen mavo) en een Havo-opleiding. Na hun eindexamen kunnen leerlingen doorstromen naar het MBO of een Hbo-opleiding als de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten of Media Academie.

Christine Westerveld

Geuren en kleuren

Datum: 1 februari 2012 / Editie: February 2012 / Auteur(s): Heleen van der Putt

Op de hoek van de Van Woustraat en Pieter Aertszstraat zit al sinds jaar en dag de bloemenstal van Sonja en Adje. Alle veranderingen in de buurt zagen ze al die tijd aan zich voorbij trekken. Winkels die verdwenen, en wat er voor in de plaats kwam. Yuppen die oude panden gingen opknappen, de totaal veranderde bevolkingssamenstelling, dat soort dingen. Daarnaast is de stal een prima plek om de voorbijgangers te observeren, en staan Sonja en Adje ook altijd open voor een praatje met vaste klanten. Buurvrouw Heleen van der Putt doet de komende tijd verslag vanuit de bloemenstal.

Bloemenbloed

Sonja is tussen de bloemen geboren, Adje eeft zijn hand in het gips vanwege het tunnelsyndroom. Maar zijn hand is nog steeds ongevoelig. Man, je bent nog erger dan een klein kind…als mannen wat hebben… Maar Adje is wel zo lief om een grote emmer leeg te halen en die voor me neer te zetten bij wijze van stoel.

De kraam is er al negentig jaar, eerst op de andere hoek, tot Albert Heijn die plek nodig had voor het laden en lossen. Sonja had dertig jaar geleden haar diploma voor de bloemen moeten halen, en alle Latijnse namen uit haar hoofd moeten leren. Toch nergens voor nodig, vinden we allebei. Toen ze het diploma had gehaald werd dat Latijn na twee, drie maanden afgeschaft. Iedereen kon ineens een bloemenstal beginnen. Net als met de Taxiwet zeg ik. We bespreken de ellende van de privatisering. Zij vullen hun zakken en onze zakken worden leeggehaald zegt Adje.

We krijgen het over Italië, de Bloemenrivièra en de mimosa die daar bloeit. Sonja en Ad zijn vaak in een plaatsje geweest aan de Adriatische kust, vlakbij Venetië. Vijftien kilometer winkelstraat heb je daar vertelt Ad. Hè?? Dat kan ik me even niet voorstellen. Dus jullie lopen daar de hele dag te shoppen? Nee hoor, we zijn op het strand. Even niets doen, je helemaal laten verzorgen, je bed wordt opgemaakt, je eten staat klaar. Anders kookt Sonja elke dag, ze slaat geen dag over, ’s ochtends vroeg maakt ze het eten al klaar. Dan hoeft ze om een uur of zeven, als ze thuiskomen, alleen nog maar de aardappels op te zetten. Om acht uur eten ze altijd. Daar heb je Clemens met z’n tekkel. Ze komen voor een koekje voor de hond, maar vandaag zijn die er niet, Sonja is bang voor ratten en muizen. De honden komen voor de koekjes, de kinderen voor de plaatjes.

Een jonge vrouw staat met vier AH tassen op een taxi te wachten. Doe je goedkoop boodschappen, pak je nog de taxi. Is wel een speciale bromt Adje, kijk dan een BMW. Maar die vrouw kan zelf nog d’r tassen dragen, die chauffeur staat rustig te wachten merkt Sonja op.

De klandizie, dat zit zo: is het goed weer dan gaan de mensen naar het strand, regent het dan blijven ze binnen. Dus een beetje ertussen in moet het zijn, daar zijn we het over eens.

Toen ze 46 jaar geleden naar Buitenveldert verhuisden heeft Sonja veel gehuild, ze miste de stad. Ik liep elke dag met mijn kinderwagen naar de stal, dan bracht mijn vader me weer terug.

Een wat oudere man komt fresia’s kopen. Mijn vrouw is gekker op fresia’s dan op mij zegt ie. Dat kan ik me voorstellen zegt Sonja, want ’t ruikt lekker!