Rummikuppen in de Buurtkamer van d’ Oude Raai

Datum: 1 april 2011 / Editie: April 2011 / Auteur(s): Ester Zijlmans

In februari opende Combiwel vijf buurtkamers in Amsterdam. Twee ervan bevinden zich in De Pijp: buurtkamer d’Oude Raai en buurtkamer Willibrordus. Voordat je het weet speel je er gezellig een potje rummikub.

De buurtkamer is bedoeld om mensen te activeren, zelf initiatieven te laten nemen en gasten te stimuleren om contact met elkaar te zoeken. Het is een alternatief voor ouderen en mensen met een beperking die wegens de bezuinigingen van de AWBZ niet meer in aanmerking komen voor de dagopvang. Het idee is om een plek te creëren waar mensen elkaar ontmoeten, zodat ze gezamenlijk activiteiten kunnen bedenken.

Geïnteresseerden mogen vrijblijvend een aantal keer kennismaken en daarna voor 5 euro per jaar een lidmaatschap afsluiten.

De Pijp Krant wilde wel eens op een woensdagmiddag sfeerproeven. Bij binnenkomst van buurtkamer d’Oude Raai word ik hartelijk ontvangen met koffie en thee. De buurtkamer is voor zowel mannen als vrouwen, maar deze middag zijn we alleen met vrouwen. Er hangt meteen al een informele sfeer. Iedereen krijgt de kans om zijn zegje te doen. De dames maken de indruk het erg naar hun zin te hebben. Ze vinden het erg leuk om te horen dat ik namens De Pijp Krant kom. Ook ik krijg uitgebreid de gelegenheid om te vertellen wie ik ben en wat ik doe.

Van nieuwe deelnemers wordt geïnventariseerd wat de wensen zijn. Hiervoor is een lijst opgesteld met verschillende activiteiten, waar mensen uit kunnen kiezen, bijvoorbeeld een middagje discussiëren over actuele thema’s of een bezoekje aan een museum.

Vanmiddag worden er spelletjes gedaan en ik schuif aan voor een potje rummikub. De tijd vliegt. Als het tijd is om naar huis te gaan moet ik de dames beloven snel terug te komen, natuurlijk wel met dit artikel uit De Pijp Krant.

Buurtkamer d’Oude Raai, Ferd. Bolstraat 321:
Open: maandag en woensdag 14.00-18.00

Buurtkamer Willibrordus, Servaes Noutsstraat 1:
Open: dinsdag 10.00-14.00

Buurtrestaurant het Open Huis

Datum: 1 april 2011 / Editie: April 2011 / Auteur(s): Ester Zijlmans

Buurtrestaurant ‘het Open Huis’ is een project van de Amsterdamse Vriendendiensten, dat in 2008 in verschillende stadsdelen werd geïntroduceerd. In Buurtcentrum De Pijp kunnen bewoners uit de wijk voor 5 euro een driegangen menu krijgen. Zelfs mensen met een diëet!

Het Open Huis heet jong en oud welkom. Eens in de maand is er zelfs livemuziek. Er wordt alles aan gedaan om het voor iedereen gezellig te maken.

Als ik op een zondagavond binnengelaten word door een van de vrijwilligers uit de keuken, is het binnen al behoorlijk druk. Zeker 25 mensen staan geanimeerd met elkaar te kletsen. De tafels zijn al gedekt en iedereen kan gewoon aanschuiven.

Elke week wordt er onder leiding van een professionele kok een menu bedacht en bereid. Voor vanavond staat een Oosterse maaltijd op tafel: Thaise soep vooraf en een kipcurry als hoofdgerecht.

Om zes uur wordt de eerste gang geserveerd. Ik krijg een kom heerlijk ruikende soep voorgeschoteld die de verwachtingen helemaal waarmaakt. Ik heb inmiddels een plaatsje aan de bar gevonden en spreek met de beheerder van het buurtcentrum die tevens de bar runt. Hij vertelt me: “Er is een vaste groep van ongeveer tien bewoners die wekelijks terugkomt. Gemiddeld hebben we twintig eters.” Na de soep maak ik van het kwartiertje pauze gebruik door een praatje aan te knopen met buurtbewoners. Ze zijn erg enthousiast over het project, vinden het eten lekker en de sfeer goed.

Buurtbewoners kunnen zich van tevoren aanmelden. Er wordt rekening gehouden met speciale dieetwensen. Zo kan er ook vegetarisch of halal worden gegeten. Om half zeven is het tijd voor het hoofdgerecht: een riant gevuld bord met kipcurry, groenten en rijst. Tijdens het eten praat ik met Livia, die sinds anderhalf jaar als vrijwilligster in de keuken werkt: “Ik vind het vooral bijzonder dat iedereen hier welkom is, ongeacht de achtergrond. Er wordt niet geoordeeld, mensen kunnen zichzelf zijn en doen door het project sociale contacten op. Het werk zelf is ook leuk, al kan het soms best hectisch zijn. Wel vind ik het jammer dat het een komen en gaan is van vrijwilligers in de keuken. Daardoor krijg je soms nauwelijks de kans om elkaar beter te leren kennen”.

Na het eten neem ik nog een kijkje in de keuken waar een aantal mensen al druk in de weer is met de afwas. De kok, die leiding geeft aan de vrijwilligers: ”Ik sta nu voor de tweede keer hier. Omdat we afhankelijk zijn van een beperkt budget is het altijd weer de kunst een menu te bedenken dat zowel gezond als betaalbaar is.”

Als ook het toetje van appel, kwark en deeg uit de oven lekker smaakt, blijkt dat vanavond alles uitstekend gelukt is en ga ik met een goedgevulde maag en een voldaan gevoel naar huis. Hier kan geen kant-en-klaar maaltijd tegenop!

Open Huis buurtcentrum De Pijp, 2e van der Helststraat 66: iedere zondag behalve de eerste van de maand van 17.00 tot 20.00 uur.

‘Nooit meer De Pijp uit’

Datum: 1 maart 2011 / Editie: March 2011 / Auteur(s): Ester Zijlmans

‘Nooit meer De Pijp uit’ is een tentoonstelling voor en door bewoners van De Pijp, tien bijzondere portretten van tien ‘alledaagse’ bewoners, bedacht en geschilderd door kunstenaars Jan H. de Hartog en Martin Travers.

Ik tref beide kunstenaars in Bibliotheek Cinetol waar hun schilderijen tentoongesteld zijn.

Engelsman Travers woont sinds een aantal jaar in Nederland. Hij maakt vooral muurschilderingen en zet zich in voor kunstprojecten met jongeren in verschillende delen van de wereld. De Hartog is filmmaker en kunstschilder. Na jaren in Zuid Korea en Los Angeles te hebben gewoond en gewerkt, heeft hij nu een galerie in De Pijp waar hij werkt aan film en documentaire projecten.

Ze kwamen in 2009 op het idee voor dit bijzondere project. “We wilden iets doen met deze multiculturele buurt die zo snel veranderd. Zo is het idee ontstaan om schilderijen te maken, geïnspireerd op bewoners uit de buurt”. De tien schilderijen van 1 bij 1,5 meter groot waren eerder tentoongesteld in verschillende etalages in de Tweede Van der Helststraat. De opening hiervan vond begin mei 2010 plaats in de vorm van een buurtfeest. “Het feest was bedoeld om te laten zien wat we doen in de buurt en wat de buurt te bieden heeft.

We hebben als buurt samengewerkt om er een bijzonder feest van te maken. Iedereen heeft zijn best gedaan om er een succes van te maken en ook Wijkcentrum Ceintuur heeft zijn steentje bijgedragen”.

Er is veel werk aan vooraf gegaan. “Eerst hebben we bewoners met verschillende achtergronden benaderd en interviews afgenomen. Deze personen waren allemaal bereid om een stukje van hun leven in De Pijp en hun leven voor De Pijp met ons te delen”.

Terwijl ik word rondgeleid langs de schilderijen wordt het mij duidelijk hoezeer het project de kunstenaars na aan het hart ligt. Het enthousiasme waarmee ze over de werken vertellen is aanstekelijk en hun betrokkenheid bij de geportretteerde voelbaar. Eén schilderij in het bijzonder valt mij op, het portret van Monica. Het blijkt de favoriet van De Hartog:“ Het schilderij vertelt het verhaal van Monica, een postbode uit de Van der Helstbuurt. In het schilderij zijn ontelbare postzegels verwerkt. Ze lijkt sprekend; daarbij vertellen het materiaal en de postzegels ook hun eigen verhaal.

Kunstwerkplaats: van grote schilderijen tot handgemaakte etui’s

Datum: 1 december 2010 / Editie: December 2010 / Auteur(s): Ester Zijlmans

Kunst van verstandelijk gehandicapten is heel afwisslend en leuk om cadeau te geven. En te krijgen!

De receptioniste begroet me allervriendelijkst; precies wat ik nodig heb op deze bar koude donderdagochtend. Ik neem een kijkje bij de kunstwerkplaats voor mensen met een verstandelijke beperking, sinds 2003 gevestigd net om de hoek bij de Van Woustraat, aan de Lutmastraat 181-183.

In de ateliers op de tweede en derde etage werken de verstandelijk gehandicapten dagelijks onder begeleiding aan nieuwe kunstwerken. Ze werken met verschillende materialen zoals, hout, steen, pastelkrijt, potloden, klei en diverse verfsoorten.

De kunstwerken, uiteenlopend van grote schilderijen tot handgemaakt servies, worden tentoongesteld in de galerie op de begane grond, die vier dagen per week voor bezoekers is geopend.

Wisselende tentoonstellingen
Alle tentoongestelde werken zijn zowel te huur als te koop. Ook is het mogelijk om een kunstwerk in opdracht te laten uitvoeren. De prijzen van de schilderijen en tekeningen beginnen al bij 55 euro, keramiek is zelfs nog goedkoper. Van de inkomsten worden nieuwe materialen gekocht.

Mij valt op dat de galerie behoorlijk groot is en dat er veel is te zien. Tegen de muur staan verschillende (kleurrijke) schilderijen uitgestald, waardoor die als eerst de aandacht trekken. Kleine kunstwerken staan in de vitrines. Ik ben zelf meteen enthousiast over de keramieken vazen die tentoongesteld staan op verschillende zuilen. Ze zijn stuk voor stuk anders en met de hand beschilderd en kosten rond de 50 euro.

In de galerie zijn steeds wisselende tentoonstellingen te zien. Ook is er een winkeltje waar allerlei kleine kunstwerkjes en gebruiksvoorwerpen, zoals handgemaakte tassen en etuis, te koop zijn. Leuk om cadeau te doen.

Restaurant op vrijdag
Ik zie achter in de galerie verschillende mensen druk in de weer met potten en pannen. De receptioniste vertelt me dat daar een restaurantgedeelte is, waar elke vrijdagavond tussen zes en negen uur gegeten kan worden. Mensen met een verstandelijke beperking bereiden onder begeleiding wisselende gerechten. Voor slechts negen euro krijg je een driegangenmenu. Ook dat is een goed idee met de feestdagen in het vooruitzicht. Ik kom hier zeker nog een keer terug.

Open Dag Vrouwencentrum in De Edelsteen

Datum: 1 oktober 2010 / Editie: October 2010 / Auteur(s): Ester Zijlmans

Op de open dag van het Vrouwencentrum in buurthuis De Edelsteen is het gezellig druk. Er is koffie, börek en veel optimisme.

Tot mijn stomme verbazing sta ik op zaterdag 25 september bij de Edelsteen voor een gesloten deur. Na enigszins aarzelend te hebben aangebeld (zit ik hier wel goed?) wordt er open gedaan door een vriendelijke portier die mij doorverwijst naar de tweede verdieping. De ruimte waar ik moet zijn, is klein en met een mannetje (in dit geval vrouwen) of dertig al behoorlijk gevuld. De koffie staat klaar en een aantal vrouwen zijn bezig met het bereiden van ‘börek’ (een soort Marokkaanse pannenkoek (zie afbeelding)), waarvan de opbrengst naar een goed doel gaat.

Bij de informatiestandjes worden verschillende cursussen Nederlands aangeboden. Omdat het merendeel van de bezoekers van buitenlandse origine is, wordt op mij de indruk gewekt dat het vrouwencentrum zich voornamelijk op allochtone vrouwen richt. Ayse Karakulak, organisator van het vrouwencentrum, vertelt mij dat alle vrouwen welkom zijn, maar dat er op deze open dag wel veel initiatieven voor allochtonen zijn: “Wij willen juist die vrouwen activeren die in de samenleving langs de kant blijven staan. Het vrouwencentrum wil dit onder anderen doen door middel van culturele en maatschappelijke projecten, met ‘Kracht Vrouwen ontwikkelen’ bijvoorbeeld”. De vrouwen uit De Pijp en De Rivierenbuurt krijgen een symbolisch ‘centrum’ waar ze initiatieven kunnen nemen om elkaar te ontmoeten. De bedoeling is dat vrouwen zelf het centrum gaan runnen.

Door het gesloten deurbeleid van het stadsdeel is voor sommige vrouwen de drempel te hoog om te komen. De bedoeling is dat zo veel mogelijk vrouwen zich uitgenodigd voelen. Anders klinken de woorden van Wanda Pelt, oud deelraadslid Zuideramstel namens Groenlinks mij wel erg vreemd in de oren. Pelt: ” Er is veel werk verzet bij het tot standkomen van het vrouwencentrum. In eerste instantie was het erg moeilijk om subsidie te krijgen. Het begin is er nu. Het centrum moet groeien en kan alleen behouden worden door de vrouwen zelf”. Op de open dag zijn verschillende activiteiten gepland, zoals een optreden om elf uur van een zangeres met keyboard. Helaas produceert de keyboard geen geluid en belooft de zangeres, zichtbaar teleurgesteld, een andere keer terug te komen. Ik heb met haar te doen.

Naast enkele speeches is er onder andere een hennakraampje waar de vrouwen gratis versierd kunnen worden met een hennatattoo. Het vrouwencentrum moedigde verder alle bezoekers aan om een naam voor het centrum te verzinnen. Voor de winnares is er een workshop. Bij de volgende bijeenkomst deze maand worden nieuwe ideeën gelanceerd. De open dag is geeft mij de indruk dat er achter de gesloten deuren voor veel vrouwen echte warmte verborgen ligt.

‘Dorp’ in het Ostadetheater vanaf september

Datum: 1 augustus 2010 / Editie: August 2010 / Auteur(s): Ester Zijlmans

In september gaat de nieuwe productie van Feikes Huis, ‘Dorp/Het verhaal van een uitzicht’, in première in het Ostadetheater.

Bij Feikes Huis, een productiehuis voor poppenen objecttheater, bepaalt de inhoud van het stuk de vorm en niet andersom, zoals vaak. Het verhaal van ‘Dorp’ wordt verteld door middel van een grote maquette, waar het publiek tijdens de voorstelling omheen zit, aangevuld met live-geluiden en minimaal licht.

De voorstelling is een initiatief van Annelies van Hullebusch, die tien jaar geleden zelf haar dorp verlaten heeft: “Hier ben ik al jaren op aan het broeden”, vertelt ze, “ik ben gefascineerd door het idee van dorp versus de grote wereld. Het gaat om een gehucht waar iedereen elkaar kent, dat is mooi, maar ook eng.”

Het is haar eerste samenwerking met Feikes Huis. Zelf was ze ook al met objecten bezig en kwam zo op het idee om Feikes Huis te benaderen voor een gezamenlijk project. Op de vraag of het stuk in de toekomst nog op andere plekken te zien zal zijn antwoordt ze: “Ik ben op het moment vooral bezig met de voorstelling zelf, we zijn nu op een speelse manier op zoek naar hoe het een levendige en realistische vorm kan krijgen.”

www.feikeshuis.nl

Gezellig drukke Geveltuinendag in zonnig Sarphatipark

Datum: 1 mei 2010 / Editie: May 2010 / Auteur(s): Ester Zijlmans

Dit jaar werd de aanleg van maar liefst 48 nieuwe geveltuinen in de Pijp gevierd in het Sarphatipark. Zondag 25 april stond het park in het teken van alweer de 17e Geveltuinendag, mede mogelijk gemaakt door Wijkcentrum Ceintuur.

Het was de tweede keer dat de Geveltuinendag in het Sarphatipark werd gehouden en dit jaar vonden de verschillende activiteiten plaats rondom het Groen Gemaal. Het Groen Gemaal is een organisatie die veel projecten voor het Sarphatipark doet waaronder ‘het educatieve bospad’, het bospad aan de zuidzijde van het park dat onder andere bestaat uit houtsnippers en stammetjes uit de buurt, aangeleverd door het stadsdeel.

Het was gezellig druk in het park en dankzij het mooie weer waren er dit jaar naast de vaste bezoekers ook veel toevallige voorbijgangers die het park bezochten en een kijkje kwamen nemen bij de verschillende activiteiten.

Er lag weer een grote berg tuinaarde bij de ingang van het park die met behulp van bakfietsen naar de vers aangelegde geveltuinen kon worden gebracht. Deze vers aangelegde geveltuinen kunnen meedoen aan een extra actie dit jaar: de mooiste nieuwe geveltuinenwedstrijd. In het najaar worden de geveltuinen beoordeeld door een jury op stijl, onderhoud en plantkeuze. Daar wordt een top 3 uit gekozen.

Goed doel: Good Work Ghana
Ook werden er dit jaar weer plantenpakketten voor het goede doel verkocht. De opbrengst van deze pakketten, die over verschillende wijkcentra’s in amsterdam zijn verspreid, gaat naar de stichting GoodWorkGhana. GoodWorkGhana is een vrijwilligersorganisatie die met behulp van donateurs een kinderdagverblijf en een tijdelijk opvangtehuis hebben gebouwd in Ghana. Het complex draait op vier principes: prikkelende omgeving voor de ontwikkeling van het kind, zelfvoorzienend, contact met de nabije community’s en duurzaamheid.

Met de opbrengst van de pakketten wordt de aanleg van een groente- en fruittuin bij het weeshuis gefinancierd zodat de kinderen daar in ieder geval een maal per dag een goede maaltijd krijgen.

Activiteiten voor jong en oud
Opvallend was dat het aanbod op de markt dit jaar groter was dan de vorige jaren. Naast de kraampjes over duurzaam tuinieren, moestuinieren, en ‘vergeten’ groente stond er de ecologische kwekerij het Kalkrijk die allerlei inheemse planten verkocht. Josie stond er met stokrozen en de Bloemenboot met eenjarige en andere planten. Verder waren ook de Wieringerakker, het IVN, de werkgroep Open Tuinendag, buurtcentrum De Pijp en boekhandel Jimmink aanwezig met een eigen kraam. Het Natuur- en Milieuteam De Pijp was aanwezig met informatie over verschillende activiteiten zoals het mussen- en gierzwaluwenactieplan.

Ook voor kinderen was er dit jaar genoeg te doen: ze konden zich onder andere uitleven met klei en krijt of zelf een mussen T-shirt beschilderen. Dankzij de inzet van vrijwilligers van de Kinderboerderij en het mooie weer waren er ook een aantal dieren van de kinderboerderij aanwezig en konden de kinderen ook nog een ritje op de pony maken of met de konijnen knuffelen.

Aangezien het Sarphatipark in principe en evenementenvrij park is weet de organisatie nog niet of ze volgend jaar Geveltuinendag weer in het park zal organiseren. De lokatie is in ieder geval goed bevallen, het was een gezellige, drukke en mooie dag.

Project ‘Jong en Oud’ zoekt ouderen

Datum: 1 februari 2010 / Editie: February 2010 / Auteur(s): Ester Zijlmans

Het project ‘Jong en Oud’ is opgezet om oudere (65+) en jongere (10 t/m 15 jaar) buurtbewoners dichter bij elkaar te brengen.

Jongeren helpen ouderen bijvoorbeeld met het doen van klusjes en krijgen hierdoor meer zelfvertrouwen en structuur. Daarnaast verdienen ze ook nog een zakcentje bij met de klusjes. Ouderen worden op deze manier geholpen bij klusjes die ze zelf niet goed meer kunnen, blijven zo betrokken bij de jeugd en raken minder geïsoleerd in de buurt. Ze leren dus van elkaar en krijgen hierdoor een reëler beeld van elkaars leefwereld. Daarnaast integreren er door dit project ook diverse culturen in de wijk. Tot 2009 hebben al ongeveer 80 jongens en meisjes ouderen uit De Pijp 2822 keer geholpen.

Jong en Oud (van Combiwel) loopt sinds 2007 en is tot stand gekomen met financiële bijdragen van Stadsdeel Amsterdam Oud Zuid en ‘Wij Amsterdammers’.

Het project zoekt nog ouderen om mee te doen.
Zie www.combiwel.nl

Thea Lovers: een leven bij de Hema

Datum: 1 oktober 2009 / Editie: October 2009 / Auteur(s): Ester Zijlmans

In De Pijp is het een komen en gaan van bewoners. Maar soms kom je een bewoner tegen die niet alleen geboren en getogen is in De Pijp maar er ook al een heel leven werkt.

Thea Lovers is zo iemand. Geboren in de Pijp en na bijna zesenveertig jaar trouwe dienst, was 9 oktober haar laatste werkdag bij de Hema in de Ferdinand Bolstraat.

Haar moeder werkte al in de Hema toen ze nog klein was. Als kind wilde Thea er ook al werken. Na een paar andere baantjes besloot ze in 1964 te beginnen met vakantiewerk bij de Hema. Ze is er tot haar pensioen blijven werken.

Lovers begon haar carrière bij ‘pannen en potten’ en werkte daarna lange tijd als eerste verkoopster bij de mode- en sieradenafdeling. Later werden de verschillende afdelingen steeds meer samengevoegd en werkte ze zowel in de winkel als achter de kassa. Er is door de jaren heen veel veranderd. “Vroeger waren er veel meer verkopers, soms wel tien per afdeling”. Oorspronkelijk was de Hema een dochteronderneming van de Bijenkorf.“

Toen de Bijenkorf het moeilijk kreeg, hebben wij als personeel van de Hema hun nog financieel geholpen. Daar hebben ze ons nooit voor bedankt en hier ben ik nog steeds boos over”.

Daarna werd de Hema nog een tijd ondergebracht in één onderneming met Praxis, M&S mode en de Hunkemöller. Sinds vier jaar is de Hema een op zichzelf staande winkelketen.

Ook de klanten zijn volgens haar de afgelopen vier decennia veranderd. Waar je vroeger nog voornamelijk gezinnen zag, zie je tegenwoordig steeds meer ouderen en jongelui, mensen tussen de 25 en 40 jaar. De Ferdinand Bolstraat omschrijft ze als “een erg gezellige straat die erg veranderd is. Ik vind het jammer dat er tegenwoordig steeds meer computerzaken bijkomen. Vroeger zag je hier meer grote modehuizen maar die zijn helaas bijna allemaal verdwenen”.

Ook De Pijp is veranderd: “Tegenwoordig is het een yuppenbuurt en zie je meer studenten en steeds minder gezinnen. Daar zijn de woningen nu te klein voor”.

Ook al is er sinds de komst van de Noord/Zuidlijn veel overlast op de Ferdinand Bolstraat, de vaste klanten blijven gewoon komen. “Aan het lawaai ben ik inmiddels wel gewend als ik werk, het zijn vooral de klanten die erover klagen. We hebben wel een wat stillere periode gehad maar dat had meer te maken met de crisis”. Achter de kassa had ze het meeste contact met de klanten, vooral ouderen zien graag een bekend gezicht van iemand die nog even een praatje met ze maakt. Ze heeft in die zes en veertig jaar heel wat meegemaakt en helaas niet alleen maar leuke ervaringen. Zo is er vroeger een keer ingebroken. “Ik kwam maandag in de winkel en alles was overhoop gehaald, zelfs de prullenbakken waren ondergepiest, echt een rotzooi was het”. Er wordt regelmatig gestolen bij de Hema. Ze is ooit achter iemand aangegaan die een mes bij zich bleek te hebben. “Gelukkig ben ik er goed vanaf gekomen maar de schrik zat er wel goed in! Dat deed ik daarna dus niet meer”.

Thea zal niet zozeer het werk bij de Hema missen, maar meer het dagelijkse contact met haar collega’s. Het werk werd haar te zwaar, maar met haar collega’s blijft ze gewoon afspreken in haar vrije tijd. In de toekomst gaat ze doen waar ze zelf zin in heeft: “Lekker van mijn vrije tijd genieten en tijd maken voor mijn hobby’s. Zo maak ik zelf kaarten en heb ik net een computer aangeschaft”.

De Hema zal Thea zeker nog terug zien. Ze zal er nog regelmatig langsgaan om boodschappen te doen en haar collega’s gedag te zeggen. De Hema blijft een deel van haar leven.