Je moet toch al een tijdje in De Pijp wonen, wil je je dit beeld nog kunnen herinneren. Dit is wat je zag als je vanuit Oost De Pijp binnenkwam bij de Ceintuurbaan. Prominent op de hoek Amsteldijk/Ceintuurbaan stond daar deze rooms-katholieke kathedraal, genoemd naar de heilige Willibrordus.
De oorsprong van deze kerk ligt ergens rond het jaar 1650. Volgens de overlevering stond destijds aan het toenmalige Kuiperspad een kerkje, gewijd aan Sint Willibrord. Het kerkje was niet veel meer dan een houten boerenschuur, slechts bereikbaar via een primitieve ophaalbrug over de sloot.
Op zondag kwamen de kerkgangers over de paden aanschuifelen.
De meesten waren tuinders uit de omgeving met hun families. Sommigen droegen een dik kerkboek met gouden slot met zich mee, anderen kwamen keuvelend aanlopen met de snuifdoos in de hand …
Door de groei en de uitbreiding van Amsterdam in de 19e eeuw werd het kerkje te klein voor al de nieuwe gelovigen. De parochie kocht een stuk weiland op de hoek van de nog aan te leggen Ceintuurbaan en mede door de drijvende kracht van pastoor Wubbe kon in 1871 de eerste paal geslagen worden voor de bouw van een nieuw godshuis. Als ontwerper werd niemand minder dan Pierre Cuypers aangetrokken. De man die later beroemd zou worden als architect van het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam. Hij ontwierp meer dan 100 kerken en dit zou zijn grootste kerk worden, al kon uiteindelijk niet alles wat hij had bedacht worden uitgevoerd, omdat het geld al snel op was.
Op 10 september 1873 kon pastoor Wubbe het schuurkerkje sluiten om dezelfde dag nog dat deel van de nieuwe Willibrorduskerk in te zegenen dat al af was. Pas in 1899 kon de gehele kerk worden ingewijd, maar het duurde nog tot 1924 voor er geld beschikbaar was voor een toren op de kerk.
De kerk heeft er nog geen eeuw gestaan. Wegens de bouwvallige toestand van het gebouw werd besloten de kerk af te breken. Hierdoor verloor De Pijp haar baken aan de Amstel. Het Rijksmuseum van Cuypers werd onlangs nog voor ongeveer 375 miljoen euro gerenoveerd, maar voor het behoud van de Willibrorduskerk werd geen cent gemeenschapsgeld uitgegeven.
Na de sloop in 1970 heeft het nog tot 1988 geduurd totdat een nieuw gebouw zijn deuren hier opende. Dat was het verzorgingshuis Tabitha (nu Amsta). Onlangs bracht Amsta het bericht naar buiten dat ze het gebouw wil verkopen. Zal dit gebouw ook ten prooi vallen aan de slopershamer?
(Ton van der Tas, juni 2013)
