Oproep: Wie kent Karel en Ton?

Monument Moeder. Ontworpen door Hubert C.M. van Lith.

18 februari 1945, fietspad langs de rijksweg onder Heinenoord. Schoten klonken, tien mannen zakten in elkaar en vonden de dood op een plek waar ze waarschijnlijk nog nooit van gehoord hadden. Ze werden daar door de Duitsers gefusilleerd als represaille op de liquidatie van een NSB-burgemeester de dag ervoor. Onder hen twee Amsterdamse jongens, Carel August Filipson (Karel) en Teunis Kooij (Ton).
 

We weten weinig van deze jongemannen. Ze besloten om in januari 1945 met de fiets uit Amsterdam te vertrekken en naar het bevrijde Brabant te gaan. Maar onderweg ging het mis en werden ze door de Duitsers opgepakt. De reden van hun arrestatie is niet bekend. De afloop wel. Op de plaats waar de tien mannen werden gefusilleerd werd in 1950 het monument Moeder opgericht. Het kunstwerk is ontworpen door de Amsterdamse beeldhouwer Hubert van Lith. Het stelt een man voor die, volgens ooggetuigen, 'Moeder' riep ten tijde van de executie. Misschien was het wel Ton Kooij of Karel Filipson. Ze waren nog zo jong, 19 en 20 jaar oud.

In het kader van 75 jaar vrijheid willen we deze jongemannen een gezicht geven. Daarom zijn we op zoek naar informatie over hen. Wie waren deze Amsterdamse jongens? Waren ze aangesloten bij het verzet? Bij een knokploeg? We weten het niet.

Dit weten we wel van hen. Ze woonden niet zo ver van elkaar op de Ceintuurbaan en in de Diamantbuurt. Ze waren klasgenoten in het cursusjaar 1943-1944 op de Kweekschool voor de Zeevaart aan de Prins Hendrikkade.

Karel Filipson werd geboren in Amsterdam op 15 november 1924 en woonde vanaf 1936 met zijn moeder Carolina Augusta Lieftinck op het adres Ceintuurbaan 380A hs. Ze was gescheiden van haar man Leendert Filipson en het gezin bestond verder nog uit Lola (1920) en Alfred (1921). Voor de oorlog was zijn moeder collectrice van de Staatsloterij. In 1944 hertrouwde ze met Roelof van Vredendaal, hoofdopzichter Dienst Publieke Werken.

Ton Kooij werd geboren in Amsterdam op 29 april 1925 en woonde in de Tweede Wereldoorlog met zijn moeder Sophia Catharina Elisabeth Wieman in de Topaasstraat 1 II. Ook zij was gescheiden van haar man, Willem Kooij, en in 1938 hertrouwd met Willem de Swart.

Het is natuurlijk lang geleden, maar misschien zijn er toch nog mensen die iets kunnen vertellen over Karel, Ton of over de andere personen die in dit verhaal voorkomen. Alle informatie is welkom! Hun verhaal zal worden opgenomen in een herinneringsboekje en misschien kunnen we er meer over vertellen in de april editie van de Pijp Krant.


E-mail: pijpkrant@wijkcentrumdepijp.nl