Groen verbindt, binnen en buiten

Voor veel bewoners gaan de veranderingen in De Pijp wel erg snel. En niet altijd de goede kant op. Vertrouwde winkels worden vervangen door weer een nieuwe koffietent waar hippe jongeren en toeristen komen, sociale huurwoningen worden verkamerd, fietsen met blauwe banden blokkeren de stoep. Er lijken steeds meer mensen in de Pijp te komen die – al dan niet als bewoner – geen langdurige verbinding meer maken met de omgeving.

Bewoners met elkaar verbinden in De Pijp
De verbondenheid met elkaar staat onder druk. Het is een ontwikkeling in veel steden met een grote aantrekkingskracht. Sophie McDonald heeft in Londen een experiment gedaan om technologie in te zetten als middel voor ontmoetingen. Toen ze naar De Pijp verhuisde heeft ze hier ook zo’n experiment opgezet in het kader van haar promotieonderzoek. Zeven Pijpbewoners kregen een houten kastje met knopjes in huis, verbonden aan een plant. Common roots (gemeenschappelijke wortels) was de naam, een sociaal experiment in de Pijp. De Pijpkrant was nieuwsgierig. Wat is dat voor een kastje? We spraken met Sophie en met Nynke Rinzema, een van de zeven deelnemers.

Wat was dat voor een kastje?
Elke deelnemer kreeg een plant en een houten kastje met vier verschillend gekleurde lichtknopjes, verbonden aan een waterreservoir waaruit via een slangetje op commando water op de plant werd gegoten. Het kastje werd via wifi gekoppeld aan de andere deelnemers. De deelnemers maakten ook een whatsappgroep aan. De vier knopjes hadden verschillende functies: van het wateren van de plant(en) – of daarmee stoppen - tot een vrijblijvende oproep om elkaar of iemand te ontmoeten voor een kopje koffie. De mensen kenden elkaar niet van te voren.

Wat was de bedoeling van het experiment?
Sophie: “Onderzoeken laten zien dat relaties tussen mensen gebaseerd zijn op interacties met de omgeving, de wereld rondom. Als die wereld rondom verandert, veranderen de interacties. Mensen die zich onderdeel van een groter geheel voelen, voelen zich in het algemeen beter dan mensen die dat gevoel niet of niet meer hebben. Ik wil zien wat er gebeurt als je de omgeving van mensen verandert door een stukje technologie, verbonden aan verzorging van een plant, toe te voegen.”

Waarom niet gewoon een appgroepje opzetten?
Nynke: “Ik zag de oproep op een buurtapp en was nieuwsgierig. Het leek me leuk om aan een experiment in de buurt mee te doen. Het leek me ook iets van deze tijd, een nieuwe manier om contact te leggen. Er was eerst een gesprek met Sophie en daarna met de hele groep. Er was wat argwaan, over de privacy vooral, maar Sophie wist ons mee te nemen. In het begin ging ik vooral die knopjes uitproberen. Langzaamaan groeiden de contacten en kreeg ik een zekere band met mensen die ik anders nooit zou hebben ontmoet. Het waren allemaal sociaal actieve en deels ook echt buurtgerichte mensen, maar uit heel andere interessegebieden dan ik gewend ben. Wat doen mensen bijzondere dingen! Allemaal op hun eigen manier. Ik ga nu bijvoorbeeld met iemand naar een bijeenkomst over het Sarphatipark, waar ik anders nooit op zou zijn gekomen. Mijn sociale contacten komen vooral door spontane ontmoetingen in de stad of daarbuiten én vanuit mijn vriendenkring, maar niet specifiek in De Pijp. Tussen mijn 20ste en 30ste deed ik heel veel verschillende dingen. Maar nu, na mijn 50ste is dat wat minder. Dit experiment bood iets nieuws. Nee, die appgroep was dus nooit ontstaan zonder dit experiment.” Sophie: “Wat werkte was dat er niets hoefde. Het verbond mensen die bij elkaar in de buurt wonen, maar ze hoefden niet op een specifieke activiteit in te tekenen, of iets met leiders en organisatoren, opdat er iets zou gebeuren. Er was een gezamenlijk doel (plantjes wateren) en een excuus om ad hoc iemand te ontmoeten en iedereen voelde zich daar meteen onderdeel van. “Nynke: “Nu het experiment is afgelopen, komen de deelnemers nog steeds bij elkaar. Onlangs was er nog een
gezamenlijke maaltijd bij een van hen en er zijn tussen mensen onderling ook nieuwe activiteiten ontstaan. Niet alleen de plant is gegroeid, ook het onderlinge contact.” Dat contact kan ook doelgericht
en buurtverbindend zijn. De Pijpkrant bezocht de groep die Nynke noemde en die actief is rond het Sarphatipark.

Vereniging Sarphatipark
Naar aanleiding van stinkende barbecuerook, geluidsoverlast en rotzooi in het park, hebben bewoners die rechtstreeks aan het Sarphatipark woonden, de Vereniging Sarphatipark opgericht. Samen wilden ze zich inzetten voor een mooier, schoner en veiliger Sarphatipark. Tegenwoordig bestaat de vereniging uit ongeveer 120 leden. Een groep enthousiaste vrijwilligers zet zich regelmatig in voor het schoonhouden van de ‘mooiste achtertuin’ van Amsterdam. Zes keer per jaar wordt er een schoonmaakrondje van 1,5 uur georganiseerd. Met grijpstokken, bezems en vuilniszakken wordt er dan zoveel mogelijk vuil opgeraapt. De vrijwilligers komen van alles tegen: peuken, blikjes, glas, matrassen, lachgaspatronen, condooms en doorgeknipte sloten. “Soms best een smerige klus”, zegt actief bestuurslid Claartje Schellekens.

Ervaar je verbinding door je lidmaatschap?
“Doordat je contact maakt met mensen uit je straat die ook lid zijn, leer je de buurt weer een stukje beter kennen. Daarnaast draagt dit lidmaatschap enorm bij aan mijn persoonlijke geluk, ik word er echt warm en blij van. Ik kan het daarom echt enorm aanraden. Ik zie dat mensen blij worden van de opruimacties: , ‘Goh wat leuk, fijn en goed', zeggen ze. Ik krijg daardoor zelf een super goed gevoel over wat ik gedaan heb. Ik ben buiten geweest, ik heb bewogen én ik heb nieuwe mensen leren kennen.”

Hoe kwam je bij Vereniging Sarphatipark?
“Toen ik hier kwam wonen, vertelde mijn overbuurvrouw en goede vriendin over de Vereniging Sarphatipark. Ik vond het interessant en voelde me betrokken. Ik woon namelijk op driehoog, zonder tuin of balkon, dus het Sarphatipark is letterlijk mijn achtertuin. Ook voelde ik me betrokken omdat ik, voordat ik lid werd, al een tijdje bij het plantenruilcentrum van het Groen Gemaal in het Sarphatipark had gewerkt als vrijwilliger. Ik was toen werkloos en depressief en die activiteit heeft me heel erg geholpen. Ik kan het depressieve mensen dan ook aanraden, al is dat juist moeilijk om dan verbindingen te maken.”

Waarom vind jij verbinding in de wijk belangrijk?
“Ik geloof heel erg in ‘onbekend maakt onbemind’. Ik denk dat veel bewoners niks van elkaar snappen, omdat ze niet met elkaar in gesprek gaan. Hierdoor ontstaat onbegrip, ergernis, je krijgt standaard clichébeelden van elkaar. Ik kijk waarschijnlijk veel te negatief tegen yuppen en expats aan. Ik denk dat dit niet het geval was als ik ze beter zou kennen. Dan zou ik er waarschijnlijk achter komen wat voor aardige sociale mensen het zijn, maar ik ken ze helemaal niet. Dus voor de lezers thuis: of je nou jong, oud, arm, rijk, een student, een expat, een sociale huurder of een yup bent, meld je aan en word lid! We zijn opzoek naar jou! Mail naar ver.sarphatipark@gmail.com. Dan kunnen wij je op de hoogte houden.”


Website: www.sarphatipark.amsterdam
Facebook: www.facebook.com/sarphatipark.amsterdam/
Instagram: sarphatipark.amsterdam

De Pijp kent veel initiatieven en plekken die mensen aan elkaar en de buurt verbinden, zoals:

Wijkcentrum De Pijp en Groen Gemaal www.wijkcentrumdepijp.nl
Natuur & Milieuteam Zuid www.nmtzuid.nl
Buurtgebouw Henrick de Keijser www.buurtgebouwhdk.nl
Buurthuis Plan C
www.plancdiamantbuurt.nl
Werkgroep Schone Pijp www.wijkcentrumdepijp.nl/wat-doen-wij/schone-pijp
Stadsdorp de Pijp www.stadsdorpdepijp.com

Er is ook een speciaal niet-overheidsfonds voor sociale buurtinitiatieven waar elke maand opnieuw subsidie kan worden aangevraagd.

Zie: www.fondsvoorzuid.nl en www.mensenmakenamsterdam.nl