Buurtbudget voor privégebruik?

Sedumdak op boot aan de Amstel

In de zomer van 2020 konden bewoners van De Pijp ideeën ter verbetering van hun buurt aandragen. Met het indienen van een plan konden zij aanspraak maken op een deel van een buurtbudget van € 100.000 voor De Pijp en de Rivierenbuurt. Plannen die in de eerste ronde voldoende ‘likes’ op internet behaalden, mochten door naar de tweede ronde, waar ze door de gemeente op haalbaarheid werden getoetst. In oktober 2020 werden de haalbaar geachte ideeën in stemming gebracht, waarbij elke bewoner van De Pijp ouder dan 12 jaar zijn of haar stem mocht uitbrengen. Ruim 7.000 bewoners hebben hun stem uitgebracht. Een deel van de acht winnende plannen is al uitgevoerd of bevindt zich in een uitvoerende fase.

Het buurtbudget is onderdeel van het gebiedsgericht werken en het gemeentelijk beleid inzake ‘participatieve democratie’. Daarin krijgen bewoners ruimte om initiatieven in hun wijk te realiseren. Ook de jongere bewoners van onze buurt mochten stemmen, waarmee zij kennismaken met de democratische processen. De stemgang verbreedt het draagvlak onder de bewoners voor de plannen. Meer stemmen betekent immers meer draagvlak.

Groener, socialer, veiliger
In stadsdeel Zuid is bewust gekozen om de uitvoering van de plannen af te laten hangen van het aantal stemmen. Het gevolg van deze keuze is dat een breed scala aan plannen kon worden ingediend en dat een gelijk speelveld voor elke deelnemer werd gecreëerd. Goede plannen en initiatieven zullen worden beloond met stemmen, was de gedachte. Inzoomend op de winnende plannen beogen zij allemaal om De Pijp groener, socialer en veiliger te maken. Het ligt voor de hand dat deze doelstellingen, juist de doelstellingen zijn die met het buurtbudget worden beoogd.

Vetplantjes op schuurtjes
Toch is het een relevante vraag of met alleen de systematiek van het verzamelen van likes, de haalbaarheidstoets en uiteindelijk de stemronde, plannen naar boven komen die zich ook daadwerkelijk lenen voor een buurtbudget, uitgaand van de definitie dat het gaat om openbare initiatieven in een buurt, deel van een buurt of een straat. Het buurtbudgetplan dat de meeste stemmen heeft gehaald, is het ‘Groene Schuurtjes’-initiatief, waarbij het toegekende budget werd gebruikt om subsidieaanvragen te begeleiden voor het aanleggen van sedum (vetplantjes) op schuurtjes.

Dat past zeker binnen de gebiedsagenda van De Pijp met betrekking tot verduurzaming en vergroening. Maar in hoeverre gaat het hier om een buurtinitiatief? Je zou immers principieel kunnen stellen dat het (gesubsidieerd) investeren in de (eigen) woning een particuliere (of VvE) kwestie betreft. Dat het voor meer groen zorgt in de buurt, een mooier zicht geeft op afgesloten binnentuinen en de aanvraag met de buurt gezamenlijk geschiedt, doet hier niets aan af.

Gesubsidieerd privébezit
Het toegekende budget voor de Groene Schuurtjes is in de praktijk (deels) gebruikt voor de bestede manuren aan het gesubsidieerd verkrijgen van privébezit en draagt niet of nauwelijks bij aan een betere openbare ruimte of sociale cohesie in de buurt. Daarnaast is het nog maar de vraag of de begeleiding van de aanvraag en de verkrijging van de subsidie ook bij de meest behoeftigen zijn terechtgekomen. Een snelle blik op de kaart naar de plaatsing van de Groene Schuurtjes laat zien dat ze voor het grootste deel in de buurten zijn geplaatst waar de rijkste buurtbewoners wonen, zoals bijvoorbeeld in de Frans Halsbuurt.

Kortom, er lijkt toch enig kader te ontbreken dat helder maakt wat voor initiatieven in aanmerking komen voor een buurtbudget en welke initiatieven, hoe goedbedoeld ook, moeten worden doorverwezen naar een ander potje of, gezien de gebiedsagenda, door de gemeente zelf moet worden gerealiseerd uit het reguliere budget.

Geen buurtbudget voor marketing of manuren
Het valt natuurlijk te prijzen dat stadsdeel Zuid goede plannen een kans wil geven in een voor jong en oud toegankelijke verkiezingsronde en bewoners daarmee direct invloed kunnen uitoefenen op ontwikkelingen in hun buurt. Maar het is minstens zo belangrijk dat er een strikter kader komt voor initiatieven die in aanmerking komen voor financiering uit het buurtbudget. Het stadsdeel moet ervoor zorgen dat het buurtbudget ook bij de volgende keren een buurtbudget blijft, door de indieners nader te laten onderbouwen op welke manier hun plan bijdraagt aan buurtparticipatie en sociale verbinding en waarbij de indieners zich vrijwillig inzetten voor het eigen plan en het buurtbudget niet wordt besteed aan marketing of manuren.


''In een door ons aan De Groene Schuurtjes gevraagde reactie is door hen benadrukt met welk enthousiasme personen en groepen zich voor het project hebben ingezet en dat het een succesvolle bijdrage is aan vergroening. Daar doen wij niets aan af. Dat gaat echter voorbij aan de kern van het artikel. De Groene Schuurtjes heeft ook aangegeven dat het stuk een aantal onjuistheden en ongegronde aannames zou bevatten. Ondanks onze herhaalde navraag is door De Groene Schuurtjes niet aangegeven om welke onjuistheden en aannames het dan zou gaan.''