Regelmatig verschijnen aan de Jozef Israëlskade mannen met oranje hesjes aan, in de ene hand een grijpertje, in de andere een vuilniszak. Ze arriveren in een busje waar ‘Reclassering Nederland’ op staat. Het zijn mensen die iets op hun kerfstok hebben en veroordeeld zijn tot een taakstraf.
Op een zonovergoten dag komen achter uit zo’n busje zes van zulke mannen, die door hun begeleider en tevens chauffeur in drie paren in drie verschillende richtingen op pad worden gestuurd om hun taak te vervullen: het verwijderen van zwerfvuil. Nadat door één van hen het wisselgeldvakje van een dichtbijstaande parkeerautomaat is geïnspecteerd (kan inmiddels niet meer), gaan ze aan het werk. Hun begeleider blijft in de deuropening van het busje zitten, rookt een sigaretje, geniet van het zonnetje en telefoneert: “ja, ik ben hier nog wel een uurtje bezig.”
Na een half uur is een van de stellen aanbeland bij de bankjes waar ik zit, op een steenworp afstand van het busje en de begeleider. De heg eromheen is een ideaal vangnet voor zwerfvuil. Blikjes, plastic bakjes en zakjes blijven er makkelijk in steken. En er liggen peuken rondom de bankjes, héél veel peuken. Waar het grijpen van allerhande verpakkingsmateriaal probleemloos verloopt, kan dit van de peuken niet gezegd worden. Het blijkt nog niet eenvoudig een peuk met een grijpertje in een vuilniszak te deponeren. Eén peuk neemt toch gauw 15 à 20 seconden in beslag. Maar oefening baart kunst, ook hier. Uiteindelijk komt het persoonlijk record rond de 3 seconden te liggen, schat ik.
Gelukkig zien de jongens in hun ijver niet, wat ik in mijn ooghoek wel zie: hoe hun begeleider vanaf zijn zonnige zitplaats zijn lege sigarettenpakje op straat gooit. Een persoonlijke ‘finishing touch’ van zijn begeleidende taak.
Met dank aan de peuken komt het verplichte uur wel vol. Ik geef de jongens een pluim en een opgestoken duim en zie ze - na het oprapen van het lege sigarettenpakje - in het busje stappen, dat langzaam uit het zicht verdwijnt.
De Reclassering Nederland maakte onlangs bekend de tekst ‘werkt voor de samenleving’ op de oranje hesjes van de taakgestraften te willen zetten. Niet om hun cliënten publiekelijk aan de schandpaal te nagelen, maar om duidelijk te maken dat mensen die iets misdaan hebben ook iets goeds kunnen doen. Én om te laten zien dat een taakstraf – in tegenstelling tot wat veel burgers denken – nog zo licht niet is.
De begeleider droeg geen hesje, gelukkig maar, want wat zou daar op moeten komen te staan?
‘Werkt voor de reclassering’?
