"Wij spelen winkeltje in Iambe"

Charles Nieuwenhuis aan het werk

Dagbesteding voor verstandelijk gehandicapte jongeren

Voor het eerst in lange tijd gingen we in september weer massaal de straat op. Eerst op zaterdag 11 september, waar ‘unmute us' 35.000 demonstranten (volgens de Telegraaf, meer dan 10.000 volgens de gemeente Amsterdam) trok ter ondersteuning van de festival- en evenementenbranche. De zondag erna kwamen 15.000 man af op het woonprotest, omdat er in Amsterdam geen betaalbare woningen meer te vinden zijn binnen de ring. Voor mensen met een verstandelijke beperking is het nog lastiger om een plekje in de stad te behouden. Dave Tijssens, directeur en oprichter van bakkerij en weverij Iambe, zet zich al jarenlang in voor deze groep en heeft een plan.

Dave Tijssens is al vijftien jaar verantwoordelijk voor de dagbesteding voor verstandelijk gehandicapte jongeren in Iambe. Ik sprak met hem in de winkel op het Van der Helstplein. De bakkerij, waar de winkel zijn brood vandaan haalt, zit op de Van Ostadestraat 386, vlakbij de voormalige brandweerkazerne in de Sint Willibrordusstraat.

Biologisch brood
In ons eerste telefonische gesprek eind augustus is Dave Tijssens enthousiast over Iambe. “Wij spelen winkeltje”, zegt hij, “Maar het spel is serieus en van levensbelang voor degenen die het meespelen.”

De werknemers bij Iambe hebben door hun geestelijke beperking een afstand tot de arbeidsmarkt. De bakkerij vervult in de behoefte aan dagbesteding, waarbij er naast werk ook zorg wordt verleend. Destijds startte Dave met zeven cliënten; nu is Iambe uitgegroeid tot een sociaal bedrijf waar bijna vijftig mensen een nuttige dagbesteding vinden. En dat is niet het enige, want het brood dat gebakken wordt is ook nog eens biologisch.

Tijssens is net terug van vakantie en vertelt dat ook zijn medewerkers een flinke knauw hebben gekregen door corona. “Juist voor deze mensen is regelmaat, een veilige plek en herkenning belangrijk. Langdurig thuis zitten, zonder dat er zicht is op een goede dagbesteding en met onzekerheid over de toekomst, is echt niet goed voor hen. Maar gelukkig draait alles nu weer volop en hebben we zelfs hoop op woningen hier in de buurt.”

Geborgen en veilig
Het is lastig om in de dure Pijp nog voor een redelijke prijs huurwoningen te vinden. Ondanks de vele protesten van buurtbewoners (zie kader) tegen de erfpachtregeling van de voormalige brandweerkazerne door de gemeente Amsterdam aan Eigen Haard, zijn de bouwvergunningen bijna rond en kan binnenkort gestart worden met de nieuwbouw. Het is de bedoeling dat er 26 appartementen komen, deels sociale huurwoningen en ook woningen die geschikt zijn voor begeleid wonen.

Eigen Haard, Iambe en architect Yaike Dunselman voeren al elf jaar overleg. Dit heeft geleid tot een woonontwerp, waarin speciaal rekening is gehouden met de doelgroep van Iambe. Yaike: “Per bouwlaag (vier in totaal) komen er vier woningen voor de medewerkers van Iambe, die een geborgen en veilige woonomgeving krijgen in een gebouw dat zich voegt naar de buurt.”

Er zijn ook plannen voor een ondergrondse parkeergarage, waardoor het plein en de omgeving leefbaarder, veiliger en autoluw moet worden, maar ook dit plan zit al jaren vast. Sommige buurtbewoners zijn tegen de vernieuwingsplannen, maar de gemeente heeft onlangs ingestemd met het uitvoeringsbesluit over de Willibrordus-garage. Goed nieuws voor de medewerkers van Iambe, want een betaalbare begeleide woning in De Pijp komt voor hen met dit besluit weer een stukje dichterbij. En ook voor de architect wordt het na elf jaar wel tijd dat het gebouw er daadwerkelijk komt. “Nooit eerder zat er zoveel tijd tussen de ideeontwikkeling en de uiteindelijke uitvoering”, aldus Yaike Dunselman.

Antroposofische overtuiging
Sociaal ondernemer Dave Tijssens is op grond van de antroposofische overtuiging dat alles wat je doet bij moet dragen aan een zinvol bestaan, energiek en gemotiveerd om ook aan de vraag naar woonruimte te voldoen voor ‘zijn mensen’. Hij hoopt dan ook dat het sociaal-wonenproject in de voormalige brandweerkazerne in de van Ostadestraat in 2022 tot uitvoer zal komen. Op den duur zal dit zestien studio’s voor hen opleveren.


Buurtbewoners hebben gebruik gemaakt van de zienswijzenprocedure op het door de gemeente enomen besluit, waardoor de gemeente eerst moet onderzoeken of de redenen van de zienswijzen gegrond zijn. De aannemer die al in de startblokken stond om vanaf januari 2022 van start te gaan met de bouw, zal die planning dus weer moeten aanpassen. Met een geschatte bouwperiode van anderhalf jaar duurt het nog zeker tot eind 2023 voordat de eerste woningen opgeleverd zullen worden.