Waarom zijn de iepen dit jaar kaal?
'De ontluiking van de bladeren komt dit jaar laat op gang'
Dit voorjaar dragen de iepen in Amsterdam en daarbuiten veel meer zaad dan andere jaren. Ook de ontluiking van de bladeren komt dit jaar heel laat op gang, waardoor de iepen er nu als ‘kaal geplukte kippen’ uitzien. Of er extreem veel meer zaad aan de 75.000 Amsterdamse iepen zit dan in andere jaren is moeilijk vast te stellen. Het grote verschil is dat het zaad nu veel langer aan de iepen blijft zitten en dat de zaden in één week tijd massaal van de bomen zijn gevallen.
Normaal vallen de zaden vanaf half april van de iepen, over een periode van drie tot zes weken. De hoeveelheid zaadval verspreid zich dan over een langere periode, waardoor het lijkt of er minder zaadvorming optreedt. De hoeveelheid zaad is mede afhankelijk van het soort iep; er zijn in Amsterdam meer dan dertig verschillende soorten.
De hoofdoorzaak van deze overdadige vruchtdracht ligt vrijwel zeker in de weersomstandigheden van vorig jaar juni. Door die warme, droge maand vorig jaar zijn er toen meer bloemknoppen aangelegd en minder bladknoppen. De weersomstandigheden dit voorjaar hebben weinig te maken met de omvang van de zaadproductie, behalve dan dat de harde wind van de afgelopen periode er de oorzaak van is dat veel zaad in een korte tijd van de bomen werd geblazen.
Daarnaast hebben iepen, net als veel fruitsoorten (appels en peren), zogeheten ‘beurtjaren’. De omvang van de zaadproductie vertoont een trend, waarbij er jaren zijn met veel en jaren met weinig zaadvorming. Een combinatie van deze factoren is vermoedelijk de reden van de omvangrijke hoeveelheid zaadvorming dit jaar.
Tussen de voornamelijk onvruchtbare zaden zitten er elk jaar honderden die wel vruchtbaar zijn. Deze nestelen zich in kieren en gaten en langs gevels. In Amsterdam staan duizenden iepen en iepjes die zich op deze manier spontaan hebben gevestigd. Nadeel is dat deze nakomelingen, in tegenstelling tot veel van hun ouders, erg vatbaar zijn voor de iepenziekte.
Maar geen zorgen. Door de iepenziekte zijn de dit jaar bladloze iepen niet geveld. Nu het meeste zaad van de bomen is gevallen, worden de ‘slapende knoppen’ geactiveerd en staan de iepen binnen vier tot zes weken weer volop in de bladeren. Dan is voor de iepenliefhebber alles weer vanouds.
Hans Kaljee
Bomenconsulent Dienst Ruimtelijke Ordening Gemeente Amsterdam
Laatste editie
