Voedselbank, meer dan voedsel alleen

Met eigen kappersuitrusting knipt Donny Scheurkogel, gepassioneerd kapper in opleiding, gratis en voor niets klanten van de voedselbank in het Huis van de Wijk

Voedselbanken in Nederland? Er zijn mensen die er schande van spreken, wij leven immers in een van de welvarendste landen ter wereld. Voedselbanken zouden overbodig moeten zijn. De Socialistische Partij bijvoorbeeld ziet het als een gevolg van falend overheidsbeleid. Opeenvolgende regeringen zouden te weinig aan armoedebestrijding hebben gedaan. Anderen geven de schuld aan de cliënten van de voedselbanken zelf. ‘Ze zullen het wel aan zichzelf te wijten hebben’, is het meest gehoorde vooroordeel. Feit is dat de voedselbanken in Nederland op volle toeren draaien en meer doen dan alleen voedselpakketten verstrekken. Ook de voedselbank in Amsterdam Zuid, opererend vanuit De Pijp.

Vooroordelen
“Mensen oordelen zo gauw, hebben zo vaak een mening over iets zonder de feiten te kennen. En oordelen is nu net wat wij niet doen”. Aan het woord is Marius Singels, coördinator van de voedselbank Amsterdam Zuid: “Veel mensen denken, zoiets overkomt mij niet, maar onze klantenkring is heel divers. Zeker, er zijn mensen bij uit families die generatie op generatie in de bijstand zitten, er zijn jonge alleenstaande moeders bij en alcohol- en drugsverslaafden, maar ook mensen die altijd midden in de maatschappij hebben gestaan. Door ziekte, echtscheiding, overlijden van een partner, verlies van werk of woning kunnen mensen heel snel in een neerwaartse spiraal terechtkomen. Ze komen in een uitkering en kunnen hun financiële verplichtingen niet meer nakomen. Bovendien raken ze na dergelijke ingrijpende gebeurtenissen vaak uit hun evenwicht,

Je kunt in je leven ook gewoon pech hebben

zoeken niet direct hulp, laten de dingen op hun beloop en raken even helemaal geïsoleerd. De problemen stapelen zich op. En de schulden ook. Dan komen ze uiteindelijk bij ons. Zonder dat wij oordelen over wat er goed of niet goed is gegaan, geven wij ze hulp, vertrouwen, respect en warmte, dat zijn echt dingen die nodig zijn. Dan valt er al een last van hun schouders. Daarna brengen wij hen in contact met de professionele hulpverlening. Wij zijn een schakel in het geheel en betrekken zo veel mogelijk deskundigheid bij de problematiek. Het omgekeerde komt natuurlijk ook voor, dat mensen via de hulpverlening bij ons terechtkomen. Wij krijgen mensen via maatschappelijke organisaties als PuurZuid, via de schuldhulpverlening of de Jellinek” (verslaafdenzorg).

Maatschappelijk draagvlak
Gelukkig wordt de steun voor de voedselbank maatschappelijk breed gedragen. Ook in Amsterdam Zuid. Door particulieren, kerk, politiek en bedrijfsleven. “Regelmatig worden er door particulieren bij ons spullen afgegeven”, vertelt Marius Singels, “en bedrijven organiseren supermarktacties, waarbij men de mensen vraagt bovenop hun eigen boodschappen iets extra’s te kopen voor de voedselbank. Stadsdeel Zuid houdt binnenkort een ‘blikjesdag’, een inzameling van houdbare producten onder het personeel van het stadsdeelkantoor. De Green Business Club Zuidas, (een organisatie die duurzame projecten op de Zuidas initieert, stimuleert en realiseert), organiseert 16 oktober, Wereldvoedseldag, een inzameling voor de voedselbank Zuid.

En de Amsterdamsche Kring, een club van vooraanstaande Amsterdammers die zich inzet voor de ‘groei en bloei’ van Amsterdam, steunt ons babyfonds. Dat klinkt mensen misschien wat vreemd in de oren”, zegt Marius Singels, “we zijn tenslotte een voedselbank, maar als je als alleenstaande moeder met een baby van 40 euro in de week rond moet komen, waar betaal je dan de luiers en de babyvoeding van?”

Nevenactiviteiten
Zo heeft de voedselbank meerdere nevenactiviteiten. Er wordt kleding en speelgoed ingezameld. Er is een wekelijkse kookclub, waar door cliënten van de voedselbank gezamenlijk een maaltijd wordt bereid op basis van het voedselpakket. Behalve dat men hier leert gezond te koken, is het ook goed voor de sociale contacten. Er worden ervaringen uitgewisseld en men geeft elkaar tips. Er ontstaan vriendschappen en er worden initiatieven genomen om elkaar te helpen. Sinds kort is er een kapper die in het Huis van de Wijk gratis cliënten van de voedselbank knipt. Dan is er in een container een winkeltje ingericht met ingezamelde producten, waaronder in toenemende mate toiletartikelen en was- en schoonmaakmiddelen. Daar is goed over nagedacht. De samenstelling van het voedselpakket wordt bepaald door het aanbod, maar sluit niet altijd aan bij iemands leefstijl. En het aanbod van verse producten is vaak beperkt en eenzijdig. Door in het winkeltje bewust voor bepaalde producten te kiezen, kan iemand het weinige vrij te besteden geld uitgeven aan levensmiddelen naar persoonlijke voorkeur. Verder worden er trainingen aangeboden, waar men leert eigen gevoeligheden en kwaliteiten te ontdekken om zichzelf van daaruit verder te ontwikkelen. “Cliënten zijn niet verplicht om mee te doen”, vertelt Marius Singels, “maar als men verwacht dat wij iets voor hen doen, dan verwachten wij dat zij zelf ook iets doen om hun situatie te verbeteren”.

Locatie
In de strenge vorstperiode afgelopen winter, waarbij de temperatuur in de uitgifteloods van de voedselbank daalde tot -20° en de koelinstallatie kapot vroor, realiseerde het stadsdeel dat het zo niet langer kan. Er is extra geld vrijgemaakt voor de huur van een inpandige ruimte tegenover de loods. Marius Singels is hier dolgelukkig mee. Ook omdat dan activiteiten van de voedselbank daar geconcentreerd en uitgebreid kunnen worden. “Mijn grote wens is dat in die ruimte klanten kunnen leren kleding te herstellen en te verstellen”, zegt Marius Singels, “en ook om wekelijks een kledingdag te hebben. Als iemand een jas of een broek nodig heeft, is het natuurlijk wel fijn dat je niet zes weken hoeft te wachten totdat er weer eens een kledingdag is”. Ook ziet hij mogelijkheden om op de binnenplaats een moestuintje te beginnen.

Marius Singels probeert zijn boodschap ‘het met elkaar dragen van maatschappelijke verantwoordelijkheid’ zo breed mogelijk uit te dragen. Hij houdt spreekbeurten in kerken en op scholen en begeleidt scholieren bij hun maatschappelijke stage bij de voedselbank. Hij wil vooroordelen wegnemen en laten zien dat je in je leven ook gewoon pech kan hebben. Bang dat klanten van de voedselbank te veel gepamperd worden is hij niet. “Ik wil dat mensen in beweging komen, daar spreek ik ze op aan, de meeste van onze klanten hebben ook een taak in onze activiteiten. En we toetsen tussentijds. Bovendien, zeg nou zelf, wie wel er nou graag bij de voedselbank komen?”.


Voedselbank Zuid
De voedselbank Zuid telt momenteel 127 cliënten, 74 vrouwen en 53 mannen, een kleine meerderheid alleenstaand. Om in aanmerking te komen voor een voedselpakket van de voedselbank mag een alleenstaande niet meer dan 180 euro per maand vrij te besteden hebben aan voeding en kleding, voor meerpersoonshuishoudens wordt daar 60 euro per volwassene en 50 euro per kind bijgeteld. Per jaar komen er ongeveer net zoveel mensen bij als er af gaan. Ongeveer de helft van het aantal klanten. Een cliënt kan maximaal drie jaar gebruik maken van de voorziening. De voedselbank Zuid kreeg in 2012 23.000 euro subsidie van het stadsdeel. Het grootste deel daarvan gaat naar de Centrale Voedselbank Amsterdam, voor logistieke kosten. Wat rest zijn telefoon- en administratiekosten. De voedselbank Zuid draait volledig op vrijwilligers.

Om voedselhulp aan te vragen kan men van maandag t/m vrijdag tussen 10.00 en 16.00 uur bellen naar 020 638 44 77 of mailen naar info@voedselbank.org