Toch feest op het vernieuwde Dora Tamanaplein

‘Oude en nieuwe bewoners nodigen u uit om met elkaar kennis te maken op het plein op 29 september.’ Dit bericht bereikte ons als omwonenden van het Dora Tamanaplein. En natuurlijk gaan we ernaartoe. Wie wil nu niet met zijn buren kennismaken?

Denktank Archiefterrein
Dankzij een strakke organisatie, een zonovergoten nazomerdag en zo’n 75 buurtgenoten is het feest in meer dan één opzicht fantastisch geslaagd.
In het feestgedruis maken we een afspraak met Ingrid van Alphen (‘oude’ bewoner) en Jim van Steenbergen (‘nieuwe’ bewoner) om verder te praten over de ontwikkeling van het gebied en de beleving van het vernieuwde plein. Ingrid woont er sinds 1988 en maakte vanaf 2006 de hele verbouwing mee namens de Denktank Archiefterrein.
Want toen het Gemeentearchief werd verplaatst van het karakteristieke raadhuis van Nieuwer Amstel – dat overigens nooit als zodanig heeft gefunctioneerd – naar De Bazel in de Vijzelstraat maakte dat de weg vrij voor nieuwe plannen. De gemeente stelde daarom de Denktank Archiefterrein in, bestaande uit omwonenden van het terrein, om de inspraak voor het plangebied te kanaliseren.

Plannen die nergens op sloegen
“De Gemeente nodigde ons uit om te vertellen wat onze wensen waren”, vertelt Ingrid van Alphen. “Daar zou terdege rekening mee worden gehouden. Wel, we wilden een rustige woonomgeving, met wat reuring, zoals het NINT vroeger. Maar we kregen de IVKO (een school voor voortgezet onderwijs, red.). Dat stond al vast, daar hadden we niets over te zeggen. En met die fietsen zou het wel los lopen, want, zeiden ze: ‘Onze kinderen komen niet op de fiets’.
Er kwam een architect uit het zuiden des lands met plannen die nergens op sloegen. Bij navraag bleek hij dan ook nog nooit in de buurt te hebben rondgelopen. Niemand van de betrokken ambtenaren had dat gedaan.”

Wassen neus
“Wij wilden diversiteit in de woningen”, vervolgt Ingrid haar verhaal. “Sociale huurwoningen, studenten- en koopwoningen. Het meeste is koop geworden. We kregen heftige discussies over bouwhoogte, die aanvankelijk 24 meter was. Dat werd uiteindelijk 17.5 meter. De kersenbomen zouden weg moeten voor de bouw. Er zou geen horeca komen, maar die komt er toch, op de hoek als theaterterras. En er zou een brede zichtlijn komen tussen de Pieter Aertszstraat en de Amstel, maar daar waren wij helemaal geen voorstander van in verband met hangplekken. Die ‘zichtlijn’ blijkt nu een nauwe steeg. En dan het groenplan. Daar lag op een gegeven moment een heel mooi voorstel voor. Wat daarmee is gebeurd, is een raadsel. Er kwam een nieuwe landschapsarchitect die er een steenwoestijn van maakte.
Kortom: er werd niet geluisterd, de inspraak was een wassen neus, lippendienst. Wat wel gelukt is: de woningen zijn niet naar beleggers gegaan. Dat is bijzonder, want Het Parool meldde onlangs dat 1 op de 5 nieuwbouwwoningen in Amsterdam opgekocht wordt door beleggers. En met Volker Wessels, het bouwbedrijf, was het overleg veel constructiever.”

Gunfactor
“Wij wilden hier heel graag wonen”, vertelt nieuwe pleinbewoner Jim van Steenbergen. “We komen van buiten Amsterdam en willen met ons pensioen dagelijks kunnen genieten van het ruime culturele aanbod, zonder te hoeven reizen. De sfeer in De Pijp, daar gingen we voor. En voor de gemengde bewoning met veel jongeren en kinderen. We zien de kinderen hier dagelijks veilig op het plein buiten spelen en ouders die op elkaars kinderen letten. We hadden het geluk ingeloot te worden. Er waren 6.000 inschrijvingen en minstens 350 gegadigden voor 25 woningen. Hoewel het begrip ‘loting’ hier misschien niet erg van toepassing is. Er was ook sprake van een ‘gunfactor’, een ondoorzichtige procedure.”

Burencontact
Oude en nieuwe bewoners van het Dora Tamanaplein moesten nog wel aan elkaar wennen. Jim: “Voor mij is het heel gewoon iedereen te groeten die je tegenkomt, maar dat was niet voor iedereen meteen vanzelfsprekend.” Ingrid: “Nee, in het begin ontweek men elkaar nogal… Dat probeerden we te doorbreken, en dat is gelukt.”

Jim: “Ik had contact met Bram Bos, van het polderhuisje in de Rustenburgerstraat. Hij had ervaring met de Rustenburgerstraatfeesten. Naar aanleiding daarvan is bij ons het idee ontstaan om een pleinfeest te organiseren, ter inwijding en kennismaking met de buurt. Ons comité, Ingrid zat er ook meteen al bij, organiseerde een open borrel om een feest voor te bereiden. Er kwamen wel twintig bewoners op af, merendeels nieuwe. Het bleken allemaal mensen die bewust voor De Pijp hebben gekozen. We hebben taken verdeeld en het feest op poten gezet met een uitgebreider comité. We hebben veel hulp gekregen. Een beetje reclame mag wel, toch? Dus ik noem Pestana – het vijfsterrenhotel – , slagerij Peter van de van Wou, Sanders piano’s van de Ceintuurbaan,de IVKOschool en Festijn catering. Het is een heel fijn feest geworden waar menig nieuw burencontact is gelegd.”
Ingrid: “Ja, ik ben nu heel blij met de nieuwe bewoners!”

Volle Ideeënbus
Het geslaagde feest heeft de bewoners alleen maar strijdbaarder gemaakt voor hun plein. Jim: “Er is tussen 2006 en 2018 een enorme ontwikkeling in de stedenbouw geweest. Neem de hele energietransitie, maar die is in deze nieuwbouw nog niet meegenomen. We hebben hemel en aarde bewogen om een warmte/koude opslag te krijgen in plaats van gasverwarming. Dat is niet gelukt. Toch wel pijnlijk bij nieuwbouw die in 2018 wordt opgeleverd. In de gemeenschappelijke ruimten is ook nergens LED-verlichting. En het hele stenenveld dat dit plein is, geeft geen pas bij warmer wordende zomers. Voor het feest zelf kwamen we te laat met ons ‘burgerinitiatief’, maar de Gemeente kan erop rekenen dat we met plannen gaan komen! De ideeënbus op het feest zat vol!”