Talk of the Town

De bewoners maakten een wandeling langs kunstwerken waarin dit thema terug te vinden is. Dat betekende bezoekjes aan de Oranjekerk, de Selimiye moskee, de Vredeskerk en de synagoge in de Gerard Doustraat. Daarnaast maakten zij onder meer kennis met de kunstenaars Helen Vink en Gita Hacham, die spriritualiteit hoog in het vaandel hebben staan. Vooraf konden de deelnemers lezingen volgen met hetzelfde thema (zie kader). Hier fragmenten uit hun verslag.

Erica Grit:
‘Vooral de religies waar, om afgoderij te voorkomen geen mensen of andere levende wezens mogen worden afgebeeld, ogen heel sober. Men gaat dan juist het schrift verfraaien, plus de verschillende voorwerpen. Het hindoeïsme laat wel afbeeldingen toe, net als het katholicisme en het boeddhisme. Het is ook boeiend om te zien hoe bepaalde voorwerpen verwijzen naar onderdelen van het geloof, dat bepaalde figuren en patronen al eeuwen herhaald worden, en hoe bijvoorbeeld het hindoeïsme met de tijd meegaat (een traditioneel beeld van een heilige mét mobiele telefoon!)’

‘Storend blijft voor mij persoonlijk dat religies onderscheid maken naar sekse. Vrouwen krijgen een aparte behandeling, een aparte ruimte en staan zo te zien altijd ten dienste van de mannen. Ik had het idee dat juist het boeddhisme gelijkheid van man en vrouw toestaat, maar het blijkt dat je dan wel eerst als man moet zijn gereïncarneerd(!).

Over de fontein van Thom Puckey op het Vredeskerkplein

Joke van der Horst:
‘Het is grappig, maar op de dag van de wandeling fietste ik voor het eerst over het Vredeskerkplein. Voorbij fietsend vroeg ik mij af wat de steen betekende die ik daar op een stapel koperen bijbels zag liggen. Ik bleef erover puzzelen. Na ons bezoek werd er een hoop duidelijk. Het idee van water dat uit de boeken stroomt en kennis en wijsheid verspreidt uit de boeken is een mooie gedachte. Het patina van het brons dat gebruikt is voor de boeken versterkt het idee dat het om oude boeken gaat. Ik vind het heel mooi bij de Vredeskerk passen. Alleen is de betekenis van het kunstwerk niet of moeilijk begrijpbaar als er, zoals op de zaterdag van de wandeling, geen water in de fontein staat. Het meest frappeerde me dat er een zwerver op een stapel bijbels was gaan zitten. Instinctief had hij aangevoeld dat deze als bank gebruikt konden worden.’

Hatice Gunddik Tümer:
‘Ik voelde eerst het grote stuk marmer bovenop de boekenstapel, de steen die eeuwig blijft bestaan. Ik raakte het geribbelde brons van de boeken aan, omdat het net echte bladzijden lijken. Waarom zijn ze groen? Toen begreep ik dat het brons door het weer groen is uitgeslagen. Dat is mooi, de tijd verandert het beeld.’

Margot van Coesant:
‘Mijn eerste gedachte: wijsheid maar... een steen erop? Mag wijsheid niet toegankelijk zijn of betekent het dat wijsheid van alle tijden is en onveranderlijk voor iedereen? De boeken zonder steen nodigen mij meer uit tot associëren met mijn eigen leesbehoefte: ik zou op dit kunstwerk ook boeken willen zitten lezen. Het materiaal en de grootte geven het werk een meerwaarde. De locatie voor de kerk niet, het suggereert een band met geloof die er voor mij niet is. Door de locatie ga ik wel meer rondkijken.’

Over de ´Zachte kleine stem´ van Gita Hacham

Edward van Alphen:
‘Het werk van Gita Hacham sprak me zeer aan als een verbindende factor. Geluid staat hier centraal, naast andere zintuiglijke waarneming als licht, water, zand, tapijt, etcetera.

Of eigenlijk is het de tegenstelling van geluid: stilte en gebed. Je wordt gedwongen je te concentreren op verschillende geloofsuitingen en de soms navrante gevolgen (Ground Zero).

Verder onderga je een reis met obstakels en belevingen die je dwingen je anders tot een (niet zichtbare) realiteit te verhouden. Wat doet gebed met je: na het doorlopen van deze installatie gaat iedereen fluisteren, om in de sfeer van Hachams ‘zachte stem’ te blijven.’

Over het portaal van Ruudt Peters in de Oranjekerk

Monique Langen:
‘Het minste vond ik de entree van de Oranjekerk. Het metalen hek en de vormen daarin symbolisere communicatie. Het verwijst naar het binnenwerk van een computer. Juist bij een kerk vind ik deze associatie niet passen. Ik vind dat veel communicatie door het gebruik van computers is uitgehold. Alle handen op de muur en glazen deur in het portaal vond ik akelig. Ik associëerde dat met gevangenen die wanhopig tasten naar bevrijding. Afgekapte handen zonder lichaam, handen waarvan geen troost uitgaat. Handen die los van elkaar staan. Al met al vond ik het heel koud.’

Laura Breedveld:
‘Het geheel van de computerchip als poort en de handen en het aderpatroon op de binnendeuren had ik nog nooit zo gezien. Ik vond het wel verrassend hoe je via meerdere doorgangen uiteindelijk in de gebedsruimte komt.’

´De foto’s van Helen Vink riepen het meest tegenstrijdige gevoelens op. Ik raakte er niet verstild van. Ik ervoer de beelden niet als toevallig gefotografeerd, maar eerder als gezocht, bijvoorbeeld door hun opvallende uitsneden.’