Studio Stadshout, winnaar Prix d'Albert 2011

Crisow von Schulz, initiatiefnemer van Stichting Stadshout

Op een zonnige nazomermorgen zit ik met Crisow von Schulz (initiatiefnemer van Stichting Stadshout) aan de picknicktafel van café Bloemers. Die is niet gemaakt van stadshout, het materiaal waar meubelmaker Crisow uitsluitend mee werkt. Hij vertelt over Studio Stadshout, fysiek een winkel, kantoor en werkplaats, gevestigd aan de 2e Jan van der Heijdenstraat 71. Daar komt een groep van ongeveer tien mensen met regelmaat bijeen om de Stichting Stadshout te ondersteunen met plannen, initiatieven, projecten en het organiseren van evenementen.

Het doel van de stichting is om hout uit de omgeving opnieuw te gebruiken en het (bij voorkeur) een maatschappelijke bestemming te geven. Stadshout wil het hout van de duizenden bomen die jaarlijks in Amsterdam gekapt worden behouden voor eigen stad. Meestal verdwijnen ze ter plekke van wortel tot tak in de versnipperaar. Zonde, want het gaat vaak om kwalitatief hoogwaardig hout.

Crisow: We gaan uit van het aanbod van materiaal dat er al is. En we gaan dus niet gelijk in op de voorkeur die de opdrachtgever meestal heeft, vaak voor naald- en hardhout. Wij bieden ze een alternatief. Populierenhout bijvoorbeeld is juist door de structuur heel geschikt voor gevelbekleding of dakbedekking. En daar zijn er heel van in Amsterdam. Je kunt ze goed gebruiken voor meubels, interieurbouw en betimmering. Zo voorkom je ook verspilling. Als Stichting Stadshout zouden we graag zien dat de gemeente Amsterdam meer productiebos aanplant in plaats van sierbos. En ook dat al die gekapte bomen, het gaat om duizenden, niet meer worden behandeld als afvalmateriaal. Stadshout ziet de mogelijkheden van dit 'afvalmateriaal'. Bovendien past het gebruik ervan goed bij onze 'cradle to cradle' manier van denken, waarbij je materialen van versleten of gebruikte producten weer aanwendt voor iets anders. Wij gaan uit van de mogelijkheden die er al zijn. Dat is onze visie: 'Bottom Up'.

Sinds januari dit jaar heeft Stadshout ook een werf in het Amsterdamse havengebied aan de Coenhavenweg nr 18. Crisow: "Het is 'de buik van de stad'. Daar komt alles binnen wat de stad aan grondstoffen en materiaal nodig heeft. Van Zelkova Boomverzorging hebben we een ruimte gekregen om de houtzagerij, die we van een subsidiebedrag konden kopen, neer te zetten.

Het gebruik van de ruimte geldt voor een jaar en is een soort 'pilot' om te laten zien dat we goede producten kunnen maken. In die periode willen we kijken of de zagerij een eigen b.v. kan worden. Zelkova krijgt er een aandeel in om ons in het begin te kunnen blijven ondersteunen. Een andere partner van ons is de uitvaartorganisatie Hier en Hierna. We werken samen aan de 'Amsterdamsekist.nl', een doodskist die gemaakt wordt uit hout van Amsterdamse bomen. Het is een effectieve samenwerking. Hier en Hierna doet de marketing en verkoop, en de productie van de kisten vindt plaats bij SNWA Houtwerk (een maatschappelijke werkplaats)''.

Crisow: "We willen graag de relatie zichtbaar maken tussen hout en de producten waarin het wordt toegepast. Daarom geven we demonstraties met ambachtslieden, zoals meubelmakers. Van 27 tot 30 september staan we op het event 'Meesterlijk ambacht design'. (Westergasfabriek). Daar laten we zien dat we niet alleen producten maken met een hoog 'Flintstone gehalte', maar ook met een strakke vormgeving. Verder organiseren we workshops voor vrijwilligers die zich met hun bedrijf een dagje inzetten voor een goed doel. We hebben bijvoorbeeld bankjes met ze gemaakt voor het Dr. Sarphatihuis. En we organiseren ook bliksemstages voor scholieren van groep 7 en 8. Ze komen een middag in de werkplaats, we demonstreren ze al onze machines en daarna maken we een vogelhuisje met ze. Heel leerzaam!"

Meer voorbeelden van wat Stadshout doet zijn te vinden in Elzenhagen Noord. Daar is de boomkap uit de Molenwijk goed geregeld en samen met de buurtbewoners is op een braakliggend terrein in de nieuwe buurt, een voetbalveld, fietscrossbaan en een peuterweide ingericht. De bewoners zochten naar een manier om de ruimte in te vullen. Met recreatie- en sporttoestellen (uit het lokale hout) en de benodigde kennis en materiaal heeft Stadshout ze op weg geholpen om het geheel vorm te geven. Maar uiteindelijk hebben de bewoners zoveel mogelijk zelf gedaan. Of in Nieuw West waar Stadhout meerdere stadsboeren buurttuinenprojecten mede heeft vormgegeven met stamtafels, hekwerken, moestuinbakken en andere inrichtingselementen.

In oktober komt er een overzichtstentoonstelling van Stadshout in Wijkcentrum Ceintuur, een cadeau voor de winnaar van Prix d’Albert, de prijs voor de origineelste kraam op het Nazomerfestival van afgelopen jaar.

Stichting Stadshout staat er dit jaar weer met de zagerij, maar ook met de workshop 'groenhout bewerking'. Wat dat is kunt u zelf gaan bekijken en ervaren bij Stadshout dit jaar op het festival.