Sporten in Sportcentrum De Pijp: Voor elk wat wils

Breed aanbod
Voor iedere buurtbewoner is er een breed aanbod aan sportactiviteiten. Zo is er peutergym voor de kleintjes die nog niet naar de basisschool gaan, bewegen voor ouderen en fietsles. Er wordt gesport door mensen met een lichamelijke handicap en er is een sportvereniging actief voor homo’s en lesbiennes.

Verschillende sportverenigingen hebben hier hun domicilie. Zo zijn er drie badmintonverenigingen en twee volleybalverenigingen te vinden in Sportcentrum De Pijp. De dojo en de bokszaal worden verhuurd aan enthousiaste docenten die lesgeven in o.a. aerobics, taekwondo, judo, kickboksen, karate, aikido, streetdance en capoeira.

Voor de buurtbewoner die niet lid is van een vereniging zijn er in het Sportcentrum volop mogelijkheden om te sporten. Zo organiseert het Sportbuurtwerk van Combiwel verschillende korte cursussen voor jong en oud. Op deze manier kun je voor weinig geld kennismaken met een sport, wat wellicht kan leiden tot lidmaatschap van een vereniging. Er is bijvoorbeeld op donderdagavond een instuif voor volwassenen. Je kunt van 21.00 tot 23.00 uur vrij sporten. Er wordt dan vooral tafeltennis en badminton gespeeld en je betaalt per keer. Dit is een leuke gelegenheid voor buurtbewoners om even uit die luie stoel te komen.

Ook kan er een zaal worden gehuurd door scholen, bedrijven of particulieren. Veel middelbare scholieren uit de buurt krijgen ’s morgens gymles in Sportcentrum De Pijp. En voor 50 euro per uur kun je met een groepje vrienden een sporthal huren om bijvoorbeeld een potje te voetballen.

André
Op een vrijdagavond loop ik binnen bij Sportcentrum De Pijp. Ik ontmoet André, één van de vijf beheerders van het sportcentrum. Hij heeft dienst van 15.30 tot 24.00 uur. Hij vertelt dat hij eerst trambestuurder was, maar dat werk vroeg teveel van hem. In 1979 gaat hij werken voor de gemeente Amsterdam bij de Dienst voor de Sport. Jarenlang was hij beheerder in de Apollohal, maar toen deze werd gerenoveerd in 2005 verhuisde hij naar Sportcentrum De Pijp en het bevalt hem goed. De sfeer is hier gemoedelijker, rustiger en de mensen groeten hem, wanneer zij komen of gaan. Hij wordt hier meer gezien en gewaardeerd. De beheerders doen al het werk zelf. Zij maken het gebouw schoon, voeren onderhoudswerkzaamheden uit en zijn het aanspreekpunt voor iedereen.

Zo voorziet hij, tijdens ons gesprek, een jongeman van een pleister, helpt iemand anders met een bal oppompen en doet de lichten aan in de sporthal voor een groep voetballers. Als een meisje na het sporten de deur uit wil lopen in haar t-shirt, raadt hij haar op vaderlijke toon aan een jasje aan te doen, want ze zal anders kou vatten. “Zijn er nu veel dingen veranderd in de loop der jaren?”, vraag ik hem. Hij vindt dat de mentaliteit van de mensen is veranderd. Mensen hebben er vaak moeite mee als zij worden aangesproken op hun (ongewenste) gedrag. Toch deinst André er niet voor terug om mensen te wijzen op zaken die niet kunnen. Dat is immers ook zijn taak als beheerder. Verder heeft hij het idee dat de bezoekersaantallen teruglopen. Hij wijt dit aan de hoge parkeertarieven, de economische crisis en de bezuinigingen bij de gemeente en Combiwel.

Huurprijzen omhoog
Tot nu toe kon je redelijk betaalbaar sporten in Sportcentrum De Pijp. Er hangen echter donkere wolken boven het sportcentrum, want de gemeente heeft onaangekondigd de huurprijs voor particulieren verdubbeld en volgend seizoen zal de huurprijs voor verenigingen ook extreem stijgen, aldus een sportleraar. Dit zou wel eens de doodsteek kunnen zijn voor veel huurders, die al jarenlang sportactiviteiten organiseren in Sportcentrum De Pijp. Er zijn veel jongeren die enthousiast vechtsporten beoefenen. Zij leren op deze manier om te gaan met hun emoties en agressie. De docenten is het er niet om winst te doen, maar om het belang van hun leerlingen. Nu dreigt hun werk na jarenlange inzet als een kaartenhuis in elkaar storten. Er moet bezuinigd worden, maar de vraag is of de gemeente wel de goede keuzes maakt …

Verschillende zalen
Het gebouw oogt aan de buitenkant niet bijzonder mooi, al probeert men de boel te verfraaien door beplanting aan te brengen langs de grijze stenen muren. Binnen is het echter een goed onderhouden sportcentrum met uitgebreide faciliteiten.

Het complex bestaat uit twee naast elkaar gelegen sportzalen van twaalf meter hoog. Daartegen is een aanbouw gebouwd in twee bouwlagen met een totale hoogte van zeven meter. In dit deel bevinden zich op de benedenverdieping twee zalen voor krachtsport. De ene zaal wordt gebruikt voor o.a. capoeira en boksen en de andere zaal is de dojo, die met name wordt gebruikt voor judo en karate. Er is ook een ruimte voor denksport of vergaderingen en een kantine met de naam Café Bubbels. Deze biedt uitzicht op de sporthal en wordt door de gemeente verpacht.

Op de bovenverdieping bevond zich vroeger de kegelbaan. Nu zit hier de Liu He Men Kung Fu School. Die pacht de zaal en heeft deze ingericht als een traditionele Chinese Kung Fu School met voorouderkast, leeuwenkoppen en wapenrekken. Op 25 september a.s. houdt de school open dag van 13.00 tot 15.00 uur.

Geschiedenis
Op de plek waar het Sportcentrum De Pijp staat, vonden al eerder sportactiviteiten plaats. Zo stond hier vanaf 1922 het RAI-gebouw, waar in de jaren ‘30 wielerzesdaagsen werden gehouden. Bekende wielrenners reden hun rondjes onder luide toejuichingen van het publiek. Toen de RAI in 1961 verhuisde naar een nieuw gebouw aan het Scheldeplein werd het oude RAI-gebouw vaak gebruikt voor sportevenementen. Verschillende verenigingen speelden hier en er werden zelfs Europacupwedstrijden volleybal gehouden. Op de tribunes was plaats voor wel 2000 mensen.

In de schoolvakanties konden kinderen uit De Pijp gratis spelen en sporten in Sporthal Zuid, zoals de naam toen officieel luidde, al spraken de buurtbewoners liever van de Oude Rai. Het was duidelijk dat er in De Pijp grote behoefte was aan een sportaccommodatie. Toch was het houten RAI-gebouw niet echt geschikt als sporthal: voor dat doel was het immers ook niet gebouwd. De gemeente besloot om het Oude Rai-gebouw te slopen en wilde op die plek een nieuwe sporthal en een operagebouw neerzetten. Dit leidde tot veel verzet van de buurtbewoners, want zij vonden dat de buurt dringend nieuwe woningen en andere buurtvoorzieningen nodig had en geen grootstedelijke voorziening als een operagebouw. De opera kwam niet in De Pijp, maar kreeg later haar plek aan het Waterlooplein. De sporthal kwam er wel.

Door het wegvallen van de plannen voor een operagebouw kwam er ruimte vrij en zag de buurt zijn kans schoon de broodnodige buurtvoorzieningen te realiseren. Het Wijkcentrum Ceintuur heeft een grote rol gespeeld in de onderhandelingen over de invulling van het Oude Rai-terrein en uiteindelijk is het plan dat zij indienden ook grotendeels gerealiseerd. Er kwamen woningen, een verzorgingstehuis, een kinderboerderij, een buurthuis, een tienercentrum, een kinderdagverblijf en een sociaal-medisch centrum.

In 1980 werd het terrein bouwrijp gemaakt. Om subsidie van het Rijk te krijgen moest de eerste paal voor de sporthal vóór 1 januari 1981 in de grond zitten, dus sloeg wethouder Kuipers op 23 december 1980 snel nog de eerste paal. Het Rijk, de gemeente en de buurt hadden allen hun verantwoordelijkheid genomen om van de achterstandswijk, die De Pijp toen was, weer een goede, leefbare wijk te maken en de Pijpbewoners kregen hun eigen sporthal.