Saamhorigheid en eigenwaarde bij de voedselbank

Al voor tien uur lopen er vrijwilligers binnen. Dat zal niet ophouden. Door de dag heen komen er meer dan 35 vrijwilligers om tafels en kratten te verplaatsen, weg te brengen of te halen, tafels op te zetten, kratten uit te zetten in de ruimte, te vullen met kruidenierswaren en brood, kratten met groente en fruit klaar te zetten, kleding te verzorgen en klaar te leggen, voorraden aan te vullen en te verplaatsen, vrachtwagen uit te laden, tafels weg te zetten, koffie en thee te schenken, nummertjes uit te delen, aanmeldingsbrieven te controleren, de supermarkt te runnen, de bladeren van de straat te vegen, tassen voor klanten te dragen.

De klanten stromen vanaf twee uur binnen, dus dan moet alles klaarstaan. Iedereen krijgt een krat met de verpakte spullen en kan daarna vlees, kaas, groente en fruit en eventueel koffie (dit keer) pakken en alles dan in zelf meegebrachte tassen, al dan niet op wieltjes, stoppen. Wie er voor deze keer recht op heeft, kan ook nog kleding uitzoeken en naar de supermarkt lopen voor olie of shampoo, binnen het opgegeven budget.
Overal maken mensen een praatje: vrijwilligers onderling, klanten onderling, vrijwilligers met klanten. De vrijwilligers kennen elkaar, de klanten kennen elkaar, klanten en vrijwilligers kennen elkaar, bij naam en vaak ook elkaars levensverhaal.

€ 215 per maand
“Het aantal huishoudens is nu ongeveer 148”, vertelt Mike Paschenegger, de coördinator van deze voedselbank. “Dat betekent dat ongeveer 580 mensen ondersteuning van de voedselbank krijgen. Maar we bereiken 40 procent van onze potentiële klanten – mensen die recht hebben op de voedselbank – niet. Waarschijnlijk is er nog teveel schaamte. Ik verwacht komend jaar trouwens weer een toename van de rechthebbenden: de energieprijs gaat omhoog, de zorgverzekering ook…
Mensen hier moeten het doen met niet meer dan € 215 leefgeld per maand voor een of twee personen. Behalve huur, energie, verzekering en internet moeten ze daar alles van betalen: eten, kleding, vervoer, de was, verzorging, schoonmaak, uitgaan. Per kind krijgen ze er nog € 40 per maand bij. Als de melk vijf cent duurder wordt, kun je dus wel nagaan dat er ineens geen melk meer van af kan als je alles hebt gebudgetteerd.”

Een goeie broek
Leven met een permanent tekort geeft een héél ander gevoel dan zuinig leven om misschien wat over te kunnen houden, weet Mike Paschenegger. “Daarom organiseren we ook nog andere dingen om het leven een beetje te veraangenamen en proberen we meer te doen dan alleen de voedselbank. We werken met vaste vrijwilligers die de klanten kennen en zo niet alleen fijne gesprekjes kunnen hebben, maar ook weten waar ze mensen blij mee kunnen maken. De een met een goeie broek, de ander met een juist gearriveerde wasmachine.”

“Op 19 december organiseerden we een kerstmarkt, met spullen waarmee mensen hun huis gezellig kunnen maken. Als er een kind jarig is, maakt de stichting Jarige Job een verjaardagsdoos, met slingers, cadeaus en spullen om uit te delen op school. En grootouders mogen voor een jarig kleinkind hier iets uitzoeken in de spel- en speelgoedcontainer. Volgend jaar starten we een proef met een voedselmarkt, waar klanten helemaal zelf kunnen kiezen wat ze willen eten. Want nu is die keus toch eigenlijk al voor ze bepaald door wat wij in de kratten stoppen. Hun afhankelijkheid is al zo groot. En we werken samen met ‘Zuid voor mekaar’. Dat is opgericht door de Voedselbank Zuid met het idee dat de klanten via een naaiclub hun kleding kunnen herstellen of vermaken. Digitaal verkeer is tegenwoordig noodzakelijk en als je geen computer hebt, wordt het lastig, dus er is een computerclub. Saamhorigheid en eigenwaarde zijn zo belangrijk, daarom is er een zangclub en volgend jaar yoga. Allemaal gratis en toegankelijk voor iedereen, al zal de yogales plaatsvinden in het Huis van de Wijk.”

“Iedereen zegens”
Johan is vrijwilliger en heeft drie maanden van hetzelfde budget geleefd als de klanten om zelf een beetje te ervaren hoe dat is. “De voedselbank draait eigenlijk op het gegeven dat we als maatschappij in alles wel tien keuzes willen hebben”, vertelt hij. “Dan blijft van een heleboel dus nogal wat over en dat gaat naar de voedselbanken. Maar uiteindelijk heeft alles natuurlijk wel iets gekost en dat moet worden opgebracht door wat wél wordt verkocht. Met minder keuze zouden misschien wel meer mensen hun eigen boodschappen kunnen betalen.”

Vijf zusters, uit De Pijp, maar ook van verder weg in Nederland, komen al jaren helpen bij de voedselbank, eentje zelfs al twaalf jaar. Hun vader stond op de Albert Cuyp met vis, nu werken ze zich drie slagen in de rondte om de voedselbank te draaien.
“Ik geef iedereen hier zegens!”, zegt een klant. “De mensen hier zijn zo lief. Ik ben blij met alles wat ik krijg en binnenkort maak ik bara voor iedereen!”, roept een andere.
En dat verklaart misschien waarom zoveel vrijwilligers zich inzetten voor de voedselbank. Het is leuk en bevredigend en het contact met de klanten maakt het erg de moeite waard.

Natuurlijk zouden de klanten liever niet zijn aangewezen op de voedselbank. De meesten willen liever niet op de foto, uit schaamte of om hun kinderen niet in verlegenheid te brengen. Maar omdat ze zo welkom zijn, komen ze hier toch met plezier. “Ik ben er gewoon hartstikke blij mee”, vertelt een klant. “Ik heb weer een la vol met eten!”