Noord-Zuidlijn: vertraging en problemen

Het gaat niet goed met de Noord-Zuidlijn. De ene tegenslag volgt na de andere, het gemeentebestuur kijkt als verlamd toe. 

Het project loopt minstens een half jaar verdere vertraging op omdat verschillende vergunningen zijn gesneuveld bij de rechter. Hoeveel dit de gemeente kost is nog geheim. Om toch te kunnen beginnen worden nu beloftes aan de bewoners van tafel geveegd. Zo moet straks alle grond met vrachtwagens worden afgevoerd. Verkeersopstoppingen, veel overlast en levensgevaarlijke situaties zijn het gevolg. Ondertussen ligt de Ferdinand Bol sinds mei volkomen zinloos open, en dat kan zeker nog tot februari voortduren. Ondernemersvereniging de Pijp heeft het gemeentebestuur in een brandbrief verzocht tot die tijd de straat weer dicht te maken.

 

"Op 6 mei 2003 zou begonnen worden met de aanleg en inderdaad, dat leek te gaan gebeuren, want de weg werd opengebroken en er werden overal hekken geplaatst. Maar tot onze stomme verbazing bleef het daar bij en moet het echte werk nog steeds gaan beginnen. Er is nog niets gebeurd. terwijl we door alle toestanden wel onbereikbaar zijn geworden. Ronduit belachelijk, wel eerst de boel afbreken om vervolgens tot de conclusie te komen dat je je zaken niet voor elkaar hebt en niet van start kan gaan", aldus een boze Leen Brink, voorzitter van de ondernemersvereniging. De problemen zijn te wijten aan het vernietigen van de milieuvergunning voor het werkplatform in de Singelgracht. De installatie daar is nodig om de diepwanden voor de stations Vijzelgracht en Ferdinand Bol te kunnen maken en om de enorme hoeveelheid grond van de bouwputten af te voeren. De gemeente wil deze grond nu per vrachtwagen afvoeren. Een onuitvoerbaar plan vanwege de te verwachten verkeersopstoppingen, zo lieten medewerkers van het Projectbureau in het verleden weten. Het is dan ook faliekant in strijd met beloftes van het gemeentebestuur om de overlast zoveel mogelijk te beperken.

 

Passeren in de Govert Flinck

Ook bewoners van omliggende straten maken zich boos. Tijdens een informatieavond op 23 september kregen ze te horen dat het werk in de Bol anders zal gaan dan eerst gepland. Er gaat eenzijdig een streep door jaren overleg in de Begeleidingscommissie Voorbereiding Uitvoering. Tijdens de bouw kunnen de zijstraten niet open blijven, maar worden in totaal vier maanden afgesloten. In die tijd moeten de Govert Flinck, de Eerste Jan Steen en de Eerste Jan van der Heijden twee-richtingsverkeer worden, met uitwijkplaatsen zodat twee vrachtwagens elkaar kunnen passeren. "Men wil dan aan beide kanten van het speelplein aan de Hercules Seghersplein de ruimte naast het plein en de stoep aan de bewonerskant aanzienlijk versmallen zodat uitgerekend op deze plek vrachtauto's elkaar kunnen passeren", laat buurtbewoner Claudia Leenhoven weten. "Lieve mensen, dit speelplein wordt door iedereen van de buurt intensief gebruikt, door bewoners en de kinderen, kinderen en begeleiders van de Joriskring (opvang voor geestelijk en gehandicapte kinderen), ouderen die even willen zitten noem maar op. Kinderen op fietsjes die het speelplein in en uit sjezen, achter een bal aan hollen in het vuur van hun spel. Dit plan zal dan ook als het uitgevoerd zou gaan worden een hoog gehalte aan ongelukken kennen. Daarnaast zal de versmalling van de stoep grote overlast opleveren voor de bewoners en veel uitlaatgassen in huis omdat de vrachtwagens op nog geen anderhalve meter met ronkende motor staan te 'passeren'. " 

Mensen en panden in gevaar

De informatie-avond op 23 september bracht nog meer boeiend nieuws. "We beginnen met het aanleggen van diepwanden eerst op het Rokin, ver van de huizen. Dit om ervaringen op te doen", zo liet contractmanager Salet van het Adviesbureau Noord-Zuidlijn weten. "Maar het was toch een beproefde techniek?", vroeg iemand in de zaal. "Ja, maar zo dicht bij bebouwing hebben we nog geen ervaring." Toch wil de gemeente nog altijd mensen gewoon vlak langs de enorme installaties laten lopen die de 50 meter diepe putten voor de diepwanden graven. De bewoners kunnen gewoon blijven zitten en de winkels blijven open terwijl op drie meter afstand gewerkt wordt. "Onverantwoord en onvoorstelbaar", volgens De Bovengrondse, de vereniging waarin de tegenstanders van de Noord-Zuidlijn zijn verenigd. Zij zijn er van overtuigd dat de gemeente heel goed weet dat ze straks winkels tijdelijk moet sluiten en bewoners moet uitplaatsen, maar dit nog niet bekend wil maken om de pijn te spreiden. Een recent ongeluk bij het Centraal Station lijkt de vereniging gelijk te geven. Daar werd een vrouw die naast het hek liep bedolven onder bouwmateriaal toen een kraan tegen een stapel staalplaten aan stootte. De vrouw is met zware verwondingen opgenomen in het ziekenhuis. Het is dan ook nauwelijks voor te stellen dat de arbeidsinspectie akkoord gaat met de werkzaamheden in de Ferdinand Bol zoals ze nu gepland zijn. Overigens liet de heer Salet ook weten dat niet op de hoek met de Albert Cuyp begonnen kan worden zoals gepland. De hoekpanden daar zouden te onstabiel geworden zijn door versterking van de fundering van het pand ernaast.

 

Onveilige stations

Een zware tegenslag voor de gemeente vormde de uitspraak van de rechtbank over Station Rokin. De bouwvergunning sneuvelde, onder andere vanwege een gebrekkige veiligheidstoetsing. De Bovengrondse heeft steeds aangevoerd dat het ontwerp onveilig is omdat er te weinig vluchtwegen zijn. De diepe stations kunnen alleen met een beperkt aantal roltrappen en twee liften bereikt worden, volstrekt onvoldoende bij brand. Zeker omdat de filosofie is dat een brandende metro nooit mag stil komen te staan in de tunnel (dan valt er een groot aantal slachtoffers) maar door moet rijden naar het volgende station. De ontwerpen voor de stations zijn echter in strijd met de wetgeving. De uitspraak geldt voor station Rokin, maar heeft evengoed betrekking op Vijzelgracht en Ceintuurbaan. Die bezwaarprocedures lopen nog. Omdat de gemeente de vergunning voor de stations in twee stukken heeft geknipt, een casco en de inrichting, is de bouw nog niet geblokkeerd. Wel lijkt het absurd om met de bouw van de stations te beginnen zolang niet aangetoond is dat het ontwerp veilig is. Als later blijkt dat het ontwerp aangepast moet worden is sterk de vraag of dat nog kan. De kosten lopen dan torenhoog op. 

JAARGANG 33 | NUMMER 7 | NOVEMBER 2003