Niet flirten in het stemlokaal

Stemmen is alsof je in een tijdmachine stapt. Al 25 jaar datzelfde hokje, datzelfde potlood en datzelfde papier met diezelfde rondjes. En zelfs de mensen achter de tafels lijken uit een andere tijd te komen. Alleen de gordijntjes én de kettinkjes aan de potloden zijn verdwenen. Zou men door de afwezigheid van de gordijnen geen potloden meer durven jatten? En hoe zit het met fraude? Is het mogelijk om als stemmenteller je partij van voorkeur stiekem wat meer stemmen toe te schuiven?

Thierry Baudet van het Forum voor Democratie (FvD) vraagt het zich ook af. Hij zet zelfs vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de ‘willekeurige vrijwilligers’ en roept zijn leden op om de stemmentellers te controleren: “Dit wordt gedaan door vrijwilligers. Zómaar mensen die zich hebben aangemeld via de gemeente om dit te doen. We hebben geen enkele garantie dat dit dus ook eerlijk gebeurt.” En inderdaad, iedereen kan stemmenteller worden. Op het stembureau in de Vredeskerk zitten al járen serieuze mannen in geruite pullovers en het haar netjes in een scheiding. Waarschijnlijk leden van de pastorie. Die zullen toch niet onder het toeziend oog van God de boel belazeren?

Geen tijdreizigers
Dit jaar zit er maar één lid van de pastorie. Ook in de Oranjekerk geen tijdreizigers. Wel is dit één van de locaties waar een FvD-controleur gepland staat. Voorzitter Mark van der Weijden reageert opgetogen: “Geweldig! Hoe meer ogen hoe beter. Wij hebben niks te verbergen.” Op de vraag wat hij vindt van het wantrouwen ten opzichte van de vrijwilliger antwoordt hij: “Ik ben benieuwd naar een beter idee. Dit systeem is waterdicht, want we bedienen ons van het vierogen principe (alle tellingen worden door twee mensen gedaan) en bondjes sluiten is onmogelijk, want mensen worden willekeurig bij elkaar gezet.”

Medewerker Robert Zboray: “De kans is klein dat twee personen precies dezelfde fout maken, maar ik ga zo wel even een powernapje doen, dan ben ik lekker fris tijdens het tellen. Verder is het verboden om over politiek te praten en sta ik hier ook niet te flirten, als vrijgezel zijnde.” Een van de stemmers vraagt aan Robert waar de koffie en het gebak is.

In de boksschool staat er ook daadwerkelijk een controleur van de FvD in de ring. Wesley van Wijngaarde bestudeert het proces: wordt er netjes gewerkt, hangen er geen partijposters in het stemlokaal en waar hebben de tellers het over onderling? Hij is het niet eens met Baudet, dat vrijwilligers per definitie onbetrouwbaar zijn, maar hij schrijft wel mee met de voorlopige uitslagen. “Dan spring ik in mijn auto en sjees ik als een speer naar de partijbijeenkomst om mijn bevindingen door te geven.” Hij merkt na de eerste telling op dat er een stapeltje lijsten bij een verkeerde partij ligt. Volgens voorzitter Eelco Derkzen zou dat bij de hertelling wel aan de oppervlakte zijn gekomen.

Stapels stemformulieren
In restaurant de Kleine Ster hebben ze het zwaar. Het is er donker, klein en het is er ontzettend druk geweest, met rijen ver buiten de ingang. De stapels stemformulieren liggen uitgesorteerd over de barkrukken. Er hoeft maar íemand tegenaan te stoten en alles ligt op de grond. De tellers zijn geconcentreerd aan het werk en zichtbaar moe. Een grote zucht als er een stapel opnieuw moet. Het hele stemlokaal wordt bestierd door één familie. De voorzitter en zijn vrouw, zijn zoon, schoonzoon en nog een aantal kennissen. Een formatie die blijkbaar al jaren meegaat. Op de vraag of dat geen risico vormt voor fraude, wordt laconiek geantwoord: “Dat zou inderdaad kunnen.” Nou, laat Thierry het maar niet horen!