Natuurmens Stephen Scholte over zijn werk

“Als we buiten zijn zeg ik: ga maar zoeken. Maar waar ga ik dan zoeken? Waar zitten die beesten dan? Zitten ze onder de tegels, onder het zand of onder blaadjes? Het is natuurlijk griezelig als je ook duizendpoten vindt die lekker hard kunnen lopen. Slakken en pissebedden kom je ook altijd tegen. Je staat verstelt wat je hier midden in De Pijp vindt! Miljoenpoten zie je ook vaak. Dan ga ik met de kinderen kijken naar de eigenschappen van die dieren. Waarom loopt een duizendpoot snel en een miljoenpoot niet? Dan vertel ik daar wat over. Dat een miljoenpoot bladeren en wortels eet en die lopen niet weg. Een duizendpoot eet beestjes, die moet dus jagen, hij moet er snel achter aan!

Daarna gaan we die beestjes namaken met klei. Zij zijn dan creatief en moeten nauwkeurig kijken hoe zo’n beestje er uit ziet”.

‘Toezichthouder Kindertuinen’
Aan het woord is Stephen Scholte, Medewerker Participatie en Activering Combiwel, specialisatie natuureducatie. In de volksmond ook wel natuureducatief medewerker genoemd, al dekt deze omschrijving niet helemaal zijn werkzaamheden. Vol enthousiasme vertelt hij over zijn werk. Na jarenlang als biologieleraar gewerkt te hebben in het voortgezet onderwijs solliciteert hij in 1997 naar de functie van ‘Toezichthouder Kindertuinen’.

Achter het buurtcentrum De Pijp bevindt zich namelijk een grote binnentuin op het dak van een parkeergarage, waar destijds weinig mee werd gedaan. Door het creëren van deze zgn. Melkertbaan (de voorloper van de ID-baan) werd het wel mogelijk om deze tuin verder te ontwikkelen. Stephen kreeg de baan en begon meteen met het organiseren van een tuinclub voor kinderen. Ieder kind krijgt een lapje grond waarop het zelf groenten, kruiden, bloemen e.d. kan verbouwen. Al snel komt er ook een tuinclub voor volwassenen. Behalve dat Stephen mensen iets bijbrengt over natuur, levert hij met zijn werk een belangrijke bijdrage aan het activeren en participeren van buurtbewoners. Zo begeleidt hij mensen op een maatschappelijke activeringsplek in de binnentuin en werkt hij samen met de Voedselbank. Het plan is om gebruikers van de voedselbank Zuid voortaan hun eigen groenten en kruiden te laten verbouwen in de binnentuin. Verder helpen de vrijwilligers naast hun werk in het onderhouden van de tuin ook mee in de activiteiten als natuurjuf of –meester. Mede met de hulp van vrijwilligers is er nu een prachtige tuin ontstaan.

Waterbeestjes vangen
Andere activiteiten die Stephen organiseert voor kinderen zijn een natuurclub voor kinderen vanaf 6 jaar en de natuurmiddagen voor kleuters. Ook helpt hij mee met de vakantie-activiteiten. Als voorbeeld noemt hij waterbeestjes vangen. “Dan lopen de kinderen vanuit het buurtcentrum met schepnetjes naar het Beatrixpark. Daar halen we het net door het water en staan verbaasd te kijken wat er allemaal in zit! We vangen snoekjes, kikkers en larven van libellen. We kijken wat we gevangen hebben en dan vertel ik iets over het leven van deze dieren. Dat een libelle-baby eerst als een beestje in het water leeft. Lieveheersbeestjes zijn ook altijd leuk om te laten zien. De larve waar hij uitkomt is langwerpig en paars met oranje of zwarte stippen. Net een monstertje van een andere planeet. Je vindt hem vaak tussen de bladluizen”.

‘Slakken en pissebedden kom je ook altijd tegen. Je staat verstelt wat je hier midden in De Pijp vindt!’

IJsvogeltjes
Stephen is opgegroeid op het Brabantse platteland, maar voelt zich erg thuis in De Pijp. Hij geniet van de gevarieerde bevolkingssamenstelling en de vele winkeltjes die de buurt rijk is. Sinds enige tijd kan hij het stadsleven weer combineren met het landleven. Hij heeft namelijk een caravan buiten de stad met vrij uitzicht over natuurweilanden. “Heerlijk! Ik zie ijsvogeltjes vliegen als ik op mijn tuinstoel bij de sloot koffie zit te drinken en ik zie de purperreiger vliegen. En als ik in bed lig hoor ik regelmatig de bosuil”.

Pindakaasboom
Behalve met kinderen werkt Stephen ook met volwassenen. Hij is vanaf het eerste begin nauw betrokken bij de organisatie van Open Tuinen Dag in De Pijp en helpt jaarlijkse mee met de geveltuinendag. In het buurtcentrum begeleidt hij ook een groep vrijwilligers. Geduldig luistert hij naar ze, stimuleert en enthousiasmeert hen en geeft hen duidelijkheid en structuur. Stephen is ook wel eens gastdocent tijdens een inburgeringscursus. In deze natuurles laat hij de deelnemers de tuin zien en loopt met hen een rondje door de wijk. “Laatst liep ik ook met een groep mensen toen ik ineens een bruine kikker zag in een geveltuin! Het lukte mij hem te vangen en het is dan geweldig om te laten zien. Je krijgt dan altijd vragen, zowel van kinderen, als van volwassenen. Hé, een kikker hoort toch in het water? Dan vertel ik dat de groene kikker altijd in het water leeft, maar de bruine kikker kan ook goed zonder water.

Op excursie kan je dingen laten zien. Zo laat ik kinderen graag de ‘pindakaasboom’ zien in het Sarphatipark. Dan zeg ik: kom, we gaan even naar de pindakaasboom. Dan zie je die verbaasde gezichten, maar hun nieuwsgierigheid is wel gewekt. In het Sarphatipark staat namelijk een boom en als je de bladeren kneust, dan ruikt het naar pindakaas vind ik. In de herfst heeft de boom helderblauwe besjes. Er is zoveel variëteit in de natuur! Dat is zo indrukwekkend en gewoon voor je eigen huisdeur!”

Tijdens Burendag vorige maand heeft Stephen samen met omwonenden van het Hendrick de Keijserplein bloemperken aangelegd. ‘s Morgens kwamen vooral moeders met jonge kinderen en ‘s middags heeft hij met een groepje grotere jongens honderden bloembollen in de grond gestopt.

“Als je werkt met verschillende groepen mensen, merk je dat iedereen wel iets heeft met natuur, zeker in de stad. Het verbindt mensen, je bent lekker buiten met je handen bezig en zit niet zo in je kop”.

Dringen
Jarenlang organiseert Stephen samen met zijn collega’s van de speeltuin op het Hendrick de Keijserplein een middag tijdens Boomfeestdag. Tijdens deze gratis activiteit gaat hij met de kinderen bomen knutselen, een boompaspoort maken en een bomenspeurtocht doen in de buurt. De collega’s van Sportbuurtwerk doen dan boomspelletjes met de kinderen. “Dat is hartstikke leuk, want dan bereik je een groep kinderen die niet 12 keer naar een natuurclub willen gaan, maar die het wel geweldig vinden om een middagje mee te doen. Dat is wat mij altijd opvalt, die interesse voor de natuur bij mensen. Een keer had ik waterbeestjes meegenomen en gingen we ze natekenen. Vooraf dacht ik als er 5 kinderen meedoen is het goed, maar er stonden wel 30 kinderen te dringen om mee te mogen doen, ook jongens van 13”.

Stephen heeft veertien jaar lang zijn enthousiasme en kennis van de natuur overgedragen aan een hele generatie kinderen van De Pijp en aan een grote groep volwassenen. Per 1 januari 2012 komt hier een einde aan. Hij wordt ontslagen vanwege de drastische bezuinigingen in het welzijnswerk.