Leven in 2 werelden

Mano Bouzamour (rechts) en Robert Albertingk Thijm in Tuschinski

Friese leerlingen maken een literaire wandeling in De Pijp

Op een koude regenachtige dag in november vullen de straten van De Pijp zich met een groep Friese scholieren van het Stellingwerf College. De leerlingen maken een literaire wandeling, langs locaties die voorkomen in het eerste boek van Mano Bouzamour, ‘de Belofte van Pisa’, dat onlangs is verfilmd. Ook bezoeken ze het Anne Frank huis en zien ze de film in tuschinski, waar Mano, samen met script schrijver Robert Alberdingk thijm, vragen van de leerlingen beantwoordt.

Om 8 uur ’s ochtends vertrekt de dubbeldek bus vanuit Oosterwolde, een dorp gelegen tussen Heerenveen en Groningen. Bijna 100 leerlingen en hun begeleiders stappen rond 10.30 uur uit bij het Hervormd Lyceum Zuid op de Brahmsstraat. Op deze overwegend witte school in Amsterdam Zuid ontdekte Mano (1991) dat hij talent had als schrijver en verhalenverteller. Zijn deels autobiografische roman toont het gevecht en de pijn, maar ook het verlangen en de passie om zijn talent tot bloei te laten komen.

De Ronaldo van de literatuur
Mano groeide op in De Pijp, in een Marokkaans gezin met 3 broers en 3 zussen. Zijn ouders kenden de Koran, maar konden zelf niet lezen. De verhalen werden verteld of kwamen via film en TV de huiskamer in. Voor Mano ging er een wereld open toen hij ging lezen en hij nam zich voor om een succesvol schrijver te wor
den. ‘De Ronaldo van de Literatuur’, zoals hij grappend zegt aan de leerlingen in de bioscoopzaal in Tuschinski.

Ook Adham Husein (17) uit Mavo 4 houdt van verhalen en vindt het belangrijk zijn eigen verhaal te vertellen. Hij is van Palestijnse ouders en vluchtte met zijn oom uit Syrië, toen hij nog maar 13 jaar was. Hij was doodsbenauwd op de gammele boot, zonder zwemdiploma. Nu 4 jaar later, weet hij als geen ander hoe belangrijk het is om je aan te passen en de Nederlandse taal goed te beheersen. Net als Samir, de hoofdpersoon in de film, heeft ook hij grootse dromen voor de toekomst en daar wil hij hard voor werken. “Het is prima om je aan te passen en om te gaan met mensen buiten je eigen cultuur, maar die moet je niet verraden”, zo zegt hij.

Vertrouwen - Verraad - Verbod
Net als in De Pijp, zijn er dus ook in Oosterwolde culturele- en sociale verschillen. Of het nu gaat om geloof, seksuele geaardheid, rijk en arm, ‘hoge en lage cultuur’, ‘boven- en onderwereld’, huidskleur of jouw opvattingen over Zwarte Piet. In gesprek met een groepje jongens, na afloop in de Mc Donalds, geven ze aan dat het
heel aanlokkelijk kan lijken om op een illegale manier veel geld te verdienen.

“Maar die zaken buiten school maken het lastig je op schoolwerk te concentreren. Gelukkig snitchen (verraden) we bij ons niet, en nu doen we weer goed ons best op school.” De schaamte voorbij, je kwetsbaarheid kunnen tonen en open en eerlijk kunnen praten over moeilijke thema’s. Dat is waar het Mano om te doen is en dus schrijft hij ook openlijk over sex en trekt hij langs scholen om met leerlingen in gesprek te gaan.

Mano: ”Ik vond het geweldig hoe in het filmscript het triootje wat ik had geschreven een scene werd tussen 2 jongens en twee meisjes, die elkaar kussen. Ik heb mijn boekversie hierop aangepast.” Tijdens de film gaat er een groot geloei op in de zaal van Tuschinski op het moment dat de twee jongens elkaar kussen. Homoseksualiteit is (nog) geen onderwerp van gesprek en niemand van de groep jongens die ik na afloop spreek, kent een jongen die op jongens valt. Maar, zo zeggen Dano Buist en Hans Prins van het Stellingwerf College: ”We vinden wel dat dit moet kunnen en zijn daar niet op tegen”.

Stoer in kwetsbaarheid
Net als 50 jaar geleden toen de eerste arbeidsmigranten uit Marokko in De Pijp kwamen wonen, zijn er nog steeds veel verschillen in de stad en evenveel verha
len. Verhalen over de politiek, ons geloof en hoe we met seksualiteit, alcohol en drugs omgaan. Openlijk uitkomen voor wie je bent, hoe je denkt en daar je eigen vrijheid in nemen is de boodschap van de film ‘De Belofte van Pisa’. “Mensen kunnen je verraden, dingen verbieden, maar niemand kan je de ruimte afpakken die je in je eigen hoofd hebt om te denken wat je wil. Daar ligt de vrijheid. Van daaruit kun je groeien, met vertrouwen in je eigen kracht en kunnen”, zo legt Robert Alberdingk Thijm uit tijdens het gesprek met de leerlingen in Tuschinski. Gelukkig kunnen we in De Pijp op meerdere locaties onze verschillen vieren en belangrijke onderwerpen met elkaar delen. Hiermee inspireren we elkaar en kunnen we daar waar nodig een helpende hand toesteken. Na de filmvoorstelling in Tuschinski hebben de leerlingen nog vrije tijd in Amsterdam en de meesten die ik spreek lijkt het wel wat om hier later te komen wonen. In deze stad met een rijke en soms pijnlijke historie overbruggen we de verschillen en vieren we de diversiteit van het leven in meerdere werelden.


Plan C op het Smaragdplein in de Diamantbuurt organiseert gratis toegankelijke verhalenavonden, iedere laatste vrijdag van de maand en vele andere activiteiten voor- en door buurtbewoners. www.plancdiamantbuurt.nl

Rialto 11 december 19:00 - 21:00
Een karavaan van beelden en verhalen van Amsterdammers met een Marokkaanse migratieach-tergrond trekt door de stad met regisseur en programmamaker Abdelkarim El Fassi en strijkt ook neer in de Pijp.
www.50jaarmigratie-amsterdam.nl/beeldkaravaan

De belofte van Pisa, verschillende bioscopen in Amsterdam
www.filmladder.nl/film/de-belofte-van-pisa-2019