Groener dan het tuincentrum: het Groen Gemaal

Projectleider Groen Gemaal Henk Vrolijk

Het Groen Gemaal is de verborgen schat van het Sarphatipark. De aamsbekendheid onder de Pijpbewoners mag best vergroot worden, vindt Henk Vrolijk, de nieuwe projectleider van het Groen Gemaal.

Vrolijk is pas amper een maand bij het Groen Gemaal, maar zit boordevol nieuwe ideeën. Verruiming van de openingstijden regelde hij vrijwel meteen bij zijn binnenkomst. Hij vindt het vanzelfsprekend dat het Groen Gemaal elke werkdag ´s middags open is, zodat alle werkende mensen op hun verlof- of roostervrije dag in staat zijn om plantjes te ruilen en informatie op te vragen. Het doel om de natuur dichter bij de bewoners te brengen, staat voor Vrolijk voorop.

Mysterieus oud gebouwtje
Mensen lopen nu wel erg gemakkelijk voorbij aan het gemaalhuis bij de ingang van het park tegenover de 1e Jan van der Heijdenstraat. Ze zien een mysterieus oud gebouwtje, dat in 2008 gemeentemonument werd, maar hebben geen idee dat in de ruimte erachter een bijzonder ecologisch ruilcentrum verscholen ligt, waar mensen met en zonder tuin terecht kunnen voor een grote verscheidenheid aan planten, die je niet meteen op de markt of in een tuincentrum zult vinden.

Iedereen kan er plantjes ophalen, tegen inlevering van een eigen plantje, het liefst een beetje uniek, om de variëteit te vergroten. Voor wie begint met tuinieren op zijn balkon of gevel, bestaat de mogelijkheid om plantjes of stekken te kopen. Op de geveltuinendagen, elk jaar in april, worden er hele pakketten op maat verkocht. Medewerkers van het Natuur- en Milieuteam De Pijp brengen per bakfiets vele kubieke meters tuinaarde naar de nieuwe geveltuinen en zorgen voor een groener aanzien van De Pijp. Aan het Groen Gemaal zijn nu nog twee vaste medewerkers en veel vrijwilligers verbonden, maar hopelijk komen er via re-integratietrajecten binnenkort nieuwe deeltijdkrachten bij.

Kapucijners en snijbieten
Vrolijk ziet voor het Groen Gemaal alleen maar kansen. “Als mensen met het Groen Gemaal in aanraking komen, zijn ze zonder uitzondering enthousiast. Ze vinden het een gemiste kans dat ze niet eerder van het bestaan afwisten. Dat is voor mij een teken om onze vleugels uit te slaan. We moeten ons profileren. Het Sarphatipark is per m2 het drukst bezochte park van Amsterdam.

De meeste bezoekers komen om te recreëren. Door bijvoorbeeld nu bij de ingang een bak met kikkervisjes te plaatsen, laten we zien dat er bij ons ook activiteiten zijn. Veel mensen in de stad zijn zich niet bewust van wat er in de natuur leeft en weten niet meer precies wat ze eten. We proberen door wat ingrepen in het park de biodiversiteit te vergroten. Er is een nieuw bospad aangelegd, het Eli Heijmanspad, met bessenstruiken. Er is onlangs een insectenhotel gekomen waardoor op den duur bijvoorbeeld de vogelpopulatie kan veranderen.

Er is een vlindertuin en er zijn plannen voor een heemtuin met bijzondere kruiden. Er is een bijenkorf, waar een imker pas geleden een cursus verzorgde. Daarnaast bieden we in ons centrum hulp voor moestuinen, de vierkante-meter-tuin, waarbij mensen zelf heel gemakkelijk bijvoorbeeld kapucijners en snijbieten kunnen telen. Eigenlijk zijn er zo veel ideeën en mogelijkheden. Onze nieuwe mensen kunnen bij mensen aan huis ondersteuning bieden bij een geveltuintje. Ook voor het park zijn de nieuwe krachten een extra impuls. We kunnen straks wellicht ook aan educatieve doelen gaan denken door scholen uit de buurt te betrekken bij het park”.

Pluis van de populieren
Vrolijk loopt vol enthousiasme door het park, wijst op de gevolgen van de droogte en het pluis van de populieren op het Eli Heijmanspad, zet een verdwaalde pad weer aan de oever en betreurt het tijdens het barbecueën verschroeide gras. In het gemaalgebouw ziet hij, als het eenmaal gerenoveerd is, de mogelijkheid voor een kleine expositieruimte.

Als Vrolijk de deur sluit, zitten op het trapje voor het gebouw allemaal zonnende scholieren. Ze lijken zich nog helemaal niet bewust van de toegenomen biodiversiteit van het park. Het zou mooi zijn als de volgende generatie scholieren met behulp van het Groen Gemaal de beginselen van natuuronderhoud en -behoud bijgebracht zou worden.


Henk Vrolijk hoopt dat naar aanleiding van dit artikel uitkeringsgerechtigden bij DWI of Pantar melden dat ze interesse hebben om bij het Groen Gemaal te re-integreren.

Het Groen Gemaal is open ma t/m do van 13.00 - 17.00 uur.