Grenzeloos genieten schaadt Sarphatipark

Wie de volgende ochtend door het park loopt ziet de sporen die sommige bezoekers hebben achtergelaten. Uitgebrande kolen liggen in het gras, soms met de vleesresten er nog bij. Is dit kleine park wel bestand tegen zoveel bezoekers, als die het met het naleven van de regels niet allemaal even nauw nemen? Tijd om een paar mensen aan het woord te laten die op een bijzondere manier betrokken zijn bij het park.

Henk Vrolijk is beheerder van het Groen Gemaal, het ecologisch plantenruilcentrum in het park. "Dit park kan veel bezoekers aan. En ook de grasmat kan veel verduren. Maar vooral wegwerpbarbecues zijn funest. Ze staan in het gras en verbranden het met wortel en al. Regen spoelt de grond weg en er blijft een kuil achter. Dat herstelt niet meer. Het park staat blauw van de rook en buren kunnen hun ramen sluiten. En dan de fietsen en zelfs scooters die door het park rijden. Ook langs de kinderspeelplaats. Levensgevaarlijk.”

Het barbecuen in het park lijkt een trend. Jan Willem Brals van de Vereniging Sarphatipark woont bij het park. "Vroeger had je die barbecues niet en mensen aten en dronken ook minder in het park. Vorig jaar bleek dat we als omwonenden dezelfde zorgen deelden over het park. Toen besloten we een vereniging op te richten om het park goed te beheren en het mooie karakter van het Engels landschapspark te behouden. De samenwerking met het stadsdeel is goed en daar streven we ook naar."

Riny Meijer is namens Stadsdeel Zuid als adviseur Openbare Ruimte betrokken bij het park. Over het gebruik van de openbare ruimte is ze duidelijk: "Die is van iedereen en je mag er geen spoor achterlaten. Geen luchtjes, rommel of gaten in de grasmat. Soms moeten we bezoekers corrigeren en opvoeden, maar liever leggen we de verantwoordelijkheid terug bij de gebruiker. We willen een park waar veel verschillende bezoekers prettig kunnen verblijven. Het is mijn taak om iedereen in het park zo goed mogelijk te laten samenwerken. Het leuke is dat de buurtbewoners het park omarmen en ook meehelpen met het beheer. Daarin onderscheidt het Sarphatipark zich van andere parken."

Henk Vrolijk: "Overdag zie je hoe aangenaam het hier kan zijn. Het is druk, maar niemand loopt een ander in de weg. Een park geeft je het gevoel buiten in het groen te kunnen zijn. Dat lukt alleen als het een natuurlijke uitstraling blijft houden. Uitgebrande gaten in de grasmat doen er afbreuk aan. Vorig jaar is er voor dertigduizend euro een nieuwe grasmat aangelegd. Na één zomerweekend waren er meer dan honderdtwintig brandgaten. Weegt het plezier van barbecuen op tegen de overlast ervan? Ik vind het iets grenzeloos hebben als je wilt barbecuen waar dat niet mag. Je accepteert niet dat je een grens wordt gesteld. Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen. De samenwerking in het park is goed en de politie ziet veel beter toe op de openbare orde, waardoor de overlast van alcoholisten flink is afgenomen. Maar het handhaven van de regels in het park moet het stadsdeel doen en dat gebeurt onvoldoende.”

Ook Jan Willem Brals stoort zich aan het gedrag van bezoekers. "Soms zetten ze recht onder het verbodsbord hun barbecue op. Als je ze er op aanspreekt ontstaat snel een onaangenaam gesprek. Het stadsdeel heeft begin dit jaar de regel ingevoerd dat je slechts op één plek (op het pleintje) mag barbecuen. Dan moeten ze die regel ook handhaven. Wat ze niet doen."

Wat vindt het stadsdeel er zelf eigenlijk van? Germaine Fetter, woordvoerder van Stadsdeel Zuid verklaart: "Om effectief op te kunnen optreden moeten we zichtbaar en dus met meerdere handhavers aanwezig zijn. We hebben een beperkte capaciteit. Vanwege de grootschaligheid van de problematiek in het Vondelpark hebben we daar onze prioriteit gelegd. We hebben bezoekers aangesproken op hun gedrag. Die ervaring is zo vervelend dat ze het de volgende keer wel laten. Boetes uitdelen doen we niet, want we willen geen vervelende repressieve sfeer creëren in het park. Na de zomer van vorig jaar hebben we in beide parken besloten het barbecuen te concentreren. Als er geen ruimte meer is op de aangewezen plekken geldt 'vol is vol'. Zo is ons beleid."

Maar hoe uitvoerbaar is dat beleid? De ruim veertig barbecues die je op één avond soms telt, passen niet op het pleintje waar het is toegestaan. Bovendien zit je daar niet in het gras, en dat is nou juist wat barbecuen in het park leuk maakt. Als het stadsdeel zijn beleid echt gaat handhaven betekent het dat ze gebruikers hun plezier moeten ontnemen. Durft het dat aan?

Jan Willem Brals: “Het is natuurlijk een lastige klus voor politici om voor iedere burger met een passende oplossing te komen. Het hangt ook af van de stemming in de politiek of er draagvlak is om een maatregel te nemen en die te handhaven. Toch zijn er grenzen die iedereen aanvoelt, waarbij mensen zeggen ‘dit kan toch echt niet’. De overheid is verplicht om de regels die ze zelf heeft gesteld te handhaven. Wij zijn als vereniging blij dat er in ieder geval een regel voor het barbecuen is gesteld. Als die niet het beoogde effect bereikt dan moet het stadsdeel óf beter handhaven óf een andere regel stellen. Als vereniging denken wij daar graag over mee."

De behoefte aan handhaving zal, gezien de  toenemende druk op het park, niet minder worden. De Pijp is een van de uitgaanscentra in Amsterdam geworden en ook het Sarphatipark lijkt mensen van buiten de buurt aan te trekken. Zo krijgt het langzamerhand de functie van een stadspark. Dat maakt, net als in het Vondelpark, ook hier de handhaving van de regels onmisbaar.

Toch hoeft het met het Sarphatipark niet bergafwaarts te gaan. Voor het behoud ervan is een speciale vereniging opgericht en de medewerkers van het GroenGemaal steken hun handen uit de mouwen voor het park. Het stadsdeel werkt aan een goede samenwerking met alle betrokkenen en de politie ziet toe op de openbare orde. Als burgers in de openbare ruimte geen spoor achterlaten en het stadsdeel zijn eigen regels handhaaft gaat het park een zonnige toekomst tegemoet. Het hoeft niet zo ingewikkeld te zijn.