Elk tientje telt: algemeen spreekuur Wijkcentrum De Pijp

Bescheiden als ze zijn willen Eva en Arthur alleen met hun voornamen in De Pijp Krant. Elke week, op maandagmiddag, houden ze afwisselend het algemeen spreekuur van het Wijkcentrum, in een spreekkamertje beneden in het Huis van de Wijk. Privacy verzekerd dus.

“Het gaat eigenlijk altijd over geld”, zegt Eva. “Dat is heel belangrijk, want ik denk dat 90% van onze klanten op het bestaansminimum zit. Elk tientje telt.” Het probleem is meestal communicatie met overheidsinstanties. Die willen geld, of ze vertellen juist in hun brieven dat je bezwaar kunt maken tegen hun heffingen. Maar ja, hoe? Voor Eva en Arthur een fluitje van een cent. Ze hebben allebei rechten gestudeerd. Eva is als ZZPer vooral bezig met belastingrecht voor ondernemers en Arthur heeft een achtergrond in het strafrecht.

Bureaucratische absurditeit
Als steun en toeverlaat voor hun klanten worden Eva en Arthur vaak geconfronteerd met de traagheid van de bureaucratie. Arthur vertelt: “Van een meneer werd de kwijtschelding van de gemeentebelasting beëindigd. Na een paar ongeopende brieven gevolgd door een schrijven van de deurwaarder had hij ettelijke honderden euro’s betaald en zich daarmee in de schulden gestoken. Achteraf bleek het allemaal onterecht. Het heeft een jaar geduurd voordat hij zijn geld terugkreeg.” De toename van dit soort gevallen viel op. Eva en Arthur wilden dan ook weten hoe dat kwam. “Jaar in jaar uit wordt de belasting kwijtgescholden. De gemeente wilde blijkbaar bij een grote groep Amsterdammers wel eens weten of dat nog terecht was. Begrijpelijk. Maar vervolgens moest iedereen een nieuw verzoek tot kwijtschelding met bewijsstukken indienen, terwijl de gemeente niet gedacht had aan uitbreiding van de capaciteit om dit allemaal te verwerken. Gevolg: vertragingen, onterechte aanmaningen en erger.”

Lachen
Misschien tegenstrijdig, maar volgens Arthur zijn die bureaucratische absurditeiten de reden dat er nog wat plezier te beleven valt. Eva vult aan: “Ik bel dan een instantie met de speaker aan. Als er dan weer wat geks gezegd wordt, wisselen de klant en ik geluidloos lachend een veelbetekenende blik uit.” Af en toe een lach is mooi meegenomen, maar Arthur en Eva doen het toch vooral vanwege de voldoening om anderen te helpen. Eva: “Onze beroepsgroep heeft de naam uit geldwolven te bestaan. Geld verdienen is prima, maar juist nadat ik ZZP-er werd kon ik tijd vrij maken om als vrijwilliger mensen te helpen voor wie het allemaal wat minder makkelijk is. Het is ook een verrijking. Iedereen leeft in zijn eigen kringetje. Ik spreek nu mensen buiten die kring en begrijp veel beter welke moeilijkheden ze ondervinden in het dagelijks leven.” Arthur noemt dat ‘zichzelf maatschappelijk scherp houden’. “Je mag ook best zeggen dat je het voor jezelf doet: mensen helpen geeft een goed gevoel. Maar bureaucraten tegengas geven is het leukst.”

Niet genomen beslissingen
Overheidsinstanties begrijpen vaak niet in welke financiële problemen ze mensen brengen door niet op tijd een beslissing te nemen. Arthur legt uit: “Ze overschrijden dan een termijn, wat feitelijk neerkomt op een weigering van een verzoek tot bijvoorbeeld teruggave van geld. Daar kunnen wij dan weer tegen in beroep gaan.” Onze juridische helpers staan veel tijd in de wacht om vervolgens iemand aan de lijn te krijgen die niet meewerkt. ‘Moet je opletten wat ik ga doen’ is dan de favoriete reactie van Arthur tegen die onwillige.

Grenzen
Eva en Arthur treden nooit namens klanten op. Ze helpen met het invullen van formulieren, maar ze worden altijd ondertekend door de klant zelf. Een belastingaangifte invullen zit er ook niet in. Daar zijn ze teveel jurist voor. Als je namens iemand iets gaat doen ben je aansprakelijk voor fouten. Niet dat Eva en Arthur die snel zullen maken. Hun hulp is meestal niet ingewikkeld, maar wel enorm belangrijk voor hun bezoekers. Ze hebben geen computer, geen internet en lezen geen Nederlands. “Hebben ze dan geen kinderen die kunnen helpen?”, vraagt Eva zich dan af. Ze denkt dat dat een kwestie van schaamte kan zijn. Bezoekers doen vaak of ze geen hulp vragen, maar een praatje komen maken. “Oh ja, ik heb hier nog een brief”, zeggen ze dan.

Tevreden
Na een bezoek van een kwartier loopt een klant tevreden naar buiten. Hij had een beroepsschrift van zijn advocaat opgestuurd gekregen. De advocaat had er een briefje bijgedaan met de mededeling dat het een kopie betrof. Meer was het niet, maar zelfs dat zorgde voor verwarring. Binnen twee minuten was de man door Eva gerustgesteld. De rest van de tijd wilde hij even zijn verhaal kwijt over dat beroep zelf.


Kent u mensen die hulp nodig hebben, vooral op sociaal-juridisch gebied? Eva en Arthur staan klaar om te helpen.
Elke maandag van 13 tot 15 uur, spreekkamer 3 in het Huis van de Wijk de Pijp, Tweede van der Helststraat 66. Het is gratis en een afspraak is niet nodig.