Een Pijp vol hoeren

Wie denkt dat het wakker gerateld worden door rolkoffertjes iets van deze tijd is, heeft het mis. Een dikke eeuw geleden lagen de bewoners van huizen rondom het Sarphatipark al te schudden in hun bed door de wielen van koetsen die de nachtelijke klanten van de lokale bordelen af- en aanvoerden. Rond het Sarphatipark zaten de chique dames, in de straten eromheen de goedkopere hoertjes, met als dieptepunt het meest gewelddadige bordeel van De Pijp op de Albert Cuypstraat. In de Zeeman, waar je tegenwoordig nietsvermoedend je onderbroeken koopt, werd je voorheen in elkaar geslagen, beroofd en opgelicht.

De gereformeerden van de Middernachtzending zorgden ervoor dat het centrum werd schoongeveegd van prostitutie, waardoor De Pijp de grootste hoerenbuurt van Amsterdam werd. Tussen 1880 en 1902 vertienvoudigde het aantal ‘verdachte huizen’ in De Pijp. Dit tot grote irritatie van de buren, want vanwege de gehorige huizen werden de slaapkamers onbruikbaar. Dus, mocht je weer eens wakker schrikken van lallende studenten, denk dan maar aan je voorgangers, die de hele nacht lagen mee te deinen op de noeste arbeid van de buurmeisjes.

Dat gevoel dat je in De Pijp in een openluchtkroeg woont, is niet nieuw. Een eeuw geleden ging het er nog véél wilder aan toe. De Pijp zat vol met danscafés, sociëteiten, drinklokalen en cafés chantant waar meisjes van slechte zeden optraden, zoals de Tingel Tangel, die zijn naam te danken had aan de aftandse piano die er stond.

Team Bef
In café Hermes, een paar straten verderop en een eeuw, later roept Paultje door een overvolle kroeg: “Héé, hoe weet jij dat allemaal? Was je erbij of zo? Bijgoochem!” Paultje woont al zijn hele leven in De Pijp en sliep als kind met z’n zessen op één kamer. Hij heeft het tegen Mark, de Pijpverhalenverteller die ons meeneemt naar een andere tijd. Bob en Fijke luisteren aandachtig, want De Pijp Verhalen wordt afgesloten met een quiz en ze zijn voornemens om die te winnen: “Wij heten team Bef: Bob en Fijke. We hopen alleen al door die naam in de prijzen te vallen.”

‘De Gore Flipstraat’
Mark vervolgt zijn verhaal en vertelt dat de voorloper van de ‘Penthouse’, de ‘PstPst!’ heette, gemaakt in 1898 in de Govert Flinckstraat. De hoofdredacteur durfde niet met zijn eigen naam in het magazine en schreef onder het pseudoniem Mr Kiwi Kiwi. Ondanks die levendige seksindustrie was het toch een preutse tijd, want je werd al een hoer genoemd als je op een fiets ging zitten als vrouw zijnde. Naakt op een pony kon wél, althans in de erotische manege in de achtertuin van Govert Flinckstraat 206. Daar reden blote vrouwen rondjes op een pony en de mannen keken toe. De nachtsociëteit heette ‘De Eensgezindheid’, maar werd in de volksmond, uiteraard, ‘De Rijschool’ genoemd. In een Pijp vol hoeren waren ze gek op bijnamen; de Govert Flinckstraat werd ook wel ‘De Gore Flipstraat’ genoemd. Als Pietje voor de derde keer vraagt hoe Mark dit allemaal weet, stelt Mark voor dat Pietje zelf maar even de presentatie moet overnemen. Waarop Pietje snel terugduikt in zijn bierglas.

Winnaars
De quiz verloopt gladjes en wordt gewonnen door het groepje van de schoonzus van Pietje: Manja Riedmatten, ook wel bekend als Manja Mazzeltof. Net als Pietje een native Pijpbewoonster en een bekende visagiste uit de Amsterdamse theaterwereld. Ze is nu 75 jaar, maar schminkte 5 jaar geleden nog voor het Holland Festival. Wat voor tactiek ze hebben gehanteerd? “Goed luisteren en goed onthouden.” Zo simpel kan het leven zijn.