Een buurt zonder wijkcentrum is een buurt zonder hart

Circa 1500 mensen genoten op 13 september van de vrolijke en enerverende najaarsmarkt in het Sarphatipark. Mooie planten, lokaal eten, regentonnen, composteren van afval, stimulansen voor de biodiversiteit en vrolijke mensen in een mooie coronaproof opzet. Tussendoor ronde grasgesprekken over thema’s die bewoners bezig houden, zoals een evenwichtige samenstelling van de buurt, overlast van toeristische verhuur, co-creatie en fantoomgroei. Alweer een prachtig evenement voor de buurt, georganiseerd door het wijkcentrum samen met ons Natuur & Milieuteam. De oproep “Het wijkcentrum moet blijven” kreeg veel gehoor. Her en der in de buurt hangen de gele affiches voor ramen van woningen en winkels. Flink wat bewoners en ondernemers stuurden inmiddels een verontruste mail naar de leden van de gemeenteraad en de stadsdeelcommissie.

Dat is nodig, want zoals het er nu naar uitziet moet het wijkcentrum een groot deel van haar activiteiten staken in 2021. De gemeente vindt het werk erg belangrijk, maar slaagt er niet in om daar geld voor te vinden. Ondertussen trekt het stadsdeel wel de stekker uit de basisfinanciering. Een onbegrijpelijk resultaat van twee jaar constructieve gesprekken.

Zo zou na 50 jaar een einde komen aan het wijkcentrum waar Jan Schaefer nog voorzitter van was. Dat bewoners helpt op te komen voor de buurt. Met vele mooie pleinen, groene straten, speelplaatsen en tal van projecten tot gevolg. We danken onze leuke buurt vooral aan de inzet van veel bewoners en lokale ondernemers. Zij kregen met hulp van het wijkcentrum de gemeente mee. Vaak direct, soms ook na discussie als de gemeente eerst andere plannen had. Maar uiteindelijk altijd met een mooi resultaat.

De Pijp zoals die nu is staat er nog dankzij de acties tegen sloop, voor behoud en herstel. Groene straten, levendige buurten, betrokken bewoners, mooie maatschappelijke initiatieven. De realisatie van het Marie Heinekenplein, behoud van de Oranjekerk, het eerste huurteam in de stad, nu onderdeel van !WOON. Geveltuindagen, de watertuinen in de Boerenwetering: het prachtige werk van het Natuur & Milieuteam inspireerde de stad om structureel ‘Groen in de Buurt geld’ vrij te maken voor alle andere stadsdelen. Wijkcentrum De Pijp, alom gewaardeerd door inzet, praktische opstelling, inventiviteit, eigenzinnigheid en gedrevenheid.

Wat doet het wijkcentrum?
Wijkcentrum De Pijp werkt al meer dan 50 jaar aan aantrekkelijke, veilige, inclusieve en groene buurten. Dat doen we samen met actieve en ambitieuze bewoners en ondernemers. Met succes en naar tevredenheid van de gemeente. We werken met mensen die plannen hebben voor de buurt of tegen een probleem aanlopen. We voorzien ze van informatie, helpen ze hobbels te omzeilen en brengen ze in contact met anderen die met hetzelfde onderwerp bezig zijn. Zo kunnen ze hun vaak beperkte vrije tijd effectief inzetten.

Onze rol als kenniscentrum en netwerk in de wijk is van groot belang. De gemeente kan niet alles in de stad zelf regelen met politici en ambtenaren: actieve bewoners en ondernemers en buurtnetwerken zijn onmisbaar. Die bereiken veel meer met onafhankelijke ondersteuning.

Gesprekken gemeente
Sinds twee jaar is het wijkcentrum met stadsdeel en centrale stad in gesprek over een toekomstbestendige financiering. De gemeente benadrukt dat zij ons werk belangrijk vindt. Eind augustus 2019 gaf zij nog een intentieverklaring af om dit te bevestigen.

“De gemeente herkent en erkent Wijkcentrum De Pijp als een belangrijke partner in de stad. Het wijkcentrum heeft in de loop van jaren een mooi divers netwerk weten op te bouwen en laten zien bij te dragen aan sociale cohesie in met name de Noord-Pijp. Er zijn initiatieven gestart die in de hele stad navolging krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de natuur- en milieuteams. Het wijkcentrum is in het verleden belangrijk geweest, is dat in het heden en de gemeente verwacht dat het wijkcentrum ook in de toekomst nog een belangrijke rol zal hebben in De Pijp, in Amsterdam Zuid en wellicht ook op de schaal van de hele stad.

Het is nadrukkelijk de wens van de gemeente om met het wijkcentrum te denken, bouwen en werken aan een nieuw, duurzaam Wijkcentrum De Pijp dat in staat zal zijn ook in de toekomst het netwerk te gebruiken om bij te blijven dragen aan gezonde sociale cohesie, aan bewonersinitiatief, aan maatschappelijk initiatief en aan betrokken en actief burgerschap.”

Na de intentieverklaring van de gemeente hebben we samen met het stadsdeel en het team democratisering van de centrale stad gewerkt aan een plan dat recht doet aan het netwerk van betrokken bewoners en ondernemers in De Pijp en dat goed aansluit bij de wensen van de gemeente.

Op het plan komt geen reactie. In april 2020 deelt een vertegenwoordiger van de gemeente terloops mee dat zij voorlopig geen mogelijkheden zien om het Wijkcentrum De Pijp te financieren. Een formeel antwoord op het voorstel van het wijkcentrum is tot op heden niet gekomen. Het stadsdeel vindt dat de centrale stad moet betalen en wil de structurele basissubsidie intrekken omdat zij ook minder geld krijgen. De wethouder democratisering ziet geen kans om meer dan een incidenteel aanvullend bedrag beschikbaar te stellen. Vervolgens wil het stadsdeel niet terugkeren op haar voornemen de basisfinanciering te schrappen. Zo zouden gesprekken om het wijkcentrum van robuuste financiering te voorzien eindigen met het intrekken van alle subsidie. Een nogal onbegrijpelijk resultaat.

Eigen waarden gemeente?
Het gemeentebestuur zegt dat ze inbreng en betrokkenheid van bewoners van groot belang vindt. Het is een van de speerpunten in het programma van het huidige college. Alle partijen in het college, van D66 tot PvdA, Groen Links en SP willen actieve en betrokken burgers. Toch is het nu de PvdA bestuurder in het stadsdeel die de subsidie stopzet met steun van haar collega’s van D66 en Groen Links. Ondertussen krijgt de Groen Links wethouder in de centrale stad het nog niet voor elkaar om voldoende geld te vinden. Uitgerekend in deze coronatijd waarin de sociale cohesie belangrijker is dan ooit, waarin buurtnetwerken en verbindende organisaties als Wijkcentrum De Pijp een grote rol spelen.

Activerend
Spelen er dan nog andere argumenten? Voor sommigen wel. In informele gesprekken horen we van bestuurders en ambtenaren van het stadsdeel wel eens dat ze het wijkcentrum te onafhankelijk, te activistisch vinden. Onafhankelijk? Ja, gelukkig wel. Dat is nodig om een goed wijkcentrum te kunnen zijn. Een gezond gemeentebestuur heeft dat ook nodig. Activistisch? Niet als het niet hoeft, wel als we met de rug tegen de muur staan. Meestal is onze rol verbindend, stimulerend, activerend en juist praktisch, inventief en constructief.

Geld
Heeft de gemeente geen geld? Waarom huurt ze dan zo vaak dure bureaus in die voor een project in de wijk een veelvoud vragen van wat er nodig is voor het wijkcentrum? Samen met organisaties uit andere wijken richtten we in augustus het netwerk De Kracht van Amsterdam op. We vragen de gemeente te erkennen dat ze de eigen doelstellingen niet alleen met ambtenaren en extern ingehuurd personeel kan bereiken. Als je de bewoners en ondernemers mee wilt hebben, trek dan geld uit om dat te ondersteunen. Niet alleen door ambtenaren, maar door onafhankelijke organisaties met poten in de modder zoals Wijkcentrum De Pijp. Bestem daar een klein percentage van je budgetten voor en je realiseert wonderen.

De kans is groot dat het laatste woord aan de gemeenteraad is. In de begroting 2021 kan zij het probleem oplossen. Vindt u dat belangrijk? Mail dan de raadsleden, dat kan heel makkelijk via de oproep op www.wijkcentrumdepijp.nl.

 

Tjerk Dalhuisen
voorzitter bestuur Wijkcentrum De Pijp

---

Wat vindt de wijk er van?
Een flink aantal bewoners heeft al een bericht naar de gemeenteraadsleden gestuurd. Zij vinden het wijkcentrum van belang:

“omdat zij de buurt kennen, weten wat er speelt, een vast aanspreekpunt zijn”

“omdat het de mensen in een wijk verbindt en zelfs in de omliggende wijken”

“omdat zij onafhankelijke ondersteuning bieden”

“omdat zij investeren in de democratie en daar wordt iedereen beter van”

“omdat de stem en visie van buurtbewoners onmisbaar is bij het ontwikkelen van beleid”

“omdat ik door het wijkcentrum actief ben geraakt als vrijwilliger”

“omdat zij de juiste mensen met elkaar in verbinding brengen”

“omdat ze olie in de machine zijn”

“omdat als je met een goed idee komt ze met je mee denken”

“omdat ons Stadsdorp dankzij het Wijkcentrum is ontstaan”

“omdat ze de kunst verstaan om altijd de anderen te laten stralen”

“omdat het mij zonder hun hulp nooit was gelukt”

“omdat een buurt zonder wijkcentrum een buurt zonder hart is”

“omdat een wijk af kan glijden zonder verbindende voorzieningen (Carnisse in R’dam)”

“omdat wij bewoners niet steeds weer het wiel hoeven uit te vinden”

“omdat toen ik in de pijp kwam wonen er geen plantje te bekennen was”

“omdat dat de weg is die ik als bewoner nodig heb om door de gemeentelijke muur te komen”

“omdat het samen met bewoners allerlei positieve initiatieven neemt voor een leefbare, schone en groene buurt”

“omdat het wijkcentrum dicht bij de bewoners staat en daardoor een belangrijke rol kan vervullen op het gebied van participatie en democratiseringsprocessen”

“omdat ik als bewogen buurtbewoner anders niet andere bewogen en actieve buurtbewoners had leren kennen”

“omdat ik nog dagelijks ondervind de positieve effecten van het werk dat we toen hebben verricht en het respect en nabuurschap dat hierdoor versterkt is”