Diamanten voor de buurt of voor de stad?

Stand van zaken: bijna alle magazijnruimtes van het archief zijn nu gesloopt. Het terrein voor de IVKO-school wordt op dit moment bouwrijp gemaakt. De aanbestedingsprocedure voor de rest van de te bouwen en verbouwen panden is in een vergevorderd stadium. Er is een projectontwikkelaar gekozen. De naam is nog niet bekend gemaakt, omdat de afgewezen kandidaten nog bezwaar kunnen maken.

Er waren ongeveer zeventig bewoners naar de informatieve bijeenkomst gekomen, merendeels direct omwonenden, die hun mening gaven over het schetsontwerp. Het valt op dat de inspraak over het archiefterrein op het eerste gezicht een iets ander publiek trekt dan bijvoorbeeld de belangstellenden voor het buurthuis de Edelsteen aan het Smaragdplein. Het zijn meer de wat hoger opgeleiden die in de buurt van de Amsteldijk wonen, terwijl de Edelsteen een breder publiek trekt. Er zijn ook mensen die ‘pendelen’ tussen de Edelsteen en het Asschergebouw.

Twee pleinen
De belangrijkste openbare ruimtes in het nieuw in te richten gebied zijn het Dora Tamanaplein, het nieuwe plein tussen Cinetol en het cultuurverzamelgebouw in het Asschergebouw. Het Dora Tamanaplein wordt ingericht met o.a. een zandbak voor kleine kinderen en een ontmoetingsplek voor bewoners. Op verzoek van omwonenden, die het plein een klankkast noemen, wordt gekeken naar geluidwerend materiaal. Jongeren kunnen er basketballen, maar er komt geen kooi. Het plein wordt iets kleiner, omdat er nog woningen bijgebouwd worden.

Het tweede, nieuw aan te leggen plein krijgt het karakter van een stadstuin, maar wordt doorsneden door de fietsroute op de Tolstraat. Bij het Asschergebouw is mogelijkheid voor een grand café met terras, mooi beschut op het Zuiden. Het portiersgebouwtje van de diamantfabriek kan ook een kioskfunctie krijgen.

De beide pleinen worden dus gescheiden door het langwerpige Asschergebouw. Om er toch een geheel van te maken, wil men overal dezelfde materialen en beplanting toepassen. Veel baksteen, ook hergebruik van de stenen van het muurtje rondom het Asschergebouw. Er zullen grote bomen komen, bijvoorbeeld populieren of platanen, afgewisseld met kleinere bloeiende bomen.

Voor openbare verlichting wordt gedacht aan verlichting in de vorm van diamanten.

Enge steeg
Veel bewoners maken zich zorgen om de sociale veiligheid op enkele onderdelen van het plan. De doorgang van het Dora Tamanaplein naar de Amstel is vrij smal en er zijn daar geen woningen gepland op de benedenverdiepingen. De voorzitter van het stadsdeel roemde het dorpse karakter van de buurt, maar anderen maakten de vergelijking met de Kalverstraat, waar je ’savonds ook niet veilig kunt lopen.

Op andere punten is wel gelet op sociale veiligheid, dus geen bosschages op plekken waar geen mensen op straat of in de huizen te zien zijn. Het hele terrein wordt rolstoeltoegankelijk. Bewoners van de Lutmastraat waren bang dat het omgeleide verkeer, dat niet meer door de Tolstraat kan, een te grote belasting zal gaan vormen. Het stadsdeel vond dat dat geen probleem moet opleveren, omdat het om een toename van slechts 30 procent gaat.

Bibliotheek weg uit Cinetol?
Het Cinetolgebouw, waar de openbare bibliotheek nu in zit en het gebouw waar het jongerencentrum Cinetol nu is gehuisvest, worden meegenomen in de plannen.

Het jongerencentrum verhuist op 1 januari 2010 naar het gebouw De Edelsteen aan het Smaragdplein, waar een nieuw buurthuis komt. De mogelijkheid bestaat dat de bibliotheek ook gaat verhuizen, maar dan naar een andere plek binnen de Diamantbuurt. Voor het voormalige stadhuisje van OuderAmstel werd een hotelfunctie, al dan niet gecombineerd met café-restaurant, genoemd.

Binnenkort komt het stadsdeel met nieuws over gegadigden voor invulling van de diverse (cultuur-)panden in de buurt. Na deze eerste informele ronde komt er in het komende halfjaar ook nog een officiële inspraakronde over de invulling van de openbare ruimte.

IJsje uit de kiosk
Alles overziende komen er tot nu toe niet meer buurtvoorzieningen bij. Het gaat bij het Archiefterrein enerzijds om vestiging van stedelijke voorzieningen, zoals de IVKOschool, het cultuurverzamelgebouw in het Asschergebouw en wellicht een hotel in het voormalige stadhuisje van Ouder-Amstel. Anderzijds gaat het om verhuizingen van al bestaande buurtvoorzieningen, zoals het Ostadetheater, dat nu op een andere plek in de buurt is gevestigd en de bibliotheek, die misschien in deze verhuisstroom een andere plek krijgt.

De stadsdeelvoorzitter, Egbert de Vries, noemde het grand café, wat een plaats kan krijgen in het Asschergebouw, een toekomstig ‘buurtcafé’. In de praktijk blijkt dit soort horeca, zeker in combinatie met een parkeergarage en stedelijke voorzieningen, niet het karakter te krijgen van een buurtcafé, maar juist een groter publiek te trekken. Moeten de buurtbewoners zich dan maar tevreden stellen met op de zomerdag een ijsje uit de kiosk in het portiershuisje?