Cinétol 90 jaar Actievoerder Frank de Bruijne blikt terug

"Toen kwam een van de andere ouders met het bericht dat de theosofen de huur wilden opzeggen, omdat ze het Cinétol gebouw en de grond eromheen gingen verkopen. Niemand wilde weg, dus hebben we een bewonersvergadering uitgeschreven om te zien of we die plannen konden tegenhouden. Op die vergadering – 1 november 1976 – kwamen wel tachtig buurtbewoners af en zo is het actiecomité ‘Geen gesol met Cinétol’ ontstaan. Ons belang was in eerste instantie het behoud van de crèche en de buurtbewoners wilden voorkomen dat het Cinétol gebouw gesloopt zou worden. Er bestond een plan om er een flatgebouw neer te zetten. Dat wil je toch niet in je achtertuin?

Ons geluk is geweest dat we al snel deskundige ondersteuning kregen vanuithet wijkcentrum De Pijp en dat diverse bekende mensen uit de buurt zich bij ons aansloten. Hierdoor kregen we regelmatig aandacht van de pers, wat zeer zeker heeft geholpen.

De plannen van de theosofen strookten niet met hun beginselen, zij zijn een stichting en dan mag je geen winst maken. Het Cinétol gebouw en de grond eromheen verkopen, slopen en er dan een flat neerzetten, was je reinste speculatie. Met behulp van een jurist hebben we dat plan toen al vrij snel weten te verijdelen. Maar wat dan?

Na veel vergaderen en actievoeren heeft de gemeente het Cinétol gebouw tot monument verklaard en in 1979 aangekocht. Toen kwam er het zogenaamde postzegelplan: een mini bestemmingsplan voor het Cinétol gebouw en het terrein eromheen. Als comité zijn we daarna met de gemeente en de theosofen gaan onderzoeken welke bestemming Cinétol kon krijgen, maar ook wat er met het houten noodgebouw ernaast moest gebeuren. En onze crèche mocht blijven bestaan.

Zo ontstond het idee om van Cinétol een bibliotheek te maken en daarnaast een buurthuis te bouwen. Daarvoor moesten plannen worden gemaakt en goedgekeurd door de gemeente. En het benodigde geld moest worden gezocht. Het was een moeizaam proces, dat ons veel tijd en geduld heeft gekost. Ik heb hier nog steeds een grote stapel posters die ik heb getekend voor het actiecomité. Tijdens de informatiedagen en buurtvergaderingen werden die posters opgehangen om de zaal te versieren maar ook ter illustratie van de voortgang van het proces. Als er weer een nieuwe stap gezet was, maakte ik er een nieuwe poster bij.

Soms gebeurde er maandenlang niets en opeens moesten er dan weer allerlei acties tegelijkertijd worden uitgevoerd. Gelukkig was ieder van ons deskundig op een bepaald gebied, dus we konden de taken altijd goed verdelen. Dat moest ook wel, want we hadden allemaal gewoon een baan en een gezin. Het was een hechte club en we zijn in al die jaren goede vrienden geworden. Uiteindelijk is het ons toch allemaal gelukt. Dat is wel bijzonder.

Op zaterdag 21 september 1985 werd het buurthuis eindelijk geopend. Toen was het voor ons als actiecomité wel genoeg geweest. Achteraf gezien heb ik me er wel eens over verwonderd dat we het al die jaren hebben volgehouden. Maar er werden telkens weer kleine of wat grotere overwinningen geboekt en dat hield de moed erin. Het had zeker iets strijdbaars, samen actievoeren gaf ook een gevoel van vrijheid. Het was een mooie tijd.“

---

Theosofische tempel, bioscoop, moskee en een openbare bibliotheek, het gebouw met de groene koepel aan de Tolstraat heeft aan veel verschillende organisaties onderdak verleend. Dit pand, tegenover het Asscher gebouw, al even markant, stond midden jaren '70 op de nominatie om gesloopt te worden. Niet voor het eerst in de geschiedenis van De Pijp waren het de buurtbewoners die in actie kwamen voor het behoud van een gebouw dat voor de buurt van historisch belang is. Met steun van Wijkcentrum Ceintuur (nu Wijkcentrum De Pijp) werd een buurtvergadering georganiseerd. Daaruit kwam het actiecomité 'Geen gesol met Cinétol' voort, dat het pand met succes voor de slopershamer heeft behoed. De voormalige tempel staat er nog steeds in volle glorie. Het is moeilijk voor te stellen dat het gebouw, dat nu een monumentale status heeft, de Tolstaat niet meer zou sieren. Maar destijds was het behoud een harde strijd die jaren heeft geduurd. Het gebouw bestaat nu 90 jaar. Voor de strijders van toen is het een goed moment om terug te kijken op een roerige tijd die ook leidde tot verbondenheid en zelfs vriendschappen voor het leven.

Voor een overzicht van alle activiteiten rond het 90-jarig bestaan van Cinetol, zie:
facebook.com/cultuurclusterasscher