Buurttop De Pijp geeft bewoners en ondernemers een eigen stem

Iedereen aanhaken
‘De buurttop is een proefproject, maar daar begin je alleen aan als je gelooft in een vervolg’, zegt Gertrude van der Ven, een van de buurtbewoners die de buurttop voorbereidt. ‘De buurttop is een kans om iedereen bij elkaar te brengen die met de buurt te maken heeft: burgers, ondernemers en beleidsmakers. We willen op een laagdrempelige manier voorstellen en ideeën verzamelen. Mondige burgers laten zich niet meer van alles voorschrijven en willen dat er iets met hun kennis gebeurt. De buurttop is daarvoor een goed podium omdat niets is voorgekauwd. Aan verschillende tafels is er ruimte voor discussie over diverse onderwerpen.’

Van de gedachte dat een buurttop weer zo’n ideetje is om burgers dichter bij de politiek te brengen, wil Van der Ven niets weten. ‘Dat is veel te negatief gedacht. ‘Burgers, ambtenaren en politici werken samen omdat iedereen hetzelfde doel heeft. We willen dat echt iedereen uit De Pijp kan aanhaken, niet alleen mondige mensen. We willen deze top ook gebruiken om te kijken wat er volgend jaar anders kan. Van de dingen die dit jaar nog onvoldoende lukken kunnen we veel voor de toekomst leren.'' Ook Ineke de Ruiter, buurtbewoonster, hamert op de leerervaringen: “Als de resultaten deze eerste keer bemoedigend zijn zal dat een stimulans zijn om door te gaan. De buurttop moet een vanzelfsprekendheid worden. Het is een concrete mogelijkheid voor de politiek om te luisteren naar wat de burger wil. Ook de buurman die je niet in het verenigingsleven ziet, moet zich aangesproken voelen om mee te doen.''

Het initiatief in De Pijp kwam van de burgers, maar ook de politiek in Zuid is enthousiast geraakt. De politici waren wat huiverig voor het idee van een burgertop, omdat werd getwijfeld aan de praktische uitvoerbaarheid. Inmiddels wil de politiek de uitkomst van de buurttop maar al te graag meenemen in de planning en de begroting voor 2016. De aanvankelijke scepsis heeft de voorbereidingstijd voor de top beperkt. Tussen de laatste dag van inschrijving en de top zit maar drie weken, waarin deelnemers ook nog te horen moeten krijgen of ze aan de top mogen deelnemen. Reinout de Vries (fractievoorzitter van D’66 in Zuid): “Dat het hoge tempo gehaald wordt, is een compliment aan alle betrokkenen.” De Vries raakte enthousiast over de top ”toen ik zag dat bewoners die normaal gesproken de deur van het stadsdeelkantoor niet platlopen ook meedoen.”

À la carte
Burgerparticipatie en burgerinspraak bestaan al langer, maar dat betreft voornamelijk voorstellen die al helemaal zijn voorgekookt door de politiek en waarbij burgers alleen nog kunnen zeggen dat ze er niet van zijn gediend. Bij nieuwe burgerinitiatieven geeft de burger zelf aan wat hij van belang acht. Thema’s zoals zorg, werkloosheid, huisvesting, bereikbaarheid, samenleven en economie moeten bespreekbaar zijn. Je zou het politiek à la carte kunnen noemen in plaats van een politiek eenpansgerecht waaruit iedereen zijn eigen portie van de pollepel moet schrapen.

Inspirator en animator voor de politieke vernieuwing, is de Vlaamse cultuurhistoricus en succesauteur David Van Reybrouck (winnaar van de AKO-literatuurprijs én de Libris Geschiedenis Prijs met zijn boek 'Congo'). In 'Tegen Verkiezingen' beschreef hij in een vlammend betoog hoe burgers via loting (een oud democratisch begrip dat al in het klassieke Athene werd toegepast) deelnemen aan bijeenkomsten waarop alle sprekers ideeën inbrengen, die op basis van volstrekte gelijkwaardigheid en zonder vooringenomenheid worden bediscussieerd. In Brussel werd dit idee voor het eerst binnen de Benelux vertaalt naar een burgertop. In een G1000 behandelden duizend ingelote burgers zelf ingebrachte vraagstukken, waarover aanwezige experts evenveel te zeggen hadden als de winkelmedewerker op de hoek of de gepensioneerde straatveger. Deze vorm van democratische participatie werd in Nederland voor het eerst in het Brabantse Uden en daarna in Amersfoort nagevolgd. Een van de organisatoren uit die stad formuleerde het als volgt: ''In 1922 kreeg in Nederland iedereen kiesrecht. Dat betekende dat je je stem afgaf aan een politicus. Nu, zo'n kleine tweehonderd jaar later wordt het tijd dat we onze stem behouden en er zelf iets mee doen.''