Aandacht voor kleinschalige menselijkheid

Hein van Dongen in staat van verwondering

Een hele reeks gitaren en banjo’s. In slagorde opgesteld. En overal waar je kijkt staan boeken. Dozen vol, koffers vol met boeken. Allemaal op een piepkleine etage in de Burgemeester Tellegenbuurt.

Daar woont Hein van Dongen; praktisch filosoof, docent en muzikant. Dat is hij eigenlijk al zijn hele leven lang. Dat begon in zijn geboortestad Den Helder, van waar hij als 20-jarige zo gauw als mogelijk vertrok, om in Amsterdam filosofie te gaan studeren.

Creatieve bouwkunst
Achttien jaar geleden verruilde hij zijn woning in Oost voor een betere plek in De Pijp en om dichter bij zijn vriendin te wonen. In De Pijp heeft Hein geprobeerd bij te dragen aan wat meer menselijkheid. Hij deed ooit mee aan een prijsvraag over de toekomst van de ouderenhuisvesting in de wijk. Het stond hem tegen dat de bejaardenhuizen werden afgebroken. “Dat paste niet in onze tijd, maar er was geen alternatief voorhanden. Mensen moeten dan maar zelfstandig blijven wonen en mochten het allemaal zelf uitzoeken. Zelfredzaamheid is volgens mij een holle frase.” Toen Hein in zijn eigen woning naar buiten keek, kreeg hij een idee. “Dat gaat dan zo. Associaties”.

Door een idee van Hein konden mensen die slecht ter been werden, langer zelfstandig blijven wonen. “Door vanuit de binnentuinen de woningen in de hoeken van een lift te voorzien en de balkons op elkaar aan te laten sluiten, kan je in je woning komen. Met behoud van je eigen voordeur.” Een vriend die bouwkunde studeerde, hielp hem bij het maken van een tekening en de inzending voor de prijsvraag was een feit. “Wij werden één van de drie prijswinnaars en daar hoorde behalve een geldbedrag ook bij dat het uitgevoerd moest worden.”

Een bijzonder toeval maakte dat Heins eigen woonblok werd uitgekozen als experiment. Dat idee sneuvelde uiteindelijk doordat het blok te klein bleek te zijn. Plannen om het idee in de Stadionbuurt
te gaan uitvoeren kwamen ook niet van grond. De verkoop aan particulieren, waar destijds een begin mee werd gemaakt, gooide roet in het eten.

“Dus eigenlijk moet je zoiets neerzetten in een blok waarvan je weet dat er verbouwingsplannen komen. In de loop van de tijd ben ik nog wel een paar keer benaderd om de plannen uit de kluis te halen. Maar het is elke keer weer gestrand door verschillende politieke belangen.”

Geestelijk leven
Van de ‘harde’ bouwkunde naar de ‘zachte’ yoga, Hein is ook geestelijk zo flexibel als wat. Hij draagt zijn filosofische kennis over aan studenten van de opleiding tot yogadocent. “Er zijn in de Pijp veel yogascholen en -winkels, het is redelijk commercieel en het wordt gereduceerd tot gymnastiek. En je kan het niet in je pyjama gaan doen, maar je moet er een duur pakje voor kopen. Maar het feit dat mensen zich bezighouden met hun spiritualiteit en zich even terugtrekken uit de dagelijkse hectiek, dat vind ik positief. Niet achter alles aanhollen wat je begeert. Proberen beheersing over je geestelijke leven te ontwikkelen op een niet geforceerde manier. Dat heeft niets te maken met hoe goed je je benen in je nek kunt leggen.

78 toeren
Naast yoga verdrijft Hein zijn neurotische neigingen met muziek. ”Dat doe ik elke dag.Er zijn zelfs nummers van mij in diverse films gekomen, zoals in Phileine zegt sorry.” Hij vermeldt het met de voor hem kenmerkende bescheidenheid. Hein is een begenadigd gitarist en gebruikt in zijn band Speed 78 niet zijn echte naam, maar speelt onder het pseudoniem Don van Dongen. Op platenspelers zat altijd een knopje met ‘speed’ en de 78 toeren stand leverde de leukste resultaten op bij al het vinyl. Ook de band klinkt ‘kleinschalig’, zoals u kunt horen op Spotify, waar hun nieuwe album Goom Agar op te horen is.

Verwondering
Een bezield leven? “Ja... Eigenlijk ben ik altijd bezig met zelfreflectie. Niet dat ik steeds over mezelf nadenk, maar ik vraag me steeds af wat er aan de hand is. Wat gebeurt er? Eigenlijk ben ik in een voortdurende staat van verwondering. Ik kan ook niet anders vrees ik, ik ben voor weinig andere dingen geschikt.”